Reichskristallnacht, 70 jaar later
Bijdrage tijdens de herdenking door staatssecretaris Jet Bussemaker
HOOGHALEN, 20081104 -- In de nacht van 9 op 10 november 1938 tijdens de Reichskristallnacht staken de nazi's in heel Duitsland synagogen in brand, werden winkels en woningen vernield en duizenden joden gearresteerd. Na deze nacht ontvluchtten vele Duitse en Oostenrijkse joden hun vaderland. Ze kwamen ook naar Nederland. De vluchtelingenpolitiek resulteerde in 1939 tot de bouw van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork. Het Herinneringscentrum Kamp Westerbork staat uitgebreid stil bij deze gebeurtenis.
Het programma op zondag 9 november 2008 begint om 18.30 uur in het
Herinneringscentrum. Duitse studenten en leerlingen zullen dit jaar een belangrijke rol vervullen in het programma:
- Enkele studenten die in het kader van een uitwisselingsproject Pabo De Eekhorst in Assen bezoeken, geven een historische schets van de Kristallnacht.
- Leerlingen van de Mariënschule in Lingen en leerlingen van hun Nederlandse partnerschool het Comeniuscollege in Stadskanaal presenteren portretten van naar Nederland gevluchte Joden, die tijdens de oorlog via kamp Westerbork werden weggevoerd.
- Leerlingen van de Deegfeldschule uit Nordhorn volgen het programma `Ontmoetingen', waarbij zij met elkaar en met ooggetuigen van oorlog toen en nu, in gesprek gaan. Ooggetuigen zijn kampoverlevende Esther Maas-Heymann (1934), aalmoezenier Leon Everts en Ravensbruckcomitélid Joke van Dijk-Bording.
De relatie tussen vervolging toen en nu staat ook centraal in de andere bijdragen van de avond.
Oud-kampgevangene Ruth Wallage-Binheim (1925) vertelt over haar herinneringen aan de Reichskristallnacht in Hannover, de aanleiding om naar Nederland te vluchten.
Elias Pitia Lupai is afkomstig uit Soedan. Tijdens de burgeroorlog in dat land werd zijn vader gedwongen onder te duiken. Elias werd als represaille opgepakt. Nadat hij een jaar gevangen had gezeten en gedwongen werd zijn eigen graf te graven, ontsnapte hij. Via vele omwegen kwam hij tenslotte in Nederland terecht. Door het werkervaringsproject van Stichting Herstelling heeft hij inmiddels een bestaan weten op te bouwen. Elias Pitai Lupai spreekt over zijn herinneringen aan de oorlog met Virry de Vries Robles (1932), die als kind in kamp Westerbork gevangen zat en regelmatig spreekt voor groepen van Herstelling.
Sergeant Rob Poesiat wordt geinterviewd over de vredesmissie in Tsjaad waaraan hij als lid van het Corps Mariniers deelnam. De interviews worden afgenomen door Jacques J. d'Ancona (1937). Zijn geschiedenis is onlosmakelijk met kamp Westerbork verbonden.
De avond wordt afgesloten met een fakkeltocht die om 19.45 uur begint. De tocht gaat langs een deel van het historische pad dat de vluchtelingen volgden, op weg naar vluchtelingenkamp Westerbork. De overdenking ter afsluiting van de fakkeltocht wordt uitgesproken door staatssecretaris Jet Bussemaker. Zij woont het volledige programma van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork bij. Ook zullen verschillende kampoverlevenden en de Duits-Nederlandse scholieren bijzondere bijdragen aan de fakkeltocht leveren.
Een ieder is van harte uitgenodigd om het programma in het Herinneringscentrum Kamp Westerbork bij te wonen. Er zijn geen kosten aan verbonden.
Herinneringscentrum Kamp Westerbork