28.11.2008
Subsidie verleend voor het schrijven van een biografie van Albert Verwey.
Niod onderzoeker Madelon de Keizer zal een biografie schrijven van Albert Verwey (1865-1937), één van de grootste Nederlandse dichters en literatoren van de twintigste eeuw. De Stichting Fonds voor de Letteren verleent in het kader van de 'Meerjarige Opdrachtregeling Literaire Non-Fictie (biografieën)' samen met het Vlaams Fonds voor de Letteren 2008 voor dit project een subsidie van 40.000 Euro.
Albert Verwey kwam al zeer jong in aanraking met een groep jonge dichters en literatoren in Amsterdam. In 1885 trad hij toe tot de door hen opgerichte tijdschrift De Nieuwe Gids. Dit zou onder leiding van Willem Kloos uitgroeien tot spreekbuis van deze generatie, de Tachtigers.
Verwey emancipeerde zich in de jaren negentig van de beweging en richtte met Lodewijk van Deyssel een nieuw tijdschrift op. Van 1905-1919 was Verwey redacteur van zijn eigen blad, De Beweging, dat een leidende rol in het Nederlandse cultuurleven innam. Nadat het blad in 1919 was opgeheven, werkte Verwey als zelfstandig letterkundige en dichter voort, totdat hij eind 1924 werd benoemd tot hoogleraar Nederlandse letteren in Leiden. Ook vanaf toen bleef zijn invloed op de Nederlandse cultuur onverminderd. In de jaren dertig was hij als zodanig in brede kring gevierd. Zijn dood werd als een groot gemis ervaren.
In de biografie van Madelon de keizer zal Verwey`s leven worden gezien in het teken van het zoeken naar synthese, naar een regeneratieve culturele eenheid, iets wat men in het Europa van de jaren negentig van de 19de eeuw algemeen ziet worden. Die behoefte kon verschillende vormen aannemen: van communisme tot fascisme. Ik ga na hoe het specifieke wereldbeeld van Verwey vorm kreeg en hoe hij hiermee het hoofd meende te bieden aan de culturele crisis van negentig die door de Eerste Wereldoorlog versterkt werd. In de jaren twintig wist Verwey zijn waardesysteem, dat overigens zeker niet statisch was, te handhaven in weerwil van de brede herschikking en de herijking van waarden die zo kenmerkend is voor de pluralistische jaren twintig. De publicatie van Leiding in 1930-1931 door Gerretson en Van Eyck dwong hem tot positiebepaling tegenover deze rechtse tak van het voor Verwey typerende liberale modernisme. De brede positieve receptie van Verwey`s poëtisch en kritisch werk in de jaren dertig laat zien dat dit liberale modernisme, dat samenhang van de individu binnen de samenleving poneert als zedelijk ideaal, nu door de Nederlandse samenleving in den brede werd beleefd als een positieve samenbindende kracht van oppositie tegen het geperverteerde waardesysteem van het nationaal-socialisme.
De biografie van Albert verwey zal naar verwachting 2012 verschijnen.
De Vlaams-Nederlandse Adviescommissie Literaire Non-Fictie Stichting Fonds voor de Letteren die de subsidie heeft toegekend bestond uit Yra van Dijk, Piet Couttenier, Menno Lievers en Geert Swaenepoel.
Voor informatie: