Rijksmuseum
Jacques de Gheyn II, Twee studies van een naakte vrouw, ca. 1603
Rijksmuseum verwerft vroege Nederlandse tekening naar vrouwelijk naaktmodel
Het Rijksmuseum heeft een onbekend topwerk van Jacques de Gheyn II (1565-1629) verworven. Het betreft een tekening uit 1603 van twee vrouwelijke naakten. Het werk is daarmee de vroegst bewaarde Nederlandse studie naar een poserend vrouwelijk naaktmodel in een Nederlandse collectie. De tekening, die geheel onbekend was en opdook in een particuliere verzameling, kon voor Nederland worden behouden dankzij steun van de BankGiro Loterij, Vereniging Rembrandt, SNS REAAL Fonds, VSBfonds én een schenking van de eigenaar.
Jacques de Gheyn vervaardigde omstreeks 1603 een aantal studies van vrouwelijk naakt die met grote directheid 'naar het leven' werden getekend. Er waren tot nu toe vijf studiebladen bekend, die alle in buitenlandse prentenkabinetten worden bewaard (Berlijn, Braunschweig, Brussel en Parijs). De nu door het Rijksmuseum aangekochte tekening is de zesde. Ze is, net als de andere studies, uitgevoerd in zwart en wit krijt, en vervolgens opgewerkt met pen in bruine inkt. Het blad verkeert in een ongewoon goede staat.
De Gheyn was afkomstig uit Antwerpen. Hij ging in 1585 in de leer bij Hendrik Goltzius in Haarlem, van wie drie naaktstudies in Amerikaanse collecties bewaard worden. Vervolgens vestigde hij zich als graveur in Amsterdam en later in Den Haag. Vooral na ongeveer 1600 vond hij zijn eigen weg. Als tekenaar werd hij hoog gewaardeerd door zijn huisvriend Constantijn Huygens. De Gheyn legde ook met grote intimiteit allerlei huiselijke taferelen vast. Zowel de directheid daarbij als bij het tekenen naar naaktmodellen heeft hij gemeen met Rembrandt, die ook een goede vriend was van Huygens. Vrijwel zeker heeft Rembrandt de tekeningen van De Gheyn gezien, misschien bij diens enige zoon, van wie hij in 1632 een portret schilderde. Al dan niet via Rembrandt staan De Gheyns vrouwelijk naakten aan de basis van de talloze studies die later in de 17de eeuw naar het leven zijn getekend.