Radboud Universiteit Nijmegen
Pb 08 - 113
Nijmegen, 21 november 2008
Onvrijwillig en onbetaald overwerk vormt een gezondheidsrisico
Overwerk: niet per se slecht voor een mens
Zo'n 67 procent van alle fulltimers maakt regelmatig overuren, waarbij het vooral gaat om niet-extreem overwerk (minder dan tien overuren per week). Van deze overwerkers werkt 30 procent geheel vrijwillig over en 15 procent geheel onvrijwillig. Verder ontvangt 38 procent geen beloning in tijd of geld voor het overwerk. Arbeidspsychologe Debby Beckers onderzocht de relatie tussen overwerk en gezondheid. Naast een literatuur-onderzoek, voerde zij in samenwerking met TNO Kwaliteit van Leven drie studies uit onder representatieve steekproeven van de Nederlandse beroepsbevolking.
Haar onderzoek wijst uit dat overwerk niet per se nadelig is voor de gezondheid. Veel werknemers met gematigd overwerk (minder dan tien uur per week) zijn tevreden, gemotiveerd en niet vermoeid. Of overwerk nadelige gevolgen heeft, hangt af van het soort overwerk en de omstandigheden waaronder men overwerkt. Overwerk vormt een gezondheidsrisico wanneer het wordt uitgevoerd onder ongunstige omstandigheden. Hoge werkdruk in combinatie met weinig regelmogelijkheden, onvrijwillig overwerk, vooral als het niet beloond wordt, en onvoldoende herstelmogelijkheden zijn niet bevorderlijk voor het welzijn. Vrijwillig overwerken, met voldoende autonomie en controle over werktijden en voldoende hersteltijd, kan daarentegen goed samengaan met een positief welzijn van de werknemer.
Debby Beckers stelt voor extreem overwerk aan banden te leggen. Bovendien pleit ze voor uitbreiding van de Arbeidstijdenwet met duidelijke en strengere regelgeving voor overwerk onder ongunstige omstandigheden (zoals bijvoorbeeld onvrijwillig overwerk). Ook moeten werkgevers werknemers voldoende controle geven over werktijden, aangezien gezondheidsproblemen hiermee voorkomen kunnen worden.
Debby Beckers (Oss, 1980) studeerde psychologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen en werkt nu als universitair docent binnen het Behavioural Science Institute van deze universiteit.
Radboud Universiteit Nijmegen