Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie
Bij uitgeverij De Bezige Bij verschijnt komende week het boek Weest manlijk, zijt sterk. Pim Boellaard (1903-2001). Het leven van verzetsheld door Jolande Withuis, verbonden aan het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD). Tijdens het onderzoek is bijzonder filmmateriaal gevonden
Bestellen:
Weest manlijk, zijt sterk Pim Boellaard (1903-2001)
Jolande Withuis
Pim Boellaard was een held - een verzetsheld, maar ook een held in de wijze waarop hij zijn jaren in de zwaarste concentratiekampen doorstond. Tijdens zijn gevangenschap in het 'Oranjehotel' werd Boellaard als enige Nederlander ondervraagd door zowel Heinrich Himmler als Reinhard Heydrich en verbaasde hij deze hoge Nazi's door zijn standvastigheid. Hij zat drie jaar gevangen, onder andere in het Nacht und Nebel-kamp Natzweiler en in Dachau. Hij werd door zijn medegevangenen op handen gedragen om de manier waarop hij anderen bemoedigde. Ook na de oorlog bleef hij voor voormalige verzetsmensen een steunpilaar. Hij was betrokken bij de vervolging en berechting van een aantal oorlogsmisdadigers. Hij werd opgenomen in de staf van prins Bernhard en bleef levenslang met hem bevriend.
Aan de hand van zijn dagboeken en gevangenisbrieven, waarover de auteur kon beschikken, volgen we op de voet hoe deze 'man van staal met onverwacht zachte kanten' zijn oorlogservaringen verwerkte.
Jolande Withuis is als sociologe verbonden aan het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie. Ze schrijft regelmatig artikelen voor NRC Handelsblad, Opzij en De Volkskrant. Eerder verscheen van Jolande Withuis: Erkenning. Van oorlogstrauma naar klaagcultuur (2002) en Na het kamp. Vriendschap en politieke strijd (2005). Voor dit boek ontving zij de NWO Eureka Boekenprijs voor het beste wetenschappelijke boek voor een groot publiek. Haar essaybundel De vrouw als mens verscheen in 2007.
Uniek filmmateriaal
Tegelijk met dit boek presenteert het Niod een uniek door de biografe en filmhistoricus Gerard Nijssen (van o.m. Andere Tijden) opgespoord filmpje waarin Pim Boellaard figureert. Het gaat om enkele minuten film, opgenomen op 6 mei 1945 in het kamp Dachau. Het kamp was op dat moment al wel bevrijd maar de gevangenen zaten nog opgesloten in verband met het gevaar van een vlektyfusepidemie.
In die noodtoestand werd Boellaard als vertegenwoordiger van de Nederlandse gevangenen en lid van het International Prisoners Committee geïnterviewd door de Amerikaanse filmzender Newsreel.
Op basis van een foto uit het familiearchief en Boellaards teruggevonden aantekeningen uit Dachau wisten Withuis en Nijssen deze nooit eerder vertoonde filmfragmenten te achterhalen. We horen een Nederlandse overlevende nog vanuit gevangenschap vertellen over zijn kampervaringen.
Het filmpje wordt vertoond op 2 november a.s. in het VPRO-programma Boeken, 11.30, Nederland 1 en zal daarna op de NIOD-website te bezichtigen zijn.