Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Stand van zaken met betrekking tot de uitvoering van de motie Jasper van Dijk c.s. over kleinschalige experimenten met de uitwisseling van digitale leermiddelen (2008D01814/2008D03559)

In het kader van het programma Stimuleren gebruik digitaal leermateriaal dat onder regie van Kennisnet wordt uitgevoerd zijn er diverse activiteiten gericht op het ondersteunen van scholen bij het (her) gebruik van digitaal leermateriaal. Er is een stuurgroep die verantwoordelijk is voor de inhoudelijke sturing van het programma. In deze stuurgroep hebben alle relevante partijen zitting. Het betreft vertegenwoordigers van de sectororganisaties van het primair, voortgezet en beroepsonderwijs en vertegenwoordigers van SBL, SLO, GEU en VVVO. De onafhankelijk voorzitter van de stuurgroep is Norbert Verbraak (oud-voorzitter van de Raad van Bestuur van Fontys Hogescholen), die hiervoor persoonlijk door mij is benaderd.

Eén activiteit binnen het programma is een inventarisatie van het materiaal dat docenten nu gebruiken in het onderwijs. Ruim 400 docenten hebben hier aan meegewerkt. Dit heeft geresulteerd in een overzicht van bronnen die docenten gebruiken per vak. Op basis van dit overzicht wordt bezien hoe deze bronnen zo goed mogelijk kunnen worden ontsloten. Tevens zijn er gegevens verkregen over de wijze waarop docenten zoeken, hoeveel er zelf ontwikkeld wordt en wat er gebeurt op gebied van delen van materiaal.
De resultaten zijn beschikbaar via http://digitaalleermateriaalvo.kennisnet.nl/. Het overzicht zal verder worden aangevuld op basis van gegevens van aanbieders, commercieel en niet-commercieel. Initiatieven vanuit het onderwijs zelf, zoals digischool en de OnderwijsVernieuwingscoöperatie worden daarbij nadrukkelijk meegenomen.

In overleg met het Ruud de Moor Centrum is naast de brede inventarisatie naar het gebruikte en beschikbare materiaal ook een initiatief gestart om met een `stofkam' in kaart te brengen welk materiaal nog op de plank ligt bij scholen. Binnen een paar weken zijn er al vijf complete lesmethoden voor onder meer natuurkunde, scheikunde en biologie voor het voortgezet onderwijs door leraren vrijgegeven. De kwaliteit van het materiaal moet nog worden bezien. Begin 2009 is de inventarisatie afgerond en zal worden bezien op welke wijze de resultaten beschikbaar kunnen worden gesteld. Naast de inventarisatie wil de Open universiteit ook de scholen en leraren ondersteunen bij het breed toegankelijk maken van hun lesmateriaal via internet.

Uit de inventarisatie en diverse onderzoeken blijkt dat docenten het moeilijk vinden om goed materiaal te vinden en dat er sprake is van een versnipperd aanbod waardoor het zoeken veel tijd kost. Een andere activiteit die in het kader van het programma wordt opgepakt is het zorgen dat materiaal eenvoudiger kan worden ontsloten. Door het bevorderen van het gebruik van (open) standaarden en metadata en door het benutten van technische oplossingen. Ook aan communicatie naar docenten, het vergroten van de bekendheid, wordt aandacht besteed.

Initiatieven
De discussie over `gratis schoolboeken' heeft tot veel beweging gezorgd op de markt van digitaal leermateriaal. Zo heeft een aantal scholen (georganiseerd in Onderwijs Vernieuwingscoöperatie, Digilessen VO en Digischool ) het initiatief genomen om gezamenlijk content te ontwikkelen en deze transparant beschikbaar te stellen aan (in eerste instantie) betrokken scholen. Daarbij worden de verschillende collecties op diverse manieren doorzoekbaar gemaakt zodat het mogelijk is om vanuit

één punt diverse bronnen te raadplegen. De opzet zal ook voor andere scholen en initiatieven bruikbaar zijn. Vanuit de VO-raad wordt nu het initiatief genomen om te komen tot een landelijke aanpak, dit wordt ondersteund door Kennisnet.
Ook andere partijen, vanuit het onderwijs of commerciële aanbieders zijn op dit moment bezig met het ontwikkelen van nieuwe producten, bijvoorbeeld op het gebied van wiskunde. Daarbij is het van belang dat er bundeling van vraag en aanbod plaatsvindt, zodat het ontwikkelde digitale materiaal zo transparant mogelijk kan worden gebruikt. Om het beschikbare aanbod te kunnen koppelen worden diverse diensten ingezet zodat het voor gebruikers en leveranciers mogelijk is elkaar te vinden.