ChristenUnie
Bijdrage Ed Anker afschaffing raadgevend referendum
Bijdrage Ed Anker afschaffing raadgevend referendum
dinsdag 11 november 2008 14:41
De heer Anker (ChristenUnie):
Ik ben gisteren de gehele dag met de heer Van Raak in debat geweest.
Hij was toen zo lang van stof dat ik dacht, nog wel een glaasje water
te kunnen halen.
De voorzitter:
Wilt u hier een persoonlijk feit van maken? Ik doe dat dan
onmiddellijk!
De heer Anker (ChristenUnie):
Ik vind dit wel heel veel vuurwerk.
Voorzitter. Het voorliggende wetsvoorstel is het slotakkoord van een
tien jaar durende discussie over de invoering van de gekozen
burgemeester. Maar liefst acht -- het is een beetje een gok --
wetsvoorstellen heeft de Kamer behandeld, om nog maar niet te spreken
over de verschillende hoofdlijnennotities over de gekozen burgemeester
en een nieuw kiesstelsel. De huidige mogelijkheid van een raadplegend
referendum over twee door de raad geselecteerde kandidaten heeft in de
praktijk alleen maar tot ergernis en valse verwachtingen geleid. Het
was vlees nog vis. Had men destijds echt willen kiezen voor een direct
gekozen burgemeester, dan had de kandidaatstelling daadwerkelijk open
moeten zijn. De fractie van de ChristenUnie is daarvan om
verschillende redenen geen voorstander, dat moge bekend zijn.
De ChristenUnie-fractie pleit voor een sterke, daadkrachtige en
aansprekende burgemeester die boven de partijen kan staan, die een
echte burgervader kan zijn voor alle burgers. Met een steeds groter
wordende rol op het gebied van openbare orde is het belangrijk dat hij
een groot draagvlak heeft, zowel in het college als in de raad. Onze
samenleving heeft burgemeesters nodig die optreden als primus inter
pares tussen bevolkingsgroepen van verschillende afkomst, politieke
kleur en religie. Zijn draagvlak moet dan ook zo groot mogelijk zijn,
maar ook zijn onafhankelijkheid.
De ChristenUnie-fractie is van mening dat dit profiel het best
gewaarborgd wordt door de Kroonbenoeming en heeft geen behoefte aan
een rechtstreeks gekozen burgemeester. Dat leidt alleen maar tot een
schimmig systeem van botsende mandaten en bevoegdheden. De
benoemingsprocedure is bovendien al gedemocratiseerd met de
introductie van de voordracht door de raad. Dat vergt van de te
benoemen burgervader al de nodige elasticiteit tussen partijpolitiek
en onafhankelijkheid. Wij hebben dat gezien bij de procedure rond de
benoeming van de nieuwe Rotterdamse burgemeester. Daarmee is het
maximale middel ingezet om ervoor te zorgen dat de burgers die
burgemeester krijgen die het best bij hun dorp of stad past, zodat het
goede van de Kroonbenoeming behouden blijft. Het heeft ons in
Rotterdam wel gestoord dat bij de burgemeestersbenoeming de grens van
de geheimhoudingsplicht door enkele raadsleden is opgezocht. Daarmee
wordt schade berokkend aan de te benoemen burgemeester en aan het
draagvlak dat hij moet hebben om een burgervader voor alle burgers te
zijn. Dit optreden maakt zelfs een door de raad voorgedragen
burgemeester kwetsbaar. Dit is niet wenselijk. Ik kan mij voorstellen
dat de minister zich daaraan ook heeft gestoord.
Kortom, de ChristenUnie-fractie is blij met het voorliggende voorstel.
Wat ons betreft, zijn wij voorlopig klaar met de discussie, zodat rust
en duidelijkheid wordt gecreëerd voor de gemeenten. Het is van belang
dat de minister nu goed aan de gemeenten duidelijk maakt dat er geen
enkele ruimte meer is om een referendum te houden. Wat gaat de
minister daaraan doen?