Eerste brede herdenking kristallnacht in Dordrecht
Thema is iedereen telt mee
DORDRECHT, 20081027 -- 'Iedereen telt mee'. Dat is het thema van de eerste brede herdenking in Dordrecht van de Kristallnacht op zondag 9 november. De eerste openlijke jodenvervolging in nazi-Duitsland - dan precies zeventig jaar geleden - krijgt op drie plaatsen aandacht: Gedachteniskapel Titus Brandsma, Museum 1940 1945 en de Wilhelminakerk (www.dewilhelminakerk.nl).
Het nieuwe Platform Stedelijke Herdenking draagt dit in gedachten brengen van de Kristallnacht. Voorzitter Hans Berrevoets: ,,Ons thema `iedereen telt mee' stelt je enerzijds voor de vraag: Hoe heeft dit alles kunnen gebeuren? Anderzijds gaat het om vandaag: Hoe voorkom je dat dit amorele gedrag opnieuw floreert?"
Om het thema 'Iedereen telt mee' zichtbaar te maken, eindigt de herdenkingsdag - na een programma dat om vijf uur begint - om zes uur met een gezamenlijke broodmaaltijd in de kerk van het verzet, de Wilhelminakerk.
Berrevoets: ,,De kerk zal voor brood zorgen. Tevens wordt een ieder hartelijk uitgenodigd om vanuit de eigen cultuur iets voedzaams mee te nemen om met anderen te delen."
Het idee van letterlijk samen delen in de geest van 'iedereen telt mee', is van predikant ds. Ries van der Zouwen. Hij zal in zijn eigen wijkkerk de broodmaaltijd inleiden.
De herdenkingsdag begint al in de ochtend om kwart over elf, wanneer de Gedachteniskapel Titus Brandsma aan de Nolensweg 8 in de wijk Crabbehof open gaat. Na de opening om half twaalf door de voorzitter van het platform zal Pater Jos Boermans, prior van de Dordtse karmelcommuniteit Elia een Titus Brandsma-overweging uitspreken. Een kernzin is: Een solidaire maatschappij. Ook in de Wilhelminakerk, waar het programma om vijf uur begint, zal hij de Titus Brandsma-lezing verzorgen.
De Nederlands sprekende inleider uit Berlijn, journalist en onderzoeker Hartmut Topf (geboren 1934), komt zowel in de Titus' gedachteniskapel als in de Wilhelminakerk aan het woord. Een wetenschappelijk team onder leiding van dr. Annegret Schüle bracht in Duitsland nauwgezet in kaart gebracht, hoe het familiebedrijf van Hartmut's oom door de bouw van ovens in concentratiekampen kon uitgroeien tot een vernietigingswapen van nazi-Duitsland. Hartmut Topf werkte op allerlei manieren aan het onderzoek mee. Resultaten kregen in Nederland extra bekendheid dankzij de Tv-geschiedenisserie van historicus Geert Mak. De vraag werd opgeworpen hoe mensen van de firma Topf haast argeloos hun duivelse taak konden vervullen alsof het een normale commerciële affaire was. 'Wat doet zo'n voorbeeld ons geweten nu?' is een vraag, die Hartmut Topf stelt. Zowel in de kapel als in de Wilhelminakerk zal er ruimte zijn om Hartmut Topf en ook prior Jos Boermans te ontmoeten.
In het kader van de Dordtse Kristallnacht-herdenking zal het Museum 1940 1945 aan de Nieuwe Haven 26 gratis open zijn van 12 tot 17 uur. In het museum is een thema-expositie rond de in de oorlog omgebrachte joodse trainer van DFC, Arpad Weisz. In het museum is ook een plek waar herinneringen zichtbaar zijn aan het joodse leven in Dordrecht tot de jaren '40-'45. Uiteindelijk worden de namen van 221 joodse Dordtenaren in herinnering gehouden met het monument in het Stadhuis, dat is geadopteerd door leerlingen van het Johan de Wittgymnasium.
Jongeren werken in de Wilhelminakerk aan de herdenking van de Kristallnacht mee. Een groep van de kerk heeft begin oktober een bezoek gebracht aan concentratiekamp Vught. Hun presentatie in de kerk zal een eigentijdse vertolking zijn in allerlei vormen bij hun beleving bij toen, nu en morgen.
Daarmee wordt volgens voorzitter Hans Berrevoets precies de kern geraakt, van waarom het Platform Stedelijke Herdenking is opgericht en waarom de Kristallnacht voor de eerste keer zo nadrukkelijk op de agenda van Dordrecht staat. ,,De geschiedenis geeft veel handvatten om mensen vandaag de kans te geven elkaar te leren kennen. Dat is een weg om een gemeenschap te vormen, waarbij eenheid in verscheidenheid een kracht wordt. Dan telt iedereen mee."
Ingezonden persbericht