Ministerraad
Grond voor natuur vrijwillig verwerven
Persbericht | 21-11-2008
De ministerraad heeft op voorstel van minister Verburg van Landbouw,
Natuur en Voedselkwaliteit besloten om vast te houden aan het beleid
om gronden voor natuur en recreatiegroen in principe op vrijwillige
basis te verwerven. Het advies van de Raad voor het Landelijk Gebied
om vaker en sneller grond te onteigenen neemt het kabinet niet over.
Voor het kabinet is onteigening voor natuur en groen pas aan de orde
als alle andere opties niet succesvol bleken. Dat is bijvoorbeeld het
geval als een natuur- of recreatiegebied niet kan worden ingericht
omdat de laatste boer niet wil vertrekken. Het kabinet wijst erop dat
het ook mogelijk is de natuur- en recreatiedoelen te bereiken zonder
de grond te kopen.
Op 24 januari 2008 heeft de Raad voor het Landelijk Gebied haar advies
'De mythologie van onteigening' aangeboden. Volgens de Raad zal het
toepassen van onteigening ervoor zorgen dat de doelen van het
natuurbeleid (de Ecologische Hoofdstructuur) sneller, beter en
efficiënter worden gerealiseerd. Onder onteigening wordt verstaan het
verwerven op basis van volledige schadeloosstelling zowel vrijwillig
als bij gerechtelijk vonnis. Het aanleggen van de Ecologische
Hoofdstructuur (EHS) en van grootschalig recreatiegroen ligt sinds
2007 geheel in provinciale handen. De provincies hebben daar van het
Rijk budget voor gekregen. De provincies kopen met dat budget grond,
maken er natuur en/of een recreatiegebied van en dragen het dan over
aan een beheerder (bijvoorbeeld een provinciaal Landschap, een
particulier of Staatsbosbeheer). Het kabinet heeft met de provincies
afgesproken om gezamenlijk niet meer dan 10 procent van de grond voor
natuur en recreatiegroen te onteigenen. De Raad stelt voor om die
afspraak die los te laten.
Het kabinet verwacht dat de afspraak om maximaal 10 procent te
onteigenen in de toekomst onder druk komt te staan, maar ziet nu nog
geen reden het beleid aan te passen. Op dit moment verloopt het
aankopen van grond voor de EHS en voor recreatiegroen volgens
planning. Het gaat goed in de provincies buiten de Randstad. In de
Randstad en in Noord-Brabant gaat het aankopen van grond moeizamer.
Provincies en Rijk hebben afgesproken om in 2010 te kijken of het
nodig is het maximum van 10 procent onteigening los te laten.
Het is niet altijd noodzakelijk om grond aan te kopen. Een aantal
natuurdoelen kan bijvoorbeeld prima gecombineerd worden met (verbrede)
productielandbouw. Verder kunnen grondeigenaren, dus ook boeren, zelf
de natuurdoelen op hun grond realiseren. Daar zijn
subsidiemogelijkheden voor. Van deze en andere instrumenten kan
volgens het kabinet nog creatiever gebruik gemaakt worden.