Bedreigde planten sneller terug dan verwacht
03/11/2008 09:36
De Landschappen
Veel kwetsbare en bedreigde plantensoorten van de Rode Lijst (de lijst met de meest bedreigde soorten), herstellen zich sneller dan verwacht. Dat blijkt uit een biologisch veldonderzoek in 150 Nederlandse natuurgebieden.
Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van De Landschappen, de overkoepelende organisatie van de 12 Landschappen. Het doel was om na te gaan in hoeverre herstelmaatregelen die over de afgelopen vijftien jaar hebben plaatsgevonden, effect hebben gehad op de vegetatie.
De onderzoekers Peter Verbeek en Miriam Scherpenisse van Natuurbalans troffen op de 150 plekken waar deze ingrepen hebben plaatsgevonden, tot hun verrassing in totaal bijna 110 plantensoorten van de Rode Lijst aan (dit is ruim 20% van de totale rode lijst).
De verwachting lag rond de tachtig. Bijzondere vondsten zijn het vetblad in de omgeving van Epe en Winterswijk en de moeraswolfsklauw die zich op veel plaatsen heeft kunnen uitbreiden.
Dit succes is volgens de onderzoekers te danken aan de combinatie van twee factoren. In de eerste plaats bevat de neerslag, dankzij de milieuregelgeving, veel minder voedingsstoffen (sulfaten en nitraten) dan vijftien jaar geleden. Teveel voedingsstoffen leidt tot een nivellering van de plantengroei, waarbij algemene soorten domineren ten koste van gespecialiseerde soorten die juist voedselarme omstandigheden nodig hebben.
In de tweede plaats moet ook de bodem opnieuw voedselarm worden gemaakt. Een veelgebruikte methode in het natuurbeheer is het zogenoemde plaggen, waarbij de dicht doorwortelde bovenste bodemlaag wordt afgegraven en afgevoerd. Op de kale ondergrond die achterblijft, kunnen de kwetsbare plantensoorten weer kiemen en dat is op veel van de onderzochte plaatsen gebeurd. De ingrepen hebben op de juiste terreinen plaatsgevonden, wetenschappelijke teams bepaalden van tevoren waar het plaggen het gewenste effect zou hebben.
"Sommige zaden van plantjes hebben bijna honderd jaar moeten wachten om onder een dikke plak vandaan te komen. Het is verbazend dat zij na zo'n lange tijd weer tot leven komen", was een uitspraak van de onderzoekers toen zij enkele weken geleden over een van de terreinen in Gelderland liepen. Desalniettemin maken De Landschappen zich zorgen of deze maatregelen, zoals plaggen, in de toekomst nog betaald kunnen worden.
Een foto van dit onderwerp is (rechtenvrij) beschikbaar op ANP Fotonet (www.anp-photo.com) en zichtbaar op www.perssupport.nl.