Nivra
Geen helder zicht op financiële positie Nederlandse staat
Amsterdam - Vanuit het Financieel Jaarverslag van het Rijk kan geen
compleet beeld verkregen worden van de financiële positie van de
Nederlandse staat. Niet alle financiële aspecten van het gevoerde
overheidsbeleid zijn zichtbaar, omdat een volledig transparante en
samenhangende set verantwoordingsinformatie ontbreekt. Bovendien wordt
er onvoldoende rekening gehouden met toekomstige verplichtingen. Om
deze te financieren is jaarlijks een extra bedrag van minimaal
EUR 28,5 miljard nodig. Dat blijkt uit onderzoek van accountants- en
adviesorganisatie Deloitte uitgevoerd in opdracht van het NIVRA, de
beroepsorganisatie van registeraccountants. Het NIVRA pleit voor het
presenteren van een complete staatsbalans, in samenhang met een staat
van baten en lasten en kasstroom overzicht, op basis van
(inter)nationaal gezaghebbende verslaggevingstandaarden.
Vermogen speelt op dit moment geen duidelijke rol in de financiën van
de overheid. Het belang hiervan is echter groot, want thema's als de
vergrijzing, mobiliteit, klimaatverandering en het opraken van de
gasvoorraad hebben grote invloed op het vermogen van de staat. Ook
door de kredietcrisis vinden enorme verschuivingen plaats in de
samenstelling van het vermogen van de staat.
De huidige vorm van de Staatsbalans biedt evenmin inzicht in het
totale vermogen van de centrale overheid als `groep'. De vermogens van
gelieerde organisaties als het UWV en de Sociale Verzekeringsbank zijn
niet goed zichtbaar in de verantwoording.
Roger Dassen, bestuursvoorzitter van Deloitte, bij de presentatie van
het onderzoek: "Het Financieel Jaarverslag van het Rijk kan als
transparant verantwoordingsdocument over de staatsfinanciën beter.
Door aan te sluiten bij gezaghebbende internationale
verslaggevingstandaarden kan de regering volledig en transparant
verantwoording afleggen, waarbij de financiële effecten van het
gevoerde beleid in alle aspecten inzichtelijk worden gemaakt. Dit
geldt mede voor de financiële effecten van het regeringsbeleid als het
gaat om mobiliteit, vergrijzing en klimaatverandering."
Het vermogen van de Staat was per 31 december 2007 EUR 8,3 miljard
positief; een sterke verbetering vergeleken met de jaren daarvoor.
Deze stijging is echter gebaseerd op een stelselwijziging in de
toerekening van belastingbaten van EUR 11 miljard. Ook is een
(ongerealiseerde) waardestijging van de opbrengsten uit de
aardgasvoorraad van bijna EUR 50 miljard meegenomen.
In voorgaande jaren zijn schommelingen in het staatsvermogen ook
grotendeels gebaseerd op de waardeontwikkeling van winstrechten uit de
aardgasvoorraad.
De koppeling van de aardgasprijs aan de olieprijs maakt de opbrengsten
in de toekomst echter zeer onzeker.
Ruim EUR 37 miljard van het staatsvermogen heeft al een specifieke
bestemming gekregen in de vorm van begrotingsfondsen. De bijbehorende
beleidsplannen kunnen echter alleen gerealiseerd worden met
toekomstige belastingontvangsten, aardgasbaten of een verhoging van de
staatsschuld. Daarmee wordt een claim gelegd op toekomstige
generaties. "Het lijkt er op dat de politiek weinig belangstelling
heeft voor de eindafrekening van het gevoerde beleid. Zoveel aandacht
als er uitgaat naar het maken van plannen rondom Prinsjesdag, zo
rustig blijft het ieder jaar bij de Verantwoordingsdag in mei", aldus
NIVRA-voorzitter Jan Helderman.
Na een eerste pilot met verantwoording op basis van een baten- en
lastenstelsel bij het Ministerie van LNV heeft het kabinet recent
aangegeven een overgang naar een dergelijk stelsel niet nodig te
vinden.
Het NIVRA beveelt in het onderzoek nadrukkelijk aan om over te gaan op
een meer volledige en transparante wijze van verantwoorden volgens
(inter)nationale gezaghebbende verslaggevingsstandaarden, gebaseerd op
een dergelijk stelsel.
* > Download de samenvatting van het onderzoeksrapport Nederland in
balans (pdf)
* Woordvoerder
Heeft u als journalist vragen, al dan niet naar aanleiding van een
pers- of nieuwsbericht dan kunt u contact opnemen met:
Marc Schweppe
sr. communicatieadviseur
Koninklijk NIVRA
Postbus 7984
1008 AD Amsterdam
T: 020 3010374
M: 06 46603308
E: m.schweppe@nivra.nl