Senternovem
01-12-2008 | Vierduizend woningen verwarmd door moeder aarde
Naar verwachting zullen vanaf januari 2010 de eerste 66 van in totaal
4000 te bouwen woningen in Den Haag Zuidwest gebruikmaken van
aardwarmte voor hun verwarming. Vijf jaar later zullen alle 4000
woningen op het aardwarmtenet zijn aangesloten. Het project leidt tot
een forse besparing van fossiele brandstoffen en een geschatte
CO2-reductie van zo'n 5000 ton per jaar.
Om in Den Haag gebruik te kunnen maken van aardwarmte is het nodig
twee putten te boren tot een diepte van 2200 meter waar een
watervoerende zandsteenlaag aanwezig is. Het water heeft op deze
diepte een temperatuur van 75 '0C en wordt via de productieput naar
boven gepompt en geeft vervolgens in een aardwarmtecentrale warmte af
aan het warmtedistributienet.
Lagetemperatuurverwarming
Het afgekoelde water dat de aardwarmtecentrale verlaat heeft een
temperatuur van 40°C. Het wordt teruggepompt naar de oorspronkelijke
diepte via een injectieput die ongeveer twee kilometer van de
productieput ligt. Het water dat in de aardwarmtecentrale verwarmd is,
gaat met een temperatuur van rond de 70 '0C via een goed geïsoleerd
ondergronds buizennetwerk naar de verschillende woningen. Doorgaans
maken centrale verwarmingssystemen gebruik van water dat met gas in
een HR-ketel op 95 '0C is gebracht. Omdat het aardwarmte-water een
lagere temperatuur heeft, is het nodig om de woningen
energie-efficiënter te maken. De woningen worden daartoe goed
geïsoleerd en voorzien van systemen voor lage- temperatuurverwarming
(LTV-systemen).
4 miljoen uit UKR
Voor de realisatie van de Haagse plannen is een VOF opgericht waarin
woningcorporaties HaagWonen, Staedion en Vestia, energiebedrijven
Eneco en E.ON-Benelux en de gemeente Den Haag deelnemen. "SenterNovem
heeft vooral in het voortraject, veelvuldig contact gehad met de
betrokken partijen", zegt Paul Ramsak van SenterNovem die het dossier
geothermie onder zijn hoede heeft. "Uiteindelijk zijn we nu vanuit de
Unieke Kansenregeling (UKR) bij het project betrokken." Freek Smedema,
ook SenterNovem, haakt hierbij aan: "Voor het project is 4 miljoen
euro beschikbaar gesteld. De subsidie heeft betrekking op het boren
van de putten, de aanleg van het distributienet, de aansluiting van de
woningen daarop en de aanleg van de LTV-systemen in de woningen." De
totale investering bedraagt overigens zo'n 50 miljoen euro, waarbij de
VOF ervan uit gaat dit geld in een periode van 10 tot 15 jaar terug te
verdienen.
Derde aardwarmte-project
Het project in Den Haag is `alweer' het derde geothermie-project in
Nederland. Glastuinder Van den Bosch uit Bleiswijk verwarmt zeven
hectare kassen met aardwarmte en in Heerlen dient het in oude
mijngangen aanwezige warme water voor het verwarmen van woningen en
bedrijven op twee nieuwbouwlocaties. "Het is het derde project en
zeker niet het laatste. Ik denk dat er nog vele zullen volgen", zegt
Ramsak enthousiast. "In Nederland is aardwarmte heel lang de grote
onbekende duurzame optie gebleven. Nu merk je dat aardwarmte van heel
veel partijen belangstelling geniet en er staat een behoorlijk aantal
projecten op stapel."
Garantieregeling in de maak
"Lange tijd is de aandacht sterk gericht geweest op duurzame
elektriciteit, terwijl de energie die gemoeid is met de warmtebehoefte
in Nederland vele malen groter is dan de elektriciteit die we nodig
hebben", vertelt Ramsak. "Als je die warmtevraag duurzaam en
kosteneffectief kunt invullen, boek je snel een grote winst met het
oog op de duurzaamheidsdoelstelling van Europa en de rijksoverheid.
Aardwarmte kan daar zeker een bijdrage aan leveren en daarom wordt het
steeds meer als interessante optie gezien. Je ziet ook dat de overheid
nadenkt over de vraag wat zij kan doen om aardwarmte van de grond te
krijgen en welke instrumenten daarbij nodig zijn.