Universiteit van Tilburg

Universiteit van Tilburg 1 december 2008

Innovatie energiesector vereist andere benadering efficiency

Promotie Paul Nillesen over regulering elektriciteitssector

Het reguleringsproces van de elektriciteitssector moet veranderd worden om toekomstige investeringen en innovaties mogelijk te maken. Daarbij zal de aandacht moeten verschuiven van steeds lagere tarieven, zoals nu het geval is, naar een breder welvaartsbegrip. Dat concludeert de Paul Nillesen in zijn promotieonderzoek. Hij vergeleek de ontwikkeling van regulering in Europa, de Verenigde Staten en Nieuw Zeeland.

De privatisering en regulering van de elektriciteitssector in Nederland is sterk gericht op kostenbesparing en grotere efficiëntie. Afgezien van een slechte start is de regulering in Nederland succesvol geweest. Maar nieuwe ontwikkelingen dwingen toch tot herziening van de huidige regelgeving. De vraag naar energie blijft namelijk toenemen, waardoor investeringen in het netwerk nodig zullen blijven. Bovendien zijn de huidige netwerken aan vervanging toe. Verder zijn in het belang van duurzaamheid aanpassingen nodig in de structuur en aansturing van het netwerk, zoals het aansluiten van windmolens op het netwerk of de toepassing van kleine krachtcentrales in huis.

Hoe moet de regulering van de elektriciteitssector worden aangepast? De econoom Paul Nillesen onderzocht de regulering in Nederland, de Verenigde Staten en Nieuw-Zeeland om daaruit lessen te trekken voor de toekomst. Hij concludeert dat regulering niet alleen gericht moet zijn op lagere tarieven, maar op een breder welvaartsbegrip. Het succes van regulering zou niet alleen afgemeten moeten worden aan de procentuele daling van de tarieven, maar aan het samenspel van enerzijds lage tarieven en anderzijds optimale voorbereiding op de toekomst.

Bij het verschuiven van de aandacht naar investeringen en innovatie, zal de traditionele rol van benchmarking afnemen. De efficiency van de netbeheerders ten op zichte van elkaar binnen het regulatorische kader is dan niet langer allesbepalend.

Verder blijkt uit Nillesens onderzoek dat de eigendomsontbundeling tussen productie en levering van energiebedrijven en het gereguleerde netwerk in Nieuw Zeeland de efficiency van het netwerkbedrijf substantieel verbeterde. De concurrentie in de leveringsmarkt nam echter sterk af. Of dat ook in Nederland zal gebeuren, als de eigendomsontbundeling in 2011 van kracht is, valt echter moeilijk te zeggen. Het resultaat is volgens Nillesen sterk afhankelijk van de structuur in de sector en de vorm van regulering.

Paul H.L. Nillesen (1975) studeerde economie aan de universiteiten van Edinburgh en Oxford (Groot Brittannië). Sinds 2004 is hij Director binnen de Economics Praktijk van PricewaterhouseCoopers en sinds oktober 2008 Advisory Energy & Utilities Leader.