Rijksuniversiteit Groningen

The structure and kinematics of halos in disk galaxies

Datum: 07 november 2008

Promotie: P. Kamphuis, 13.15 uur Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: The structure and kinematics of halos in disk galaxies

Promotor(s): prof.dr. R.F. Peletier, prof.dr. P.C. van der Kruit

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

Roterend waterstofgas in en bij sterrenstelsels

De verticale structuur van spiraalstelsels vertoont een grote verscheidenheid aan voorkomens. Met name in de verdeling van het waterstofgas zijn deze schijven vaak dik en roteren ze langzamer naarmate men verder boven het vlak komt. Ook zijn deze gasschijven geregeld verbogen in hun buitendelen, de zogenaamde warps. Peter Kamphuis onderzocht de verticale verdeling van materie van drie spiraalstelsels.

Door het analyseren van waarnemingen van geïoniseerd waterstof in spiraalstelsel NGC 891 wordt aangetoond dat naast het neutrale waterstof boven het vlak ook het geïoniseerd waterstof langzamer roteert. Ook wordt aangetoond dat in dit stelsel de verdeling van het stof een grote verticale component heeft. Voor het stelsel UGC 1281 werd zowel het geïoniseerde gas als het neutrale waterstof geanalyseerd. In dit stelsel is de verticale distributie van het geïoniseerde gas beperkt. Neutraal waterstof wordt wel gezien boven het vlak. De verdeling hiervan kan verklaard worden door zowel een model met een warp, als een model waarin het gas boven het vlak langzamer roteert. In het stelsel NGC 7814 is geen verticale component zichtbaar in het neutrale waterstof gas. Echter, in het centrum roteert er wel gas op extreem hoge snelheden. Dit gas is wel zichtbaar boven en onder het vlak. Deze drie stelsels worden samengevoegd met drie andere stelsels en correlaties tussen het algehele voorkomen van de stelsels en de verticale distributie van het waterstof gas worden onderzocht en gepresenteerd.

Peter Kamphuis (Almelo, 1979) studeerde sterrenkunde in Groningen. Het onderzoek werd uitgevoerd bij het Kapteyn Instituut voor Sterrenkunde van de RUG.