Ingezonden persbericht
Investeringen in winkelvastgoed op Europees vasteland zwakt in 3e kwartaal verder af
Amsterdam, 6 November 2008 - Volgens het meest recente onderzoek van Jones Lang LaSalle kwamen de transactievolumes van investeringen in winkelvastgoed op het Europese vasteland in het 3e kwartaal van 2008 uit op een totaal van E 3,0 miljard. Daarbij gaat het om winkeltransacties groter dan 5 miljoen, met uitzondering van unitshops. In het tweede kwartaal van dit jaar bedroeg het volume E 3,9 miljard. Het totale volume in de eerste drie kwartalen van 2008 bedroeg E 11,0 miljard, iets meer dan de helft van het transactievolume over dezelfde periode vorig jaar (E 21 miljard).
Hoewel het gebrek aan beschikbare financiering en de verslechterende economische vooruitzichten duidelijk een negatief effect op de investeringsactiviteit hebben gehad, werden er in het 3e kwartaal in heel Europa zo'n 59 deals afgerond (89 in het 2e kwartaal), waaronder zes van meer dan E 100 miljoen. Tot nu toe blijft Duitsland dit jaar voor investeerders het gebied met het grootste beleggingsvolume. Gedurende de eerste drie kwartalen van 2008 kwam het transactievolume hier uit op E 2,0 miljard, oftewel 19% van het totaal. Dit was aanzienlijk minder dan het marktaandeel van 29% in dezelfde periode vorig jaar. Hoewel de vraag van gebruikers naar de beste locaties in Duitsland op peil blijft, zijn de detailhandelsverkopen niet zoveel gestegen als verwacht. Spanje (E 1.074 miljard) komt met enige afstand op de tweede plaats, gevolgd door Finland (E 1.024 miljard) en Rusland (E 913 miljoen).
Winkelcentra vormden in de eerste drie kwartalen van 2008 de belangrijkste objecten voor investeerders (E 6,7 miljard en 61% van het volume), maar retail warehouses zijn ook populair gebleken: de investeringen in losse units en retailparken vertegenwoordigden bijna 30% van het transactievolume. De supermarktsector, die in 2006-2007 werd gedomineerd door leverage aankopen, kreeg de hardste klappen: het transactievolume bedroeg slechts 9% van het totale volume tot nu toe dit jaar.
Het totale investeringsvolume in Nederland bedroeg de eerste drie kwartalen van dit jaar E 591 miljoen. Wanneer hier de unitshops en de mixed portfolio deal van Unibail Rodamco bij worden opgeteld komen we uit op maar liefst E 1,4 miljard. Dit is een forse stijging ten opzichte van vorig jaar toen het volume over de eerste drie kwartalen E 426 miljoen bedroeg (inclusief unit shops). De verkoop van de Unibail Rodamco portefeuille van E 775 miljoen heeft dit jaar een belangrijke bijdrage geleverd aan de stijging van het totale investeringsvolume.
In het derde kwartaal van dit jaar bedroeg het investeringsvolume in Nederland E 314 miljoen. Voor het volgende kwartaal verwacht Jones Lang LaSalle een lager transactievolume ten opzichte van de eerste drie kwartalen van dit jaar. De vraag naar investeringen op top A1 locaties is nog steeds sterk. Ook de aanvangsrendementen zijn de laatste maanden gestegen, echter op top A1 locaties minder hard dan op B locaties.
"In tegenstelling tot de VS en veel landen om ons heen is de kredietcrisis in Nederland pas sinds de zomer merkbaar", geeft Don Fiszbajn, directeur Retail Capital Markets bij Jones Lang LaSalle Nederland aan. "Wat we zien is dat beleggers door de kredietcrisis minder kunnen investeren in winkelvastgoed omdat banken nagenoeg geen financieringen meer verstrekken door hun liquiditeitsproblemen. Partijen met cash zijn daardoor koning. Echter beleggers nemen een afwachtende houding aan omdat ze verwachten op termijn (over 9 maanden tot een jaar) goedkoper vastgoed te kunnen aankopen. Partijen verwachten dat er nog meer vastgoed aankomt. Bijvoorbeeld bij partijen die door de kredietcrisis in de problemen komen en gedwongen worden hun vastgoed te verkopen. Daarnaast zijn er partijen die hun huidige beleggingsportefeuille goed tegen het licht houden en sterker gaan focussen. Producten die niet in de beleggingsfilosofie past worden afgestoten. Corio is hiervan een voorbeeld door recent een portefeuille van E200 miljoen op de markt te brengen die grotendeels bestaat uit supermarkten".
Ook retailers komen door de kredietcrisis steeds sterker in de problemen, net als een aantal jaren geleden. Consumenten krijgen minder vertrouwen in de toekomst, wat zich vertaalt in een terughoudend bestedingspatroon. De inkomsten van retailers dalen daardoor, terwijl zij met stijgende kosten te maken krijgen. Immers, de huurprijzen die moeten worden betaald zijn vastgezet in langdurige contracten (voor meerdere jaren) die jaarlijks worden geïndexeerd. Tussentijdse aanpassingen van de huurprijs naar beneden zijn niet mogelijk.
Fiszbajn besluit: "Momenteel is er even sprake van terughoudendheid, maar over enkele maanden verwachten we een enorme toename van het op de markt komen van winkelvastgoed, waar beleggers met cash nu al sterk naar uit kijken."
- einde bericht -