Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Kamervragen 2008Z05149/2080903710 DCE/73007
1.
Vraag: Is het waar dat het Rijk 3000 schilderijen uit eigen collectie kwijt is? Kunt u dit toelichten?
Antwoord: Ja. Het genoemde aantal betreft overigens niet uitsluitend schilderijen, onder de vermiste
werken bevinden zich ook werken op papier en voorwerpen van kunstnijverheid. Over de maatregelen
om het beheer van de rijkscollectie op orde te krijgen bent u sedert juli 2005 geïnformeerd (TK 2004-
2005, 27 470, nr 2, en TK 2006-2007, 27 470, nr. 13).
De maatregelen, waaronder regelmatige publicatie van de actuele stand van vermissingen op de
website van het Instituut Collectie Nederland en doorlichten van het omvangrijke relatiebestand, zijn
in het bijzonder gericht op vergroting van de transparantie om te voorkomen dat gebreken uit het
verleden zich voor kunnen blijven doen. De vergrote transparantie in combinatie met het doorlichten
van de nog lopende contracten en het verkleinen en opschonen van het klantenbestand heeft tot gevolg
dat er ook na de laatste informatie over dit onderwerp, in 2007, nieuwe vermissingen aan het licht zijn
gekomen, zoals overigens soms ook eerder als vermist aangemerkte werken weer zijn teruggevonden.
Helaas is het saldo nog negatief. Door middel van de publicatie van de lijst werken blijft de claim van
het rijk op die werken duidelijk.
2.
Vraag: Wat zijn de protocollen ten aanzien van uitleen aan overheidsinstellingen en ambtenaren?
Worden deze goed nagevolgd? Is er controle op navolging? Bent u van plan deze te verbeteren? Kunt u
uw antwoorden toelichten?
Antwoord: Voor het beheer van collectie door het rijk geldt de op grond van de Comptabiliteitswet 2001
vastgestelde Regeling materieelbeheer museale voorwerpen, die met ingang van 1 april 2007 deels is
en per 1 januari 2009 volledig in werking zal zijn getreden (Stcrt 2006, nr 238). Deze regeling geeft de
overheidsorganisaties onder andere voorschriften omtrent verblijfsregistratie van de museale
voorwerpen en controle daarop. Of de regels worden nageleefd komt tot uitdrukking in de
auditrapporten van de ministeries, dit kan voor het eerst worden vastgesteld in het jaarverslag 2008.
Voorts is de Erfgoedinspectie op grond van artikel 12 van de regeling met toezicht belast. Het
beschikbaar stellen van stukken uit de rijkscollectie aan derden wordt beheerst door contracten. De
verbeteringsacties hebben in het recente verleden plaats gevonden. De effecten daarvan zijn nog niet
zichtbaar, die zullen pas later blijken. Vandaar ook het voornemen om het nieuwe beheerstelsel twee
jaar na volledige inwerkingtreding te evalueren. De bruikleencontracten van ICN zijn aangescherpt en
worden nu telkens voor bepaalde tijd aangegaan. Ook is het cliëntenbestand sterk gereduceerd.
3.
Vraag: Wat is de waarde van de verloren schilderijen? Waren de schilderijen verzekerd? Zo neen
waarom niet? Wat zijn de consequenties van het verlies?
Antwoord: De museale voorwerpen vertegenwoordigen alle een culturele waarde. In de eerder
bedoelde brieven van maart 2007 en juli 2005 heb ik u geïnformeerd dat minder dan 2% van de
vermiste voorwerpen een financiële waarde heeft van meer dan 10.000. De museale voorwerpen zijn
niet verzekerd. In het algemeen verzekert het rijk zijn risico niet. Met de ministeries is een
compensatieregeling afgesproken. Ook bij de bruikleennemers, bijvoorbeeld gemeenten, provincies,
z.b.o.'s of andere instellingen is financiële compensatie geclaimd voor de vermissingen. Daarnaast
blijft de Staat zijn aanspraak houden op de vermiste werken; het streven blijft erop gericht ze weer aan
de rijkscollectie toe te voegen.
Mijn beleid blijft gericht op een zorgvuldig beheer van ons erfgoed