The clock in the cell: entrainment of the circadian clock in Neurospora
crassa
Datum: 10 november 2008
Promotie: C. Madeti Jyothi, 16.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5,
Groningen
Proefschrift: The clock in the cell: entrainment of the circadian
clock in Neurospora crassa
Promotor(s): mw.prof.dr. M. Merrow, prof.dr. T. Toenneberg
Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen
Ook de schimmel heeft een biologische klok
Bladbewegingen met een dagelijkse, of `circadiane' (circa=ongeveer;
diem=dag) timing zijn al 2000 jaar bekend. Tegenwoordig zijn
circadiane klokken beschreven voor organismen uit bijna alle groepen
levende organismen. Cornelia Madeti Jyothi deed onderzoek naar de
circadiane klok in de schimmel Neurospora crassa. De klokmechanismen
in dit relatief eenvoudige cellulaire systeem zijn vergelijkbaar met
die van complexere organismen. Haar proefschrift is een bundeling van
studies van chrono-ecologische en moleculair celbiologische aard.
Madeti onderzocht een wereldwijde collectie van natuurlijke Neurospora
crassa monsters naar `chronotype' en de samenhang daarvan met de
geografische vindplaats. In sommige (maar niet alle) gevallen vond zij
relaties met de variatie in licht en/of temperatuur als `zeitgeber' (=
externe tijdinformatiedrager). Verder vond zij in verschillende
experimenten dat de tijdrelatie met de `zeitgeber' (het `chronotype')
en de lengte van het ritme niet altijd correleren. Dit suggereert dat
klokkarakteristieken gebaseerd zijn op verschillende posities in het
circadiane systeem: verschil in chronotype kan worden veroorzaakt door
verschillen in periode, maar ook door veranderingen in input of door
de mate van koppeling van de klok met de output.
Enkele genetische componenten van de circadiane klok zijn bekend. Om
nieuwe klokgenen te vinden paste Madeti twee methoden toe: QTL
(quantitative trait loci) analyse, waarmee klokgen-kandidaten kunnen
worden gevonden door gezamenlijke chromosomale uitsplitsing met een
circadiaan fenotype, en door het muteren van klokgen-kandidaten. Bij
een mutant waarin het klokgen `cryptochrome' ontbreekt, vond Madeti
een vertraagd fenotype, wat suggereert dat cryptochrome ook in
Neurospora crassa een klokgen is.
Cornelia Madeti Jyothi-Boesl (Duitsland, 1978) studeerde biologie aan
de universiteit van München. Haar promotieonderzoek deed zij bij de
afdelingen Chronobiology van de zowel de Rijksuniversiteit Groningenn
als van de Ludwig-Maximilians-Universität in Munchen. Het werd
gefinacierd door het Deutsche Forschungsgessellschaft en de RUG.
Rijksuniversiteit Groningen