Universiteit van Tilburg

http://webapp.uvt.nl/fsw/spitsjohn.nb_lib.frmToonPersbericht?v_id=19386

27 november 2008

Gezonde mensen gaan later met pensioen

Nieuwe gegevens over Europese vergrijzing

Met een druk op de knop stelt Eurocommissaris Janez Potocnik op 28 november in Brussel nieuwe data online beschikbaar van de Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe, kortweg SHARE. Het gaat om gegevens over zo'n 30.000 Europese vijftigplussers in 15 landen die een beeld geven van hun leefgewoonten. Een van de uitkomsten is dat gezonde mensen later met pensioen gaan. Tilburgse economen hebben de Europese databank opgezet in navolging van een Amerikaanse versie.

De grootschalige, door de Europese Unie gesubsidieerde infrastructuur SHARE is in 2003 gestart en produceert om de twee jaar een nieuwe golf van gegevens die zijn verkregen uit interviews. Alvast een voorproefje van de nieuwe data:
* Mensen met een goede gezondheid gaan ongeveer twee jaar later met pensioen. Als we 3% van het nationaal inkomen preventief investeren in gezondheid, kan het arbeidspotentieel op peil worden gehouden ondanks de vergrijzing. Ook goede arbeidsomstandigheden zorgen voor een latere pensionering. In Noord-Europa zijn deze beter dan in het zuiden. Slechte werkomstandigheden gaan hand in hand met een slechte gezondheid en depressiviteit. Op basis van deze uitkomsten doen economen van de Universiteit van Tilburg verder onderzoek naar de relatie tussen gezondheid en werk. Hoe ervaren mensen bijvoorbeeld hun gezondheid en hoe kunnen we gezondheid objectief meten?
* Noord-Europeanen zijn gezonder, maar Zuid-Europeanen leven langer. Verder onderzoek moet vaststellen of dit een genetische of maatschappelijke oorzaak heeft. Tilburgse economen zijn al op weg: zij hebben de landelijke verschillen in overgewicht in kaart gebracht. In Zwitserland is 12% van de vrouwen te zwaar, in Spanje ruim 25%. Mensen met een hoge BMI (Body Mass Index) hebben een aantoonbaar verhoogd risico op chronische aandoeningen.
* In Noord-Europese landen geven ouders financiele steun aan hun kinderen, in Zuid-Europa is dat omgekeerd. Daar steunen kinderen hun ouders financieel. Tilburgse onderzoekers hebben aangetoond dat de mate van steun tussen generaties afhankelijk is van de familiecultuur in een land. In Zuid-Europa is het familiegevoel sterker dan in het noorden en daar steunen familieleden elkaar dus meer. De ouderen in Zuid-Europa wonen ook dichter bij hun familie dan de noorderlingen.

Veroudering van Europa
De SHARE infrastructuur bevat data over gezondheid, sociaaleconomische status en sociale en familienetwerken. Het biedt unieke inzichten in de veroudering van Europa, doordat het landelijke verschillen blootlegt in economie, cultuur en sociale structuren. De gegevens komen uit Belgie, Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Israel, Italie, Nederland, Oostenrijk, Polen, Spanje, Tsjechie, Zweden en Zwitserland. De informatie is interessant voor medische experts, economen, psychologen en sociologen. Het project wordt voor het grootste deel gefinancierd door de Europese Commissie met aanvullende ondersteuning van nationale subsidiegevers. Het instituut CentERdata aan de Universiteit van Tilburg ontwikkelde het meetinstrument waarmee de gegevens uit verschillende landen met elkaar vergeleken kunnen worden. CentERdata maakt de gegevens geschikt en beschikbaar voor verder onderzoek. SHARE is door de Commissie aangewezen als een van de 34 ESFRI infrastructuren. Dat zijn voorzieningen in alle disciplines (van sterrenkunde tot maritiem onderzoek), waarvan de Commissie vindt dat ze van voldoende belang zijn om ondersteund te worden. Voorwaarde is wel dat er ook belangstelling is vanuit de deelnemende landen. Steun vanuit Nederland is dus cruciaal.