Federale regering Belgie
Internationale verdragen: overeenkomst tussen de EU en de VS
Overeenkomst tussen de EU en de VS over de overdracht van
passagiersgegevens van luchtvaartmaatschappijen aan het department of
Homeland Security
De ministerraad heeft op voorstel van minister van Buitenlandse Zaken
Karel De Gucht een voorontwerp van wet goedgekeurd tot instemming met
de overeenkomst tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten van
Amerika over de verwerking en de overdracht van persoonsgegevens van
passagiers (PNR-gegevens) door luchtvaartmaatschappijen aan het
department of Homeland Security van de VS. De overeenkomst bepaalt dat
de Europese luchtvaartmaatschappijen toegang moeten geven tot de
PNR-gegevens van alle personen die naar en van de VS vliegen.
Passagiersgegevens - PNR
De Passenger Name Record (PNR) is de algemene benaming voor de
bestanden die de luchtvaartmaatschappijen opmaken wanneer een
passagier een vlucht naar de VS boekt. Ze worden opgeslagen in de
gegevensbanken van de luchtvaartmaatschappijen. PNR laat de
verschillende agenten in de luchtvaartindustrie toe om elke passagier
te herkennen en toegang te hebben tot alle relevante informatie over
zijn reis.
De Amerikaanse Aviation and Transportation Act van 19 november 2001
verplicht de luchtvaartmaatschappijen die van, naar en over de VS
vliegen om op aanvraag de Amerikaanse autoriteiten elektronische
toegang te verlenen tot de PNR-gegevens.
Garanties voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer
Richtlijn 95/46/EG verbiedt echter de overdracht van persoonlijke
gegevens naar landen buiten de EU die geen gepast niveau van
bescherming bieden. Om te vermijden dat de Europese
luchtvaartmaatschappijen zouden gekneld geraken tussen een Europese en
een Amerikaanse wetgeving die elkaar tegenspreken, biedt de
overeenkomst een akkoord over de transfer van PNR-gegevens
dat rekening houdt met de veiligheid van de passagiers, in het kader
van de strijd tegen het terrorisme en de zware criminaliteit, en met
de bescherming van de persoonlijke gegevens.
Het akkoord bestaat uit drie delen:
* een akkoord ondertekend door beide partijen,
* een brief van de VS aan de EU die beschrijft hoe de Amerikaanse
autortiteiten de PNR-gegevens zullen gebruiken en behandelen (met
garanties voor de bescherming van de persoonlijke
gegevens, zogenaamde 'Assurances'),
* een brief van de EU aan de VS die de ontvangst van de Amerikaanse
brief inzake de Assurances meldt en die bevestigt dat de EU de
bescherming die de VS van de PNR-gegevens op basis van die
garanties biedt als passend beschouwt.
Gevoelige informatie
De Amerikaanse autoriteiten maken op basis van het akkoord gebruik van
19 PNR-elementen. Voor de overdracht van gevoelige informatie gelden
er specifieke regels die de toegang en het gebruik
beperken. Gevoelige informatie zijn gegevens waaruit men iemands
raciale of etnische herkomst kan achterhalen of die iets zeggen over
de politieke overtuiging, religieuze of filosofische opvattingen, de
gezondheidstoestand, seksuele geaardheid of lidmaatschap van een
vakbond.
Het Amerikaanse Department of Homeland Security (DHS), de autoriteit
die de gegevens zal ontvangen, gebruikt een geautomatiseerd systeem
dat die gegevens uit de PNR-gegevens filtert. DHS gebruikt, behalve
onder zeer strenge voorwaarden, die informatie dus niet en vernietigt
ze onmiddellijk.
Het DHS kan ze enkel aan andere Amerikaanse instanties of derde landen
doorgeven onder zeer strenge voorwaarden op het vlak van de
bescherming van de privacy en na onderzoek van het specifieke gebruik
ervan. De houdbaarheid is beperkt tot zeven dagen.
DHS heeft de administratieve bescherming die volgens de Amerikaanse
wetgeving geldt voor het verkrijgen van informatie over PNR-gegevens
en het corrigeren ervan uitgebreid tot alle personen, dus ook tot de
burgers van de EU. Bovendien heeft elke EU-burger het recht om onder
de nationale wetgeving juridische stappen te ondernemen.
Het akkoord bevat een oplossing op Europees niveau en is bindend is
voor alle lidstaten. Het geldt voor een periode van 7 jaar. Het is
voorlopig van toepassing sinds 1 augustus 2007 in afwachting van de
nodige parlementaire goedkeuringen.
(*) PNR-overeenkomst, Brussel 23 juli 2007 en Washington op 26 juli
2007.