Ministerie van Defensie
Postbus 20701
2500 ES Den Haag
Telefoon (070) 318 81 88
Fax (070) 318 78 88
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Plein 2
2511 CR Den Haag
Datum 13 november 2008
Ons kenmerk F/2008029120
Onderwerp Antwoorden op de vragen van de leden Kamp en Boekestijn
Hierbij bied ik u de antwoorden aan op de vragen van de leden Kamp en Boekestijn aan de
minister van Defensie over bezuinigingen op het defensiebudget (ingezonden 24 oktober
2008 met kenmerk 2008Z05084 / 2080903610).
DE MINISTER VAN DEFENSIE
E. van Middelkoop
Pagina 1/1
Ministerie van Defensie
Vragen van de leden Kamp en Boekestijn aan de minister van Defensie over
bezuinigingen op het defensiebudget (ingezonden xx oktober 2008, kenmerk
2008Z01856).
Vraag 1
Is het Defensiebudget volgens de Miljoenennota's voor de jaren 2003 tot en met 2007
verhoogd van 7,3 miljard euro voor het jaar 2003 tot 7,9 miljard euro voor het jaar
2007? 1)
Ja.
Vraag 2
Is het Defensiebudget volgens de Slotwetten voor de jaren 2003 tot en met 2007 zelfs
verhoogd van 7,4 miljard euro voor het jaar 2003 tot 8,4 miljard euro voor het jaar
2007?
Ja.
Vraag 3
Zo ja, waarom beweerde u dan op 8 september 2008 in de Tweede Kamer dat "dit
kabinet voor het eerst de neergaande beweging heeft gestuit, althans nominaal"? 2)
Vraag 6
Hoe zit het nu met die "erezaak voor dit kabinet"?
Voor het eerst in vele jaren is er bij een kabinetsformatie niet specifiek bezuinigd op Defensie
maar is er in het Coalitieakkoord extra geld beschikbaar gekomen. In deze zin is de
neergaande beweging in het defensiebudget gestuit. Daarnaast is er sinds het aantreden van
dit kabinet een aanzienlijke extra hoeveelheid budget beschikbaar gekomen en is defensie
ontzien bij verschillende bezuinigingsronden zoals de korting op de prijsbijstelling 2008. Dit
Kabinet heeft daarmee invulling gegeven aan deze erezaak.
Pagina 2/2
Ministerie van Defensie
Vraag 4
Zal volgens de Miljoenennota voor het jaar 2009 het Defensiebudget in de periode 2008
tot en met 2011 worden verlaagd van 8,5 miljard euro tot 8,3 miljard euro?
Ja. Hierbij past echter wel een kanttekening. Bij vraag 1 en 2 zijn de bedragen uit de
jaarbegrotingen en slotwetten met elkaar vergeleken. Dit heeft tot gevolg dat de prijs- en
loonbijstelling, die gedurende de begrotingsuitvoering wordt toegekend, in deze bedragen is
verwerkt. De slotwet 2003 staat in prijs- en loon peil 2003 en de slotwet 2007 in prijs- en
loonpeil 2007. De meerjarenraming van de Miljoenennota 2009 staat in prijs- en loonpeil
2008. Dat maakt deze bedragen moeilijk vergelijkbaar met de bedragen uit vraag 1 en 2. Het
budget 2011 zal, los van mogelijke onvoorziene omstandigheden, de komende jaren nog
worden opgehoogd met de prijs- en loonbijstelling voor de jaren 2009, 2010 en 2011. Indien
de gemiddelde prijs- en loonstijging de komende jaren bijvoorbeeld 2 procent zou bedragen,
dan zal het budget voor 2011 uiteindelijk uitkomen op 8,8 miljard, hetgeen een stijging zou
betekenen ten opzichte van het budget voor 2008.
Vraag 5
Deelt u de opvatting dat inderdaad sprake is van een trendbreuk, maar dan in de zin
dat het huidige kabinet het Defensiebudget verlaagt in plaats van verhoogt?
Nee. In onderstaande tabel is de meerjarige budgetontwikkeling vanaf de begroting 2007
weergegeven. Hieruit blijkt dat de neerwaartse trend al was opgenomen in de laatste
begroting van het vorige Kabinet (de defensiebegroting voor 2007). Dit dalende budget was
de uitgangspositie van het huidige Kabinet. In de twee begrotingen die dit Kabinet tot nu toe
heeft ingediend is het defensiebudget aanzienlijk opgehoogd. Over de periode 2008 -2012 is
deze ophoging in totaal ruim 3,2 miljard. Naast een aantal technische ophogingen betreft
het hier beleidsmatige intensiveringen zoals de ophoging uit Pijler I van het Coalitieakkoord
( 500 miljoen), extra budget voor materiële slijtage als gevolg van de missie in Uruzgan (
200 miljoen), extra budget voor de reparatie van de operationele gereedheid ( 60 miljoen),
extra budget voor de verlening van de missie in Uruzgan ( 235 miljoen) en extra budget voor
de inzet van schepen en vliegtuigen voor de Kustwacht Nederland ( 77 miljoen). In
onderstaande tabel treft u een overzicht van de ophogingen. De afname in het
defensiebudget in de periode 2008 2012 zoals die in de huidige meerjarenraming zichtbaar
Pagina 3/3
Ministerie van Defensie
is, is dus vooral een kwestie van "minder meer". De afname wordt overigens mede
veroorzaakt doordat er na 2010 geen budget meer staat gereserveerd voor de missie in
Uruzgan.
Budget Budget Budget Budget Budget
2008 2009 2010 2011 2012
Begroting 2007 (laatste begroting vorig 7.762 7.712 7.663 7.648 7.639
Kabinet)
Begroting 2008 (verwerking 8.095 8.061 7.990 8.005 7.795
Coalitieakkoord)
Ophoging meerjarig defensiebudget met + 333 + 349 + 327 + 357 + 156
1e begroting van dit Kabinet
Begroting 2009 (met extra geld dat na CA 8.519 8.472 8.348 8.293 8.049
beschikbaar is gekomen)
Ophoging meerjarig defensiebudget met + 424 + 411 + 358 + 288 + 254
2e begroting van dit Kabinet
Totale ophoging + 757 + 760 + 685 + 645 + 410
1) Zie ook eerdere vragen van de leden Kamp en Boekestijn, ingezonden 8 september
2008 (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2008-2009, nr. 225)
2) Handelingen II, vergaderjaar 2008-2009, nr. 106, blz. 7715
Pagina 4/4
---- --
Ministerie van Defensie