ChristenUnie
Bijdrage nota overleg schoon en zuinig
Bijdrage nota overleg schoon en zuinig
maandag 03 november 2008 13:29
Inleiding
'Als iedereen ons welvaartsniveau had, waren er zeker 5 planeten
nodig. God vond 1 genoeg' zo luidt treffend de oproep van de Micha
cursus, om goed en recht te doen. De uitspraak is te vinden op de
achterkant van dagblad Trouw, vandaag. In Nederland leven we op te
grote voet. Nederlanders consumeren 3x meer dan op Nederlands
grondgebied kan worden geproduceerd. Zo klonk de alarmerende boodschap
van het Living Planet Report 2008 van het wereld natuurfonds. Dit
rapport toont de urgentie aan van een succesvol Schoon&Zuinig beleid
van dit Kabinet.
Biobrandstoffen
Er is afgelopen jaar veel gepraat over de invloed van
biobrandstoffenbeleid op bijvoorbeeld de voedselvoorziening. De
ChristenUnie vindt de keuze van het kabinet om een pas op de plaats te
maken dan ook terecht. Wanneer is er sprake van een brede toepassing
van certificering? Ik krijg de indruk dat de minister er nog niet
zeker is of hier in 2012 sprake van is. In de tussentijd is er echter
geen controle op duurzaamheid en herkomst van biobrandstoffen. De
ChristenUnie zou daarom willen weten waarop de keuze voor verlaging
van de doelstelling naar 4% gebaseerd is. Ik vraag dit ook omdat in
het kader van de Richtlijn Hernieuwbare Energie het Europees Parlement
onlangs consensus heeft bereikt over een tussendoel van 4% in 2015,
dus 5 jaar later. Dit is overigens nog steeds op basis van eerste
generatie biobrandstoffen en er is sprake van een streefwaarde en niet
een verplichte waarde.
De ChristenUnie steunt de minister om andere opties dan
biobrandstoffen te betrekken bij behalen doelstelling voor wegverkeer.
Maar doel van 10% hernieuwbare energie hoeft toch niet afhankelijk te
zijn van het evaluatiemoment in 2012? Het gaat er om dat de criteria
goed zijn. We moeten daarom niet nu al zeggen dat anders doel wellicht
lager wordt. Het is juist van belang dat industrie tijdig weet waar ze
aan toe is! Certificering van biobrandstoffen moet dan ook snel van de
grond komen. Kan de minister aangeven welke acties worden genomen om
snel tot certificering te komen?
Schoon en zuinig
- Inleiding: tussenevaluatie en sectorakkoorden
Bij Schoon & Zuinig gaat het om meters maken, voorbereiden en
innovatie. Het is mooi dat bijna alle acties lopen maar liggen ze ook
op schema? Bij de tussenevaluatie van 2010 zullen extra instrumenten
in aanvulling op Schoon en Zuinig worden overwogen. Welke criteria
gaat de minister daarbij hanteren? De deelakkoorden gaan uit van 20%
broeikasgas reductie. Hoe wil het kabinet tot 30% komen?
Hoeveel gaat ieder deelakkoord bijdragen in termen van ton
CO2-equivalent? Ik mis afrekenbare doelstellingen in de akkoorden
terwijl het rijk wel financiële toezeggingen doet. Waarom is er niet
voor duidelijke resultaatverplichtingen gekozen? Kan de minister voor
de behandeling van de begroting inzicht geven in de bijdrage van de
afzonderlijke akkoorden? Ik zou daarbij ook graag inzicht willen
krijgen in hoeverre er nu al eerste resultaten zichtbaar zijn.
Evaluatiestudies uit het verleden hebben uitgewezen dat convenanten
alleen slagen als de tekst van de convenanten kwantitatieve
doelstellingen bevat, inclusief een monitoringssystematiek met
tussendoelen en juridisch afdwingbare sancties bij het niet naleven.
De sectorakkoorden voldoen niet aan deze eis. Hoe denkt de minister te
waarborgen dat de deelakkoorden ondanks de gebreken toch voldoende
CO2-reducties op tijd gaan leveren? Ik zou daarbij willen pleiten voor
meer ketendenken omdat iets meer transport in de ene sector tot forse
besparing in de andere sector kan betekenen. Dit keten denken zie ik
niet terug in de voortgangsrapportage.
Is de minister bereid via een centrale website te communiceren over de
deelakkoorden en monitoringsprotocollen zodat dit instrument
inzichtelijk wordt voor burger en bedrijfsleven?
De ChristenUnie is blij met de extra afspraken die zijn gemaakt zoals
over duurzaam inkopen met gemeenten. Ik hoop dat een dergelijke
afspraak ook met de provincies zal worden gemaakt. Hoe zal de
financiële architectuur rond het klimaatverdrag eruit komen te zien?
Worden bossencredits hierbij uitgesloten uit het ETS?
- CCS en energieakkoord
De minister erkent dat het nog lang duurt voordat CCS effect heeft.
Hoeveel geld gaat hier nu van het rijk inzitten en wat is de planning?
Als tussenoplossing zal het wellicht nodig zijn voor een beperkte
hoeveelheid CO2 maar wat betreft de ChristenUnie moeten we zoveel
mogelijk inzetten op echt duurzame oplossingen. Elke euro die wordt
besteed aan CCS kan niet aan deze duurzame oplossingen en
energiebesparing worden besteed. Het is tekenend dat Eneco het
energieakkoord niet steunt omdat het te vrijblijvend zou zijn en
onvoldoende harde eisen stelt t.a.v. kolencentrales. Ik lees over een
CCS ambitie bij een concurrerende CO2 prijs. Maar wat nu als die CO2
prijs te laag is? Wat vindt de minister van een CO2-norm van 350 gram
CO2 per kWh in 2015 in aanvulling op ETS zoals voorgesteld door
Natuur&Milieu?
