Prof. Xander Tielens wordt hoogleraar `Physics and Chemistry of the
Interstellar Medium`
Prof. A.G.G.M. (Xander) Tielens wordt bij 1 januari bij de
Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen benoemd tot
hoogleraar `Physics and Chemistry of the Interstellar Medium'.
Tielens werkt momenteel als senior onderzoeker bij in Moffett
Field, Californië. Ames is een onderdeel van . Daarnaast is
Tielens hoogleraar bij de Rijksuniversiteit Groningen.
NASA en SRON
Tielens promoveerde in 1982 aan de Universiteit Leiden.
Daarna was hij enkele jaren werkzaam bij de US National
Research Council. Vanaf 1985 was hij onderzoeker aan de
University of California in Berkeley. In 1989 ging Tielens voor
de eerste keer aan de slag als senior onderzoeker bij het Ames
Research Center van NASA. Acht jaar later keerde hij terug naar
Nederland om hoogleraar Astrofysica te worden in Groningen en
senior onderzoeker bij de . In 2004 werd hij full time
hoogleraar. Twee jaar later werd Tielens opnieuw senior
onderzoeker bij Ames. Daarbij bleef hij in Groningen aangesteld
als hoogleraar.
Chemie van het interstellaire en circumstellaire medium
Het vakgebied van Tielens is de chemie van het interstellaire
en circumstellaire medium; met name de rol van grote moleculen
en kleine roetdeeltjes in het universum. Dit is zeer relevant
voor de bestudering van gebieden rondom jonge en zich vormende
sterren. En dus ook voor het ontstaan van planeten, de
interpretatie van spectra van kernen van melkwegstelsels die
omringd zijn door stof, en het modelleren van chemische
laboratoriumgegevens in het kader van de astrofysica. De
inbedding van zijn expertise in het onderzoek van de
Sterrewacht en het nationale -programma is nagenoeg perfect.
Indrukwekkende publicatielijst
Tielens is een uitzonderlijk astronoom. Zijn publicatielijst
van 316 titels is indrukwekkend en hij is de meest geciteerde
actieve Nederlandse astronoom. Voorts heeft hij een grote staat
van dienst in het opleiden van promovendi: sinds 1997 hebben
onder zijn leiding vijftien promovendi hun proefschrift
afgerond, van drie is voltooiing in zicht.
Onderwijs
Van 1998 tot 2005 verzorgde Tielens in Groningen het
onderwijs op het gebied van Stellar Atmospheres en Interstellar
Medium. Voorts was hij voorzitter van de examen- en de
onderwijscommissie van de opleiding Sterrenkunde, lid van een
interne adviesraad voor het sterrenkundig onderwijs en lid van
de onderwijscommissie van de opleiding Natuurkunde.
Adviesorganen
Teilen was betrokken bij de organisatie van ongeveer 25
workshops, conferenties en symposia en had zitting in allerlei
adviesorganen met betrekking tot het sterrenkundig onderzoek.
Hij is lid van de redactie van `Space Science Review' en
associated editor van Astrophysics and Space Sciences.
`Molecular Universe'
Recentelijk leidde Tielens het EU-project `' waarin hij
ongeveer twintig onderzoeksgroepen in negen landen op het
gebied van de chemische fysica en astrochemie bijeenbracht.
Herschelsatelliet
Begin 2009 lanceert de , dat is de grootste
infraroodtelescoop tot nu toe met aan boord het door SRON
geleide . Astronomen van de Sterrewacht zijn betrokken bij een
groot deel van de waarnemingen. Tielens is de project-scientist
van dit instrument; hij coördineerde onder andere het
Herschel/HIFI-programma voor de gegarandeerde waarneemtijd,
waarin meer dan honderd wetenschappers uit ongeveer vijftig
instituten in 23 landen samenwerken.
SOFIA
Het (SOFIA) is een Boeing 747 jumbojet die door NASA- samen
met de Duitse ruimtevaartorganisatie, - verbouwd wordt tot een
observatorium. Tielens was de project-onderzoeker van dit
observatorium en gaf leiding aan de wetenschappelijke invulling
van deze unieke sterrewacht.
De expertise van Tielens is enorme aanwinst voor de Leidse, de
Nederlandse én de Europese astronomie.
(11 november 2008/CH)
18/11/2008
Universiteit Leiden