Bond van Nederlandse Architecten

Maandag, 10 november 2008

Nederland krimpt: architecten presenteren nieuwe plannen voor Friesland

De Nederlandse bevolking krimpt. In 2025 heeft meer dan de helft van de huidige 467 Nederlandse gemeenten minder inwoners dan nu. In een aantal gebieden zijn de gevolgen daarvan al zichtbaar: leegstaande gebouwen op het platteland en verloedering van naoorlogse stadswijken. Ontwerplab Krimp biedt oplossingen: niet méér, maar creatiever bouwen met oog voor regionale kwaliteiten. Op 21 november presenteren twee architectenteams concrete ontwerpstrategieën voor krimpende gemeenten in Friesland.

Het kleigebied langs de Waddenzee in Friesland is een van de gebieden die kampt met bevolkingskrimp. Ontwerplab Friesland richt zich op de dorpen waar de gevolgen nu al merkbaar zijn: Holwerd en Lioessens in Dongeradeel en Sexbierum en Peins in Franekeradeel. Leegstand van bedrijfsgebouwen en verwaarloosde woningen zijn een doorn in het oog van bewoners. Hoewel de provincie Friesland aanstuurt op halvering van de bouwplannen, hopen de dorpen dat zij erin slagen hun bevolking op peil te houden door aantrekkelijke woningen te bouwen en belangrijke voorzieningen te behouden.

Twee ontwerpteams van architecten en stedenbouwkundigen hebben de afgelopen maanden nieuwe plannen ontwikkeld voor deze gemeenten. Hierbij hebben zij aandacht besteed aan het woningaanbod, de woonomgeving en het omringende landschap en de organisatie en accommodatie van onderwijs, welzijn, zorg en werkgelegenheid.

Het ontwerpteam voor Frankeradeel wil een lonkend en verleidelijk toekomstperspectief bieden voor de kleine kernen. Dat willen zij bewerkstelligen ofwel door de Friese kleine kernen als recreatieve achtertuin voor de Randstad te gebruiken ofwel door de kernen tot zelfstandige dorpen of eilanden te maken. Vooral hun idee om de oorspronkelijke Middelzee weer te laten onderlopen, waardoor de parochies als het ware uit het water verrijzen, zal veel reactie oproepen.

Het ontwerpteam dat zich richt op Holwerd stuitte vooral op de plaatselijke sociale structuur met van oudsher nogal wat tegenstellingen. Met hun nieuwe plannen willen zij Holwerd weer smoel geven. Met Lioessens is niet zoveel mis. Hier is het de kunst om de huidige vitaliteit, ook in een krimpende situatie, te behouden.

Parallel aan de ontwerpteams werkten twintig studenten van de Academie van Bouwkunst uit Groningen aan dezelfde ontwerpopgave. Ook zij presenteren hun plannen op 21 november.

BNA-bestuurslid Jan van Dijk: 'Hoewel krimp een landelijk probleem is, moeten de oplossingen worden gevonden in concrete ideeën op regionaal niveau. Ontwerplab Krimp is een pleidooi voor creatieve en kleinschalige oplossingen.'

De openbare slotbijeenkomst van Ontwerplab Friesland Datum: vrijdag 21 november 2008 van 12.30 tot 17.00 uur. Locatie: Dorpscentrum Ons Huis, Beukelaerstraat 2 in Sint Annaparochie, Friesland.

Naast lokale bestuurders en bewoners, is de pers van harte uitgenodigd om deze bijeenkomst bij te wonen.

Voor meer informatie, zie www.bna.nl/nl/onderzoek,bouwen-voor-krimp.

Over Ontwerplab Krimp
Friesland is de tweede in een reeks van drie ontwerpstudies van verschillende Nederlandse regio's. Zuid-Limburg is al aan de beurt geweest (Parkstad Limburg) en Zeeland is op 5 november gestart. De studies vallen onder `Ontwerplab Krimp', een initiatief van de Bond van Nederlandse Architecten (BNA) en studiestichtingen Stagg, Staro en Stawon, en worden georganiseerd in samenwerking met Aedes vereniging van woningcorporaties en KEI kenniscentrum stedelijke vernieuwing. Het doel van Ontwerplab Krimp is om inspirerende ontwerpstrategieën te ontwikkelen voor gebieden die te maken hebben of krijgen met krimp.