Ook geneeskundestudent is vóór verwijdering asociale medestudent
Maar pas als de praktijk hier klaar voor is
In NRC Handelsblad van 1 november werd gepleit voor een bindend studieadvies in de geneeskundestudie. Studenten die zich niet professioneel gedragen moeten uit de opleiding kunnen worden gezet, aldus de acht medische faculteiten. De medische studentenorganisaties hebben het onderwerp 'professioneel gedrag' al jaren hoog op de agenda staan en pleiten voor invoering van het bindend studieadvies. Vier op de vijf geneeskundestudenten zijn dan ook van mening dat onprofessionele collega's van de studie verwijderd moeten worden, zo bleek uit de jaarlijkse enquête van het KNMG Studentenplatform.1 Onder welke voorwaarden?2
Professioneel gedrag kent kort gezegd drie dimensies: uitvoering van het werk, omgang met patiënten en collega's en omgang met het eigen functioneren. Professioneel gedrag is een breed begrip, dat van belang is voor de kwaliteit van de patiëntenzorg. Uit onderzoek blijkt dat er een associatie bestaat tussen onprofessioneel gedrag tijdens de opleiding en artsen die later aangeklaagd worden bij het tuchtrecht.3
Voordat studenten uit de opleiding kunnen worden gezet zal aan drie voorwaarden moeten worden voldaan. Er moeten landelijke eisen komen voor onderwijs in professioneel gedrag. Op de meeste medische faculteiten krijgt professioneel gedrag een plek in de opleiding. Het onderwijs verschilt echter sterk en is bovendien vooral opgenomen in het theoretische deel van de studie. Dit terwijl studenten juist in de kliniek moeten laten zien dat zij zich professioneel kunnen opstellen. Hierbij moeten ook handvatten worden geboden voor de praktijk, door onderwijs in zelfreflectie en feedbackvaardigheden. Daarnaast is uniforme en objectieve toetsing met transparante beoordelingsnormen belangrijk. De toetsing van professioneel gedrag moet de 'asociale studenten' er uit kunnen pikken, maar ook onzichtbare studenten, die onvoldoende in staat zijn te communiceren met collega's en patiënten zonder dat dit direct opvalt. Hiervoor moeten studenten gedurende hun hele opleiding gevolgd worden. De beoordeling moet objectief -en dus door verschillende beoordelaars- plaatsvinden. Op dit moment verschilt ook de toetsing sterk tussen de verschillende faculteiten. Uit de enquête van het KNMG Studentenplatform blijkt dat er 'genade-zessen' worden uitgedeeld; studenten krijgen een voldoende terwijl zij eigenlijk onvoldoende functioneren. Belangrijkste reden is dat de beoordelaar de student niet of niet goed kent. Hierdoor bestaat het gevaar dat 'asociale studenten' niet als zodanig worden gesignaleerd en toch hun studie af kunnen ronden. Beoordelaars moeten getraind worden in het beoordelen van professioneel gedrag, zodat zij studenten gedegen kunnen toetsen.
Tot slot is een goed begeleidingstraject nodig dat al begint bij de eerste onvoldoende beoordeling. Studenten moeten handvatten krijgen om te verbeteren. Pas na meerdere onvoldoende scores, moeten studenten een bindend negatief studieadvies krijgen. Het bindend studieadvies is immers de meest vergaande consequentie die aan een onvoldoende beoordeling verbonden kan worden. Co-assistenten met onvoldoende beoordelingen zouden hun co-schappen tijdelijk moeten onderbreken en pas na het succesvol doorlopen van een begeleidingstraject opnieuw toegang moeten krijgen tot de kliniek. Mocht uiteindelijk tot een verwijdering van de opleiding worden besloten, dan moet het bindend studieadvies ook landelijk gelden, zodat een student zich niet bij een andere faculteit kan inschrijven. Deze mogelijkheid bestaat wel bij andere opleidingen met een bindend studieadvies.
Een objectieve en uniforme beoordeling van de professionele houding van geneeskundestudenten biedt mogelijkheden om de onprofessionele geneeskundestudent van de opleiding te verwijderen. Op die manier kunnen de faculteiten nog betere artsen afleveren, waar zowel collega-artsen als patiënten baat bij zullen hebben. Voor invoering van het bindend studieadvies moet het onderwijs, de begeleiding en de toetsing van professioneel gedrag echter wel verbeterd worden.
Edwin van Dellen, Voorzitter KNMG Studentenplatform Lycke Woittiez, Voorzitter Landelijk Overleg Co-Assistenten Jolien Heukelom, Voorzitter Landelijk Medisch Studenten Overleg
Bronnen:
1 KNMG Studentenpanel 2006,