Gemeenten en provincie werken samen aan versterking kwaliteit lokaal bestuur
Goede kwaliteit van het bestuur van gemeenten. Dat is het doel van de samenwerking tussen de Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten (VZHG) en de provincie. Vrijdag 28 november ondertekenen beide partijen hiertoe een convenant.
In het convenant wordt afgesproken dat de gemeenten periodiek de bestuurskracht gaan onderzoeken waarmee kan worden aangetoond hoe het met de kwaliteit van het bestuur is gesteld. Voor deze onderzoeken zijn de gemeenten en de VZHG zelf als eerste aan zet. Zonder regievoerende rol van de provincie, zo hebben de lokale overheden te kennen gegeven. Dit staat in de provinciale nota 'Samenwerken aan de kwaliteit van het lokaal bestuur in Zuid-Holland'.
Eerder dit jaar nog zwengelde de provincie de discussie aan om zelf de regie te voeren bij het laten uitvoeren van onderzoeken naar de bestuurskracht van gemeenten. Intensief overleg tussen gedeputeerde Martin van Engelshoven-Huls en de gemeenten heeft ertoe geleid dat er duidelijkheid is over de rollen van beide overheden op dit terrein. VZHG en de gemeenten nemen het voortouw bij bestuurskrachtonderzoeken; de provincie zorgt voor ondersteuning en hanteert een stappenplan voor de verbetering van de kwaliteit van het lokaal bestuur.
De gemeenten vinden het belangrijk dat de bestuurskracht in clusters van gemeenten wordt onderzocht en dat de onderzoeken onderling vergelijkbaar zijn. Als op basis van een onderzoek blijkt dat de kwaliteit van het lokaal bestuur onvoldoende is nemen gemeenten actie door
1) het starten van verander- en verbetertrajecten,
2) samenwerking met andere gemeente(n) of
3) fusie met andere gemeente(n).
Wat dat laatste betreft presenteren GS deze week het rapport 'Herindelingen gewogen' waarin wordt aanbevolen herindelingen zoveel mogelijk vrijwillig vanuit de gemeenten te organiseren. Consensus over doelen bij gemeenten leidt eerder tot tevredenheid. De provincie onderschrijft deze aanbeveling en vindt dat het in eerste instantie aan gemeenten is om regio/clustergewijs naar oplossingen te zoeken. De provincie ondersteunt daarbij en zal, als gemeenten er niet uitkomen, een knoop doorhakken. Ook doen de onderzoekers de aanbeveling aan de provincie om zich nadrukkelijker met het implementatieproces bezig te houden. GS zijn het daar gedeeltelijk mee eens. Bij een geschil tussen besturen zal de provincie een bemiddelende rol vervullen, maar bij organisatorische zaken ziet de provincie haar rol beperkt tot die omschreven in de Wet algemene regels herindeling (arhi). Berenschot en de Rijksuniversiteit Groningen hebben het onderzoek uitgevoerd op basis van 12 herindelingen in Zuid-Holland in de periode 1991-2007.