Brussel, 21 november 2008
Europese leerlingen leren vreemde talen op jongere leeftijd
De Europese Commissie heeft vandaag een nieuwe studie van het
Eurydice-netwerk over het talenonderwijs op school gepresenteerd. Daarin
wordt een totaalbeeld geschetst van het talenonderwijs in het basis- en het
algemeen secundair onderwijs in de 31 landen die aan het EU-programma voor
een leven lang leren deelnemen. In de studie wordt aan de hand van een
veertigtal indicatoren aangetoond dat er groeiende steun bestaat voor
talenonderwijs in het algemeen onderwijs en dat meer vreemde talen worden
onderwezen aan jongere leerlingen. Het beleid van de deelnemende landen
strookt dus met de resolutie over een Europese strategie voor meertaligheid
die de Raad vandaag publiceert.
Ján Figel', Europees commissaris voor Onderwijs, opleiding, cultuur en
jeugd, verklaarde: "Hoewel er vooruitgang is geboekt, moet er nog een
en ander gebeuren om alle leerlingen de mogelijkheid te bieden op
school twee vreemde talen te leren: dat is de doelstelling die de
lidstaten zichzelf in 2002 in Barcelona hebben gesteld. Deze
doelstelling is tegenwoordig ook één van de acht kerncompetenties voor
een leven lang leren die in december 2006 door de Raad en het Europees
Parlement werden aanbevolen."
Leonard Orban, Europees commissaris voor Meertaligheid, voegde daaraan
toe: "Meertaligheid is een zaak van de hele Europese samenleving.
Meertaligheid begint op school, maar gaat veel verder, aangezien we
steeds meer talen moeten kennen om de sociale cohesie en de welvaart
te bevorderen. Dat is het thema van de recente mededeling van de
Commissie Meertaligheid: een troef voor Europa en een
gemeenschappelijk engagement. Het verheugt mij dat de Raad deze
mededeling steunt in de resolutie over meertaligheid die hij vandaag
heeft goedgekeurd."
De gegevens van de studie betreffen het schooljaar 2006-2007 en hebben
zowel betrekking op het officiële als op het gesubsidieerde vrije
onderwijs.
Belangrijkste bevindingen:
1) Vreemde talen worden op jongere leeftijd onderwezen, maar in het
basisonderwijs is het aantal lesuren beperkt
Tijdens de laatste dertig jaar is het verplichte onderwijs van vreemde
talen op jongere leeftijd toegenomen. In bijna alle Europese landen is
het leren van een vreemde taal nu reeds in het basisonderwijs
verplicht. In de meeste gevallen leren kinderen een vreemde taal vanaf
de leeftijd van 8 tot 10 jaar. In een aantal gevallen is dat zelfs
vroeger: vanaf de leeftijd van 3 jaar in alle autonome gemeenschappen
van Spanje en in de Belgische Duitstalige Gemeenschap.
De tijd die in het basisonderwijs aan het leren van vreemde talen
wordt besteed, blijft evenwel beperkt (over het algemeen minder dan
10% van het totale aantal lesuren) en verschilt sterk van land tot
land. In het lager secundair onderwijs wordt over het algemeen meer
tijd besteed aan het onderwijs van vreemde talen dan in het
basisonderwijs.
2) In meer landen worden op school twee vreemde talen onderwezen
Nog niet in alle landen worden minstens twee vreemde talen vanaf zeer
jonge leeftijd onderwezen, maar uit de studie blijkt dat leerlingen in
het algemeen secundair onderwijs in de meeste landen wel reeds twee
vreemde talen kunnen leren.
In 2006-2007 gold in alle betrokken landen, met uitzondering van
Ierland en Schotland, de verplichting om ten minste gedurende één jaar
op school één vreemde taal te onderwijzen. In de meeste landen leert
ongeveer de helft van de leerlingen in het basisonderwijs minstens één
vreemde taal.
3) In Europa leert 90% van de leerlingen Engels
In 13 Europese landen is Engels de verplichte eerste vreemde taal. Ook
al hebben zij de keuze, toch gaat de voorkeur van leerlingen en hun
ouders vaak uit naar het Engels, dat tegenwoordig in het
basisonderwijs de meest onderwezen taal is. In Europa leert 90% van
alle leerplichtige leerlingen ooit Engels. Wanneer een tweede vreemde
taal wordt onderwezen, gaat de voorkeur naar Frans of Duits.
4) Weinig landen bevelen mobiliteit als een onderdeel van de
leerkrachtenopleiding aan
In het basisonderwijs wordt het talenonderwijs vaak door
niet-gespecialiseerde leerkrachten gegeven. In het secundair onderwijs
verschilt de specialisatiegraad van de leerkrachten sterk van land tot
land. In de meeste landen die in deze studie zijn opgenomen, wordt
aanbevolen dat de lerarenopleiding toekomstige leerkrachten in staat
stelt vreemde talen te onderwijzen, maar mobiliteit is veeleer
uitzondering dan regel.
Wat is Eurydice?
Eurydice (www.Eurydice.org) is het informatienetwerk over onderwijs in
Europa. Eurydice verstrekt informatie over en analyses van
onderwijsstelsels en onderwijsbeleid in Europa. Het telt 35 nationale
eenheden in alle 31 landen die aan het EU-programma voor een leven
lang leren deelnemen (EU-lidstaten, EER-landen en Turkije) en een
centrale coördinatie-eenheid in het Uitvoerend Agentschap onderwijs,
audiovisuele media en cultuur van de EU in Brussel.
Voor meer informatie
De studie (in het EN, FR en DE):
http://eacea.ec.europa.eu/portal/page/portal/Eurydice/showPresentation
?pubid=095EN
http://eacea.ec.europa.eu/about/eurydice/index_en.htm
Mededeling over meertaligheid:
http://ec.europa.eu/education/languages/news/news2853_en.htm
European Union