KAMERVRAGEN EN ANTWOORDEN
30-10-2008
Kamervragen over mogelijke discriminatie door de Koninklijke Marechaussee
Vraagsteller: Lid Çörüz (CDA)
Hierbij bied ik u de antwoorden aan op vragen van het lid Çörüz (CDA) over mogelijke discriminatie en machtsmisbruik door de Koninklijke marechaussee(Ingezonden 15 september 2008, kenmerk 2070829880).
DE MINISTER VAN DEFENSIE
Vragen van het lid Çörüz (CDA) over mogelijke discriminatie en machtsmisbruik Koninklijke marechaussee (Ingezonden 15 september 2008, kenmerk 2070829880).
1 Hebt u kennisgenomen van het bericht dat de Marechaussee zich hebben schuldig gemaakt aan discriminatie en machtsmisbruik?1
Ja. 2 Kunt u uitleggen wat er precies is gebeurd? Kunt u aangeven of dit een eenmalig incident is of hebben het afgelopen jaar meerdere incidenten gespeeld? Zo ja, welke?
In het kader van de ordebewaring op Schiphol heeft de Koninklijke marechaussee in de nacht van 18 op 19 april 2005 een Nederlander van Afrikaanse afkomst van het terrein van de luchthaven Schiphol verwijderd. Betrokkene was in een hevige woordenwisseling verwikkeld met een ander persoon en veroorzaakte hierdoor overlast. Omdat hij de rechtmatigheid van zijn aanwezigheid op de luchthaven niet kon aantonen, hebben de medewerkers van de Koninklijke marechaussee hem verwijderd van Plaza. Zij hebben het identiteitsbewijs van betrokkene ingenomen en onder zich gehouden tijdens de begeleiding naar een plaats buiten het Schiphol Plaza. Betrokkene is door medewerkers van de Koninklijke marechaussee aangehouden wegens overtreding van het algemeen luchthavenreglement en wederspannigheid. Betrokkene heeft over het optreden van de Koninklijke marechaussee een klacht ingediend, onder meer omdat hij meent te zijn gediscrimineerd.
1 NOS Journaal, 11 september 2008.
Pagina 2/4 Ministerie van Defensie
De medewerkers van de Koninklijke marechaussee hebben het identiteitsbewijs van betrokkene ingenomen en ten onrechte onder hen gehouden. Voorts is betrokkene ongeveer tweeënhalf uur langer opgehouden dan wettelijk is toegestaan. Deze handelwijze was niet correct en dat betreur ik. Ik herken mij echter niet in de conclusie van de Nationale ombudsman, dat hier sprake was van machtsmisbruik of discriminatie. In het persbericht is het beeld ontstaan dat de betrokken Nederlander van Afrikaanse afkomst vanwege zijn huidskleur is gediscrimineerd. De andere man was echter ook een allochtoon met een donkere huidskleur, maar die bleek rechtmatig op de luchthaven te mogen verblijven vanwege zijn geldige ticket.
Het personeel van de Koninklijke marechaussee heeft jaarlijks talloze publiekscontacten die niet leiden tot klachten. Het gaat in het onderhavige geval dan ook om een incident. Er zijn dit jaar enkele andere rapporten door de Nationale ombudsman opgemaakt naar aanleiding van klachten over het optreden van de Koninklijke marechaussee in 2005 en 2006. Naar aanleiding van een andere klacht in deze periode heeft de Nationale ombudsman geoordeeld dat sprake was van een gedraging in strijd met het verbod op discriminatie. Dit incident dateert van september 2005. De Nationale ombudsman meldt dat de betrokken ambtenaar in dit geval waarschijnlijk niet bewust de bedoeling had te discrimineren. De feitelijke gang van zaken hield volgens de Nationale ombudsman echter wel een ongelijke behandeling in. Door een zwarte vrouw in negatieve zin anders behandelen en dat handelen niet toe te lichten, heeft de ambtenaar verzoekster tenminste de indruk gegeven dat hij haar (al dan niet bewust) discrimineerde op grond van haar etnische kenmerken, aldus de Nationale ombudsman.
3
Wat is uw reactie op de bevindingen van de Nationale Ombudsman en gaat u stappen ondernemen? Zo ja, welke? Zo neen, waarom niet?
De Nationale ombudsman heeft twee aanbevelingen gedaan. De eerste aanbeveling luidt dat betrokkene verontschuldigingen worden aangeboden. De Commandant der Koninklijke marechaussee heeft intussen schriftelijk zijn verontschuldigingen aan betrokkene aangeboden en hem uitgenodigd voor een gesprek. Betrokkene heeft via zijn
Pagina 3/4 Ministerie van Defensie
Pagina 4/4
advocaat schriftelijk laten weten zich hier niet in te kunnen vinden en heeft een verzoek om schadevergoeding ingediend. Op dit moment wordt hier een reactie op voorbereid.
De tweede aanbeveling roept op te toetsen of de opleiding en permanente scholing van personeel van de Koninklijke marechaussee thans zodanig vorm is gegeven dat discriminatie, misbruik van bevoegdheid en gebrek aan professionaliteit worden voorkomen. Het onderhavige incident heeft zich voorgedaan in 2005. De afgelopen drie jaar is fors geïnvesteerd in het onderwijs van de Koninklijke Marechaussee. Er wordt thans zowel in de initiële opleiding als permanente scholing van de medewerkers van de Koninklijke Marechaussee voldoende aandacht geschonken aan het voorkomen van ongewenst gedrag. Het in 2006 ingevoerde duale systeem van "werkend leren en lerend werken" zorgt voor een nog betere aansluiting van de opleiding op de praktijk.
Bovendien heeft de Commandant der Koninklijke marechaussee de Nationale ombudsman uitgenodigd zijn bevindingen in een bijeenkomst nader toe te lichten aan een breed samengestelde vertegenwoordiging van medewerkers van de Koninklijke marechaussee. Tot mijn genoegen heeft de Nationale ombudsman deze uitnodiging aanvaard.
Overigens erkent de Nationale ombudsman dat personeel van de Koninklijke marechaussee vooral op de luchthaven Schiphol en bij de controles aan de grens veelal gevoelige taken uitvoert in een complexe omgeving. Dat vereist niet alleen rechtmatig, maar ook behoorlijk optreden.
Ministerie van Defensie