Verslag conferentie 'Dyslexie-ICT helpt echt'
'Dyslexie-ICT helpt echt'. Dat was de titel van de conferentie die op 30 oktober jl. in science center NEMO te Amsterdam werd gehouden. Tweehonderdvijftig aanwezigen luisterden geboeid naar wetenschappelijke verhandelingen, praktijkervaringen, beleidsvisies en meningen van deskundigen. Sprekers van o.a. Masterplan Dyslexie, de behandelinstituten Braams & Partners en OPPU, Hogeschool Windesheim, de oudervereniging Balans, Dedicon, Lexima en diverse scholen in primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs waren het over één ding eens: computerhulpmiddelen helpen én kinderen met dyslexie hebben er recht op. Ze hebben hulpmiddelen gewoon nodig om zich te kunnen ontplooien en meer zelfvertrouwen te ontwikkelen. Hun 'circle of failure' moet worden doorbroken.
Tweede Kamerlid Jack Biskop, oud-onderwijspsycholoog en een van de sprekers, zegde toe binnenkort in een Kamerdebat aandacht te vragen voor de dyslexie hulpmiddelen op scholen. Uit onderzoek is gebleken dat 70% van de scholen in PO en VO nog geen passend hulpmiddel aan hun leerlingen met ernstige dyslexie aanbiedt. Biskop riep het onderwijsveld op om politici voortdurend 'bij de les te houden' door ze mails te sturen waarin aandacht wordt gevraagd voor deze problematiek. In de lezingen en workshops werden knelpunten en oplossingen gepresenteerd. Het beschikbaar maken van meer digitaal materiaal dat geschikt is voor gebruik met dyslexiesoftware heeft hoge prioriteit. Dedicon produceert naast duizenden ingesproken Daisy-bestanden nu ook 300 schoolboeken in kes (Kurzweil) formaat voor VMBO-t1. Om de productie daarvan in de toekomst verder op te voeren en later uit te breiden met schoolboeken in SprintPDF formaat is subsidie nodig. En de medewerking van uitgevers. Aldus Edwin Meijerink van Dedicon.
Samenwerking is de sleutel
Samenwerking is een belangrijke succesfactor voor de implementatie van dyslexie-ICT. De implementatie begint met visie ontwikkelen, draagvlak creëren en ouders goed voorlichten. Leerlingen kunnen in veel gevallen goed betrokken worden bij het kiezen van het juiste hulpmiddel. Bij het maken van keuzes is het belangrijk er rekening mee te houden dat dyslexie een informatieverwerkingsstoornis is, als gevolg van ernstige lees- én spellingproblemen. Zo betoogde Harry Kleintjens van Lexima. Hij pleitte voor een ruimhartiger vergoedingsbeleid vanuit de zorgverzekering en het UWV.
Ria Kleijnen presenteerde wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van hulpmiddelen. Zij wees erop dat de Masterplan uitgave 'Technische Maatjes' prima houvast geeft voor het maken van keuzes en implementeren van de hulpmiddelen. Het maakt duidelijk welke functies een hulpmiddel moet hebben bij de verschillende vormen van dyslexie. Het volgen van studiedagen en vaardigheidstrainingen verdient aanbeveling. In de toekomst zal meer praktijkonderzoek gedaan moeten worden naar de effecten op het kind en op de school.
Duidelijke taal
De behandelaars Tom Braams (Braams & Partners), Iek de Vos (OPPU) en Jos Smeets (Amalexis) lieten er geen twijfel over bestaan: hulpmiddelen moeten al worden ingezet tijdens de behandeling, niet pas erna. "Ondersteunen en niet constant op hun bek laten gaan. Faciliteren, zowel bij het remediëren als op andere momenten. Zorg dat het leren succesvol is. Falen moet worden voorkomen!" Onderzoekster Agnes van der Weerden poneerde de stelling: "Pas wanneer leerkrachten weten hoe moeilijk het voor een dyslectisch kind is om moeilijke teksten te lezen en tegelijk met de inhoud bezig te zijn, dan pas zullen ze openstaan voor de mogelijkheden die compenserende software kinderen biedt."
In de paneldiscussie reageerde Koos Henneman hierop met: "Je moet je kunnen inleven in het verdriet dat een handicap met zich meebrengt." En Anneke Smits stelde: "Voor mij hielp de vreugde ook enorm. Als je een keer de ogen van een dyslectisch kind gezien hebt als het voor het eerst werkt met bijvoorbeeld Sprint Plus, dat is echt genoeg om te geloven dat het werkt." Albert Cox van Masterplan Dyslexie benadrukte dat er meer urgentiebesef nodig is. Op verzoek van het ministerie van OCW heeft Masterplan in samenwerking met Dedicon en Lexima een stimuleringsplan Dyslexie en ICT geschreven. Hij verwacht dat sommige onderdelen hiervan in de komende tijd tot uitvoering worden gebracht. Het uiteindelijke doel is dat alle scholen aan hun leerlingen met dyslexie gepaste hulpmiddelen aanbieden. Dagvoorzitter Hanneke Wentink pleitte ervoor om ICT zelfs ruimer in te zetten voor alle kinderen met lees- en schrijfproblemen. Niet alleen omdat zij er ook baat bij hebben, maar ook "om het exotische er af te halen". Hanneke beëindigde de conferentie met het uitspreken van de hoop dat op de Dyslexie-ICT conferentie van 2009 het uiteindelijke doel een stuk dichterbij is. Sprekers en panelleden waren: Ria Kleijnen, Jack Biskop, Harry Kleintjens/Ria Janssen, Edwin Meijerink, Rob Boelema, Tom Braams, Albert Cox, Koos Henneman, Anneke Smits, Arga Paternotte, Agnes van der Weerden, Henriëtte Weststrate, Wil Pas, Karel van Rooij, Ad van den Kommer, Jan Willem Loots, Petra Schreuder, Ruud Freund, Iek de Vos en Jos Smeets. De Powerpoint presentaties zijn te lezen op de website onder conferentie/
Deelnemers spraken van een boeiende en inspirerende conferentie.
Workshop Dyslexie-ICT Lab
Deelnemers aan de conferentie konden in het Dyslexie-ICT lab zelf werken met verschillende Daisy-spelers, de ReadingPen en de geavanceerde dyslexiesoftware Kurzweil 3000 en Sprint Plus. Voor de deelnemers een ideale gelegenheid om de software 'in actie' te zien.
Nawoord
Deze conferentie was een initiatief van Lexima en Dedicon en werd aanbevolen door Masterplan Dyslexie. De belangstelling voor de conferentie was overweldigend. Helaas kon niet iedereen die zich had aangemeld worden ingeschreven voor deelname. Lexima zal daarom in het voorjaar een vervolg geven aan de conferentie met regionale bijeenkomsten. Via de nieuwsbrief en de website volgt binnenkort meer informatie.
Lexima · Kastanjelaan 6 - 3833 AN Leusden · T:033 432 44 52 · F:033 432 44 53 · E:info@lexima.nl