Gehandicapte reist slechts 1x per maand met Regiotaxi
Handleiding inspraak Regiotaxi legt vinger op zere plekken
UTRECHT, 20081205 -- Regiotaxi, het openbaar vervoer van deur tot deur dat door gemeentes wordt ingeschakeld voor hun gehandicapte burgers, compenseert niet de beperkingen van actieve rolstoelers en blinden. Dat blijkt uit cijfers gepubliceerd in "Naar een betere Regiotaxi", een handleiding voor belangenbehartigers geschreven door Stichting OPC. De doorsnee gehandicapte reist maar één keer per maand met de Regiotaxi.
Regiotaxi komt net als het leerlingenvervoer af en toe in het nieuws met nare incidenten waarbij kwetsbare burgers (gehandicapten, schoolgaande kinderen) de dupe zijn van slechte dienstverlening. Hoe vaak zulke incidenten voorkomen wordt niet landelijk gemeten, maar bekend is dat veel van de gebreken zijn terug te voeren op de aanbesteding en het toezicht door gemeentes en provincies.
Meestal goed
Frans Zeilemaker uit Enschede is vader van een meervoudig gehandicapte jongen die regelmatig met de Regiotaxi reist. "Hij heeft elke week een computerclubje en daarvoor boek ik de ritten meestal per half jaar tegelijk," vertelt Zeilemaker. "Die ritten gaan goed. Maar als het een incidentele rit is gaat er toch wel heel vaak iets mis. Ik heb hier naast de televisie nog kaarten liggen ter waarde van 47 euro voor een voorstelling van Plien en Bianca in de schouwburg, vorige week. Maar daar zijn we niet gekomen, want de Regiotaxi kwam veel te laat."
Het kan ook erger. Daarvan zijn in het afgelopen jaar verschillende dramatische voorbeelden in de media aan bod geweest. Mensen worden niet opgehaald of op de verkeerde plaats afgeleverd en achtergelaten. "Het zijn juist de kwetsbare groepen bij wie het zo fout gaat," vertelt Jellie van Steenbergen uit Veenendaal, die zich voor de gebruikers inzet. "Ik ben zelf een slimme meid die kan bellen als ik merk dat er iets mis gaat. Anderen kunnen dat niet en dáár gaat het dan echt mis. Maar dat is nou precies de doelgroep waar Regiotaxi het meest voor bedoeld is."
Er wordt veel gedaan om de kwaliteit van Regiotaxi te verbeteren. Zo kent de Regiotaxi die mevrouw Steenbergen gebruikt een terugbelservice om te waarschuwen dat de taxi over een paar minuten voor de deur staat. Maar dat is een geautomatiseerd systeem. "Als ik vanuit het ziekenhuis bel om opgehaald te worden wordt er soms teruggebeld dat de taxi eraan komt - naar mijn vaste nummer. Daar heb ik natuurlijk niets aan! Soms is het zo druk bij het callcenter dat er niet op tijd wordt teruggebeld. De chauffeur ziet dan niemand bij de voordeur staan en denkt: loze rit, ik rijd door."
Kans op fouten
Met al deze beperkingen is het niet vreemd dat Regiotaxi slechts beperkt gebruikt wordt. De gemiddelde gehandicapte maakte in 2004 (het laatste jaar waarvoor cijfers bekend zijn) iets meer dan één keer per maand gebruik van de Regiotaxi. Van de doelgroep jonger dan 65 jaar had slechts één op de vijf een pas voor Regiotaxi of ander collectief vervoer. Regiotaxi blijkt in de praktijk vooral bruikbaar voor visite en winkelen. Wie tijdgevoelige afspraken heeft moet héél ruim plannen om zeker te zijn dat hij op tijd aankomt en dat de taxi niet hem te vroeg weer komt ophalen.
Op basis van cijfers van het ministerie van VWS maken gehandicapten jaarlijks zo'n 15 miljoen ritten met de Regiotaxi. Dat vertaalt zich in 28 ritten per gehandicapte per jaar, oftewel 14 maal heen en terug met de Regiotaxi per jaar. Dat duidt er ofwel op dat slechtzienden, rolstoelers en andere mensen met een beperking alternatief vervoer regelen, óf dat zij veel meer dan anderen thuis blijven.
De kwetsbaarheid van Regiotaxi ligt aan een combinatie van ruime tijdmarges (reizigers moeten elke rit een uur van tevoren reserveren en worden niet stipt opgehaald, maar binnen een venster van 30 minuten) en fouten bij de uitvoering. Wanneer de afspraken tussen de overheid en het taxibedrijf niet streng worden gecontroleerd is de kans op zulke fouten groot.
Adviesrecht
De reizigers van Regiotaxi kunnen hun belangen behartigen via het adviesrecht dat consumentenorganisaties zoals ROVER, CG-Raad en Viziris hebben. Voor deze belangenbehartigers schreef Stichting OPC de inspraakhandleiding "Naar een betere Regiotaxi." Deze handleiding geeft informatie over veel voorkomende problemen, wijst oorzaken aan en biedt een palet aan oplossingen.
De consumentenorganisaties, die in oktober in het nieuws kwamen toen zij uit het landelijk overleg over de chipkaart stapten, werken op regionaal niveau ook samen als het om openbaar vervoer gaat. Daarbij kunnen zij krachtig invloed uitoefenen op de overheid dankzij het adviesrecht, dat in de Wet Personenvervoer is geregeld. Voor ander doelgroepenvervoer ontbreken dergelijke rechten.