- Aandeel duurzame energie
De minister schrijft dat we de doelstelling van 9% duurzame
electriciteit in 2010 zullen halen. Het Schoon en Zuinig doel gaat
echter over energie en niet over electriciteit! In deze
kabinetsperiode zou het aandeel duurzame energie verdubbelen. Dat
betekent van 2,6% in 2006 naar 5,2% in 2011. Volgens het CBS zitten we
nu op 2,8%. Omdat wartevraag minder goed te verduurzamen is dan
electriciteitsvraag, en de doelen voor biobrandstoffen zijn verlaagd
zullen we aan 9% duurzame electriciteit niet voldoende hebben om het
doel voor duurzame energie te halen.
In de voortgangsrapportage wordt het verdubbelingsdoel voor duurzame
energie niet genoemd. Heeft de Minister dit doel losgelaten? Kan de
minister aangeven hoe het kabinet alsnog de verdubbeling in 2011 gaat
waarmaken? Anders gezegd: Kunt u aangeven hoeveel kWh wordt opgewekt
door hernieuwbare bronnen zodat er in 2011 een aandeel van 5,2%
bestaat. Overigens is dat aandeel nog steeds heel laag als bedacht
wordt dat een land als Denemarken met gelijke omstandigheden als een
aandeel van 14% duurzame energie heeft. Graag een reactie van de
minister!
- Energienormen voor apparaten
Het kabinet stelt sterk afhankelijk te zijn van Europees beleid om
auto's en elektrische apparaten zuiniger te maken. In hoeverre stuurt
de minister echter in de onderhandelingen op effectieve energienormen?
Twee weken geleden heeft de Europese Commissie een energienorm
voorgesteld voor TV's. Het effect van deze energienorm is dat het
absolute energieverbruik nog steeds sterk zal blijven stijgen in de
toekomst. Kan de minister aangeven hoeveel energiebesparing de
verschillende productgroepen onder de Ecodesign richtlijn moeten
leveren en wat de relatie is met het energiebesparingsdoel van 20% in
de EU?
- Industriesector
Wat betreft de industrie lees ik veel over het MJA3. Bij controles
wordt zelfs prioriteit gegeven aan deelnemers aan dit convenant.
Echter: 80% van het totale industriële industrieverbruik valt niet
onder MJA3, maar onder het convenant benchmarking. Een akkoord met
deze zware industrie is er nog niet. Wanneer denkt de minister hier
wel uit te komen?
Het verificatiebureau benchmarking houdt toezicht op het huidige
convenant maar EZ wil besluiten tot opheffing van de stichting per 1
januari. Hoe gaat het daarna? Doordat er nu sprake is van een
stichtingsvorm is geheimhouding van informatie gewaarborgd.
INTERRUPTIE: Is de minister zich bewust dat indien de Raad van State
om een second opinion vraagt in het kader van de toewijzing van de
allocatie van emissierechten, de benchmarkgegevens van de afgelopen 10
jaar in dat geval niet meer te achterhalen zijn omdat deze gegevens
bij opheffing van de stichting worden vernietigd? Welke mogelijkheden
ziet de minister om deze gegevens die van belang zijn in het kader van
Europese ontwikkelingen rondom benchmarking ten behoeve van allocatie
te behouden?
- Afvalsector
Ik ontvang signalen dat de afvalsector nog weinig daadwerkelijk wordt
betrokken bij de aanpak van het klimaatprobleem. En dat terwijl deze
sector forse mogelijkheden heeft. Kan de minister aangeven hoe zij de
relatie tussen de inzet van restwarmte en ruimtelijke ordening wil
gaan vormgeven? Is hier een vorm van doorzettingsmacht nodig?
Ik denk aan mogelijkheden voor warmtenetwerken in woonwijken rond
Twence in Hengelo en de botlek-loop in de Rijnmond die moeilijk van de
grond komen. In de voortgangsrapportage worden AVI's wel genoemd maar
op welke wijze gaat de regering dan warmte uit AVI's stimuleren, en
met name de aanleg van de benodigde netwerken? In het energieakkoord
lees ik alleen over bestaande netwerken. Is de regering bereid
gerichte financiële prikkels (bijvoorbeeld eenmalige
investeringssubsidie) te onderzoeken voor deze netwerken zodat snel
meters kunnen worden gemaakt?
- Verkeerssector
De doelen voor de verkeerssector worden vrijwel zeker niet gehaald
door de lagere Europese CO2-normen voor auto's. Hoe wil de minister
dit compenseren? Wat betreft de biobrandstoffen lees ik over voldoende
marge maar waar komt deze dan vandaan? Bovendien spreekt de minister
hierbij alleen over 2010 (0,5 Mt) en niet over de lange termijn tot
2020. Kortom: moet dit niet gecompenseerd worden? Ook de
milieu-effecten van de kilometerprijs zijn nog onzeker omdat
scenario's nog worden doorgerekend!
- Woningen en gebouwen
Via Meer met Minder worden huiseigenaren en (ver)huurders gestimuleerd
te investeren in isolatie, zuinige ketels, zonneboilers, etc. Wat doet
de minister om te zorgen dat hiervan ook gebruik wordt gemaakt? Deelt
de minister de mening van gemeenten en het projectbureau dat
flankerend beleid noodzakelijk is om ook aan de vraagkant prikkels te
geven? De doelen van Meer met Minder zijn volgens de minister nog
haalbaar maar hoe zit het met het CO2-doel voor de hele sector?