Datum: 13 november 2008
Nadere informatie verkrijgbaar bij: Dinand Webbink (tel: 070-3383411),
Pierre Koning (tel: 070-3383489) en Jacqueline Timmerhuis (tel.
070-3383477)
Probleemgedrag op jonge leeftijd sterk nadelig voor kans op onderwijssucces
Jongeren die een antisociale gedragsstoornis hebben of in aanraking
zijn geweest met de politie, zijn veel minder succesvol in het
onderwijs dan hun leeftijdsgenoten. Ook blijken zij op latere leeftijd
vaker agressief of crimineel gedrag te vertonen. Crimineel gedrag op
jonge leeftijd leidt tot een lager bereikt onderwijsniveau en het
lagere onderwijsniveau leidt tot meer crimineel gedrag. Dit geeft een
sterke samenhang tussen onderwijs en criminaliteit. Deze samenhang
bestaat er vooral uit dat vroeg crimineel gedrag de kans op het
voltooien van onderwijs verkleint, en dus niet zozeer dat een laag
bereikt onderwijsniveau de kans op (later) crimineel gedrag vergroot.
Ofwel: oorzaak en gevolg liggen anders dan soms wordt verondersteld.
Crimineel gedrag van jongeren heeft slechtere onderwijsprestaties tot
gevolg, in plaats van dat een laag opleidingsniveau tot crimineel
gedrag leidt. Programma's die probleemgedrag op jonge leeftijd weten
te verminderen, kunnen daarom hoge opbrengsten opleveren, voor zowel
het individu als voor de samenleving.
Dit concluderen de onderzoekers Dinand Webbink, Pierre Koning, Suncica
Vujic en Nick Martin in twee vandaag verschenen CPB Discussion Papers.
Beide studies maken gebruik van gegevens van Australische tweelingen.
De effecten zijn steeds bepaald binnen tweelingen, dat wil zeggen dat
rekening wordt gehouden met genetische en sociaal-economische factoren
die gelijk zijn voor beide individuen van de tweeling.
Groot effect van een antisociale gedragsstoornis op onderwijsdeelname
De eerste studie 'The effect of childhood conduct disorder on human
capital' onderzoekt de lange-termijneffecten van een antisociale
gedragsstoornis op jonge leeftijd. Gekeken is naar het effect op het
bereikte onderwijsniveau en op agressief en crimineel gedrag op latere
leeftijd. De antisociale gedragsstoornis is gemeten met een
indicatorenlijst die is gebaseerd op diagnostische criteria uit de
psychiatrie (bijvoorbeeld agressie tegen mensen of dieren, vernielen
van eigendom, diefstal of bedrog en ernstige overtreding van regels).
Een antisociale gedragsstoornis blijkt een sterk effect te hebben op
zowel het verwerven van menselijk kapitaal als op agressief en
crimineel gedrag gedurende het leven. Een antisociale gedragsstoornis
vermindert de kans op het halen van een diploma van het voortgezet
onderwijs (high school) binnen paren van eeneiige tweelingen van het
landelijke gemiddelde van 79 procent naar ongeveer 66 tot 75 procent,
en verhoogt de kans om ooit gearresteerd te worden van ongeveer 2
procent naar 9 tot 18 procent. Gevoeligheidsanalyses suggereren dat de
effecten mogelijk nog sterker zijn. Ook is gevonden dat de effecten
sterker zijn naarmate de antisociale gedragsstoornis zich manifesteert
op jongere leeftijd.
Onderwijs heeft relatief beperkt effect op criminaliteit
De tweede studie 'Why are criminals less educated than non-criminals?'
onderzoekt de negatieve samenhang tussen onderwijs en criminaliteit.
Leidt crimineel gedrag tot een lager bereikt onderwijsniveau of leidt
onderwijs tot minder criminaliteit? Ook in deze studie is gebruik
gemaakt van gegevens van Australische tweelingen. Arrestaties op jonge
leeftijd (vóór het 18e jaar) hebben een sterk negatief effect op het
bereikte onderwijsniveau, ook binnen tweelingen. De invloed van
onderwijs op criminaliteit is voor ruim tweederde toe te schrijven aan
het feit dat arrestaties op jonge leeftijd en antisociale
gedragstoornis de deelname aan onderwijs verminderen. Dit betekent dat
de sterke samenhang tussen onderwijs en criminaliteit grotendeels valt
toe te rekenen aan het effect van vroeg crimineel gedrag op onderwijs.
Vroeg crimineel gedrag heeft ook een sterk effect op crimineel gedrag
op latere leeftijd.
Het onderzoek is uitgevoerd op basis van Australische gegevens omdat
vergelijkbare gegevens voor Nederland niet beschikbaar waren. De
Australische context wijkt natuurlijk af van de Nederlandse, maar er
zijn geen specifieke redenen om te verwachten dat de effecten van
probleemgedrag op jonge leeftijd in Nederland heel anders zullen zijn.
Inmiddels zijn ook gegevens voor Nederland beschikbaar gekomen voor
vervolgonderzoek.
Beide studies wijzen derhalve op het cruciale belang van het voorkomen
van probleemgedrag op jonge leeftijd. Het verminderen van
gedragsproblemen of crimineel gedrag bij jongeren kan hoge
maatschappelijke en individuele baten opleveren.
CPB Discussion Papers 113, 'The effect of childhood conduct disorder
on human capital' en 114, ' Why are criminals less educated than
non-criminals?' , zijn te bestellen bij:
Bibliotheek Centraal Planbureau
Postbus 80510
2508 GM Den Haag
Telefax: 070-3383350
E-mail: bibliotheek@cpb.nl
Prijs: 9,- euro
De publicaties zijn tevens (gratis) beschikbaar als PDF-bestanden:
CPB Discussion Paper 113: The effect of childhood conduct disorder on
human capital
CPB Discussion Paper 114: Why are criminals less educated than
non-criminals?
Centraal Planbureau