Gezondheidsraad Nederland
Hittestress op de werkplek
De adviesvraag
Op verzoek van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is de
Gezondheidsraad in het voorliggende signalement nagegaan of er op dit
moment of op termijn nieuwe wetenschappelijke inzichten zijn, of te
verwachten zijn over concrete gezondheidskundige en veiligheidskundige
grenswaarden voor hittestress op de werkplek. Het signalement is het
eerste in een reeks, waarin arbeidsrisico's uit de
Arbeidsomstandighedenwet en regelgeving onder de loep worden genomen.
Ter beantwoording van de vragen van de minister heeft de commissie de
wetenschappelijke gegevens bestudeerd over nadelige korte- en
langetermijneffecten van hittestress. De commissie doet in het
signalement geen voorstel voor de hoogte van een grenswaarde.
Hittestress in het werk
Hittestress in het werk is niet alleen een kwestie van
omgevingstemperatuur. Minstens zo belangrijk is hoeveel inspanning het
werk vraagt, omdat daarbij veel lichaamswarmte geproduceerd kan
worden. Kan die lichaamswarmte makkelijk aan de omgeving afgestaan
worden of vormt de kleding een belemmering? Daarnaast varieert de
reactie op hittestress van persoon tot persoon. Op het individuele
niveau zijn acclimatisatie en fitheid van een werknemer de
belangrijkste factoren die de gevoeligheid voor hittestress
verminderen.
Grenswaarden en effecten voor hittestress
Nederland kent geen wettelijke grenswaarden voor hittestress. Bij de
handhaving wordt wel een set van referentiewaarden voor de
omgevingswarmte gebruikt, beschreven in NEN-ISO 7243:1989. De
bekendste grenswaarden in het buitenland zijn die van het Amerikaanse
National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH). De
NIOSH-waarden zowel als de NEN-ISO-referentiewaarden zijn gebaseerd op
het voorkómen van acute hitteziekten als hitte-uitputting en
hitteberoerte, waarbij de lichaamskerntemperatuur als indicator dient.
Uit de bestudeerde wetenschappelijke literatuur blijkt dat onderzoek
naar hittestress vooral gericht is geweest op de nadelige fysieke
kortetermijneffecten. Het merendeel van het onderzoek vond onder
gecontroleerde omstandigheden plaats. Onderzoeksgegevens uit reële
arbeidssituaties zijn maar beperkt beschikbaar.
Resultaten van recenter wetenschappelijk onderzoek laten zien dat
hittestress ook nadelige mentale kortetermijneffecten heeft. Een
afname in waakzaamheid en slechtere prestaties voor andere mentale
functies traden op bij niveaus van omgevingswarmte waar nog geen
sprake was van nadelige fysieke effecten. Uit de literatuur blijkt dat
onder invloed van hittestress meer onveilige handelingen plaatsvinden
en het risico op ongevallen toeneemt. In arbeidssituaties kunnen zulke
effecten een gevaar opleveren voor de eigen gezondheid of die van
anderen.
Conclusies met betrekking tot grenswaarden
Referentiewaarden voor nadelige fysieke kortetermijneffecten van
hittestress behoeven geen herziening
De commissie komt tot de conclusie dat er op dit moment geen nieuwe
wetenschappelijke inzichten zijn over de nadelige fysieke
kortetermijneffecten van hittestress, die aanleiding geven bestaande
gezondheidskundige grenswaarden, zoals de NEN-ISO referentiewaarden,
te herzien.
De referentiewaarden houden geen rekening met nadelige mentale
kortetermijneffecten
In de onderbouwing van de referentiewaarden en de door NIOSH
aanbevolen waarden is geen rekening gehouden met de nadelige mentale
kortetermijneffecten van hittestress. De wetenschappelijke inzichten
op dit moment lijken naar het oordeel van de commissie mogelijkheden
te bieden voor concrete veiligheidskundige grenswaarden ten aanzien
van die effecten van hittestress.
Er zijn onvoldoende gegevens over langetermijneffecten van hittestress
Zowel de nadelige fysieke als de mentale langetermijneffecten van
hittestress zijn nog onvoldoende onderzocht. De wetenschappelijke
inzichten over langetermijneffecten zijn naar het oordeel van de
commissie op dit moment ontoereikend als basis voor gezondheidskundige
of veiligheidskundige grenswaarden.
24 november 2008
---
Samenvatting | Persbericht PDF | PDF | Citeertitel
---