Senternovem
Nieuws
04-11-2008 | Voorbereiden op klimaatverandering met ARK
Hoe kunnen we ons op tijd voorbereiden op de onvermijdelijke
klimaatverandering? Nu al hebben we te maken met extremer weer, een
soms problematische toename van de neerslag en een stijgende
zeespiegel. Hoe zorgen we dat we geen onnodige risicos lopen door de
verandering van ons klimaat? Het programma Adaptatie Ruimte en Klimaat
(ARK) vraagt aandacht voor noodzakelijke maatregelen.
"Vanuit kennisprogramma's en de klimaatscenario's van het KNMI is
inmiddels bekend hoe ons klimaat zich waarschijnlijk zal ontwikkelen
en wat de gevolgen zullen zijn", vertelt Mandy Willems adviseur bij
SenterNovem. "Zo is het te verwachten dat extreme neerslag (pieken) in
riviergebieden problemen zal geven. Verder zal de stijging van de
temperatuur in de zomer in stedelijke gebieden voor
gezondheidsproblemen zorgen. De vraag is nu: hoe reageren we hierop?"
Bedreigingen én kansen
"Oplossingen in de ruimtelijke sfeer lijken uitkomst te bieden", geeft
Willems aan. "Bijvoorbeeld het aanwijzen van bergingsgebieden om
rivieren te ontlasten tijdens natte periodes. Of meer groen en water
in steden om te zorgen voor een verkoelend effect in de zomermaanden.
Daarnaast kunnen natuurgebieden ingezet worden als 'klimaatbuffer'.
Overigens ontstaan er ook kansen door de klimaatverandering.
Bijvoorbeeld meer mogelijkheden voor het toerisme aan de kust als de
zomers warmer worden. Door de verzilting van gebieden langs de kust
ontstaan mogelijkheden voor de teelt van gewassen als zeekraal en
lamsoor. ARK richt zich op al dit soort nieuwe mogelijkheden, ongeacht
of deze nu voortkomen uit bedreigingen of kansen."
Sleutelrol voor ruimtelijke ontwikkeling
ARK heeft als doel dat aanpassing aan klimaatverandering - adaptatie -
straks mainstream wordt bij de ontwikkeling van ruimtelijke plannen
door provincies, gemeenten, regio's en waterschappen. ARK is daarom
breed opgezet met het ministerie VROM als trekker, de ministeries LNV,
VWS en EZ en de drie koepelorganisaties IPO, VNG en de Unie van
Waterschappen en met een vertegenwoordiging van de kennisprogramma's.
SenterNovem biedt ondersteuning bij de ontwikkeling van een
stimuleringsprogramma in het kader van ARK (SpARK) en brengt advies
uit aan VROM over de te nemen eerste stappen. Het programma loopt tot
2015.
Eerste stappen
"Voordat het vanzelfsprekend is dat adaptatie-maatregelen opgenomen
zijn in ruimtelijke plannen, moeten er nog flink wat stappen gezet
worden", benadrukt Willems. "We hebben onder meer de uitvoerders
(provincies, gemeenten, regio's en waterschappen) geraadpleegd over
hun ideeën en hun visie op SpARK. Ons advies aan VROM was om in de
eerste plaats uitvoerders te stimuleren die koploper willen zijn op
adaptatiegebied. Zij krijgen dan de ruimte om breed toepasbare
maatregelen en initiatieven te ontwikkelen. Vervolgens bieden we ze
ondersteuning om de opgedane kennis en ervaring met de andere
uitvoerders te delen. Op deze manier kan de invoering van
adaptatie-maatregelen op een opbouwende manier bevorderd worden."
Mitigatie en adaptatie
Steeds meer partijen beseffen dat adaptatie noodzakelijk is en zijn
bereid maatregelen te nemen. Maar hoe verhoudt adaptatie zich tot het
voorkomen van de klimaatverandering (mitigatie)? Willems: "Adaptatie
en mitigatie hoeven elkaar niet te bijten, zolang we ons richten op de
synergie tussen beide. Als we ons bijvoorbeeld willen aanpassen aan
warmere zomers, moeten we niet gaan koelen met airconditioning, want
dat werkt de klimaatverandering juist in de hand. De uitdaging is dan
om te zoeken naar maatregelen die gunstig zijn voor beide aspecten.
Denk aan extra groenvoorziening in een stad, die zorgt voor
CO2-reductie en voor koeling. Hoe dan ook, het is belangrijk dat we
één boodschap brengen, onder de noemer 'klimaat'."