* Idee VROM: platform voor eigen initiatieven
Parel van Integratie 2008
28-10-2008
Toespraak van minister Vogelaar van Wonen, Wijken en Integratie bij de
uitreiking van de "Parels van Integratie", 28 oktober 2008 in WFCC Den
Haag.
Dames en heren,
Dank u wel voor het mooie boekje. Het is hier allemaal weer prachtig
voor elkaar de zaal, de informatiemarkt, het boekje. Wat jammer toch
dat je als minister altijd zo weinig tijd hebt, want ik had zo graag
de demonstratie streetdance gezien!
De uitreiking van de Parels van Integratie is in haar vierjarig
bestaan echt uitgegroeid tot hét integratie-evenement van het jaar.
Met als centrale vraag: "Wat werkt nu écht in de praktijk?" en met als
doel dat we allemaal van elkaar kunnen leren. Ik ben dan ook vereerd
dat ik voor de tweede keer de Parels van Integratie mag uitreiken.
In één dag kan iedereen die betrokken is bij integratieprojecten in
zijn stad of buurt zien hoe ze het bij de collega's doen. De
informatiemarkt laat elk jaar weer een divers geheel van succesvolle,
vernieuwende projecten zien als inspiratiebron voor iedereen. Ik
gebruik met nadruk het woord "inspiratiebron". Ik geloof namelijk niet
dat wat in de ene stad of buurt goed werkt, klakkeloos ergens anders
kan worden overgenomen.
De omstandigheden in buurten lijken vaak op het eerste gezicht op
elkaar, maar zijn toch net weer even anders. En de kracht van deze
projecten schuilt natuurlijk ook hierin, dat de mensen het zélf samen
hebben bedacht, in de eigen stad en met de eigen buurtgenoten. Maar
anderen kunnen zich er wel door laten inspireren, het idee zo
boetseren dat het past binnen de eigen omgeving. Als de ervaringen
ergens anders goed zijn, is de kans van slagen groter. En als je dat
boetseren dan samen doet, met de eigen buurtgenoten, maak je het toch
je eigen project.
Want dat is waar het in de kern om gaat: samen actief aan de slag in
de buurt. En dat is ook dit jaar het thema van de Parels van
Integratie: actief burgerschap. Het mooie van dat thema vind ik, dat
het aangeeft dat integratie iets is waar je wat voor moet doen. We
moeten samenwerken met het accent op wérken.
We leven in Nederland met heel verschillende mensen bij elkaar. En dan
is het niet de kunst om te kijken naar wat ons scheidt want dat zie je
meestal zo wel, daar hoef je niet veel voor te doen. Het is de kunst
om te kijken naar wat ons bindt, te zoeken naar gemeenschappelijkheid.
Gemeenschappelijkheid die vaak zo simpel te vinden is in gedeelde
belangen. Want we willen allemaal werk dat bij ons past. We willen
allemaal wonen in een veilige wijk. We willen allemaal met respect
worden behandeld. En we willen allemaal dat onze kinderen het beter
krijgen dan we het zelf hebben gehad. Als we daar samen aan werken,
ons daar samen voor inzetten dat vind ik actief burgerschap.
Ook in eigen huis doen wij trouwens aan actief burgerschap: er is net
een bijeenkomst geweest van ambtenaren van mijn ministerie, en andere
ministerie die bereid zijn taalcoach te worden. Ruim 250 mensen zijn
geïntereseerd! De taalcoaches, ik hoef u dat waarschijnlijk niet uit
te leggen, zijn onderdeel van de campagne met de mooie titel: De
Nederlandse taal verbindt ons allemaal.
Actief burgerschap is dus ook het thema waar het Comité van
Parelvissers dit jaar speciaal naar heeft gekeken. En daarbinnen naar
drie aspecten:
* is dit project in het belang van iedereen in de buurt,
* leidt het ertoe dat mensen actiever worden in de wijk,
* en bevordert het de emancipatie van mensen die dat nodig hebben.
Dit jaar gaat het dus niet in de eerste plaats om integratie op
zichzelf, maar om projecten die het samenleven in de wijk bevorderen.
Je zou kunnen zeggen dat het gaat om projecten die concreet invulling
geven aan het motto van dit kabinet Samen werken, samen leven. Als je
dan kijkt naar de zes genomineerde projecten, dan zie je dat ze dat
ieder op een andere manier doen. Straks krijgt u een filmpje te zien,
waarin ze allemaal worden gepresenteerd, maar ik wil er toch vast iets
over zeggen.
Om te beginnen doet het me deugd dat van de zes genomineerde projecten
er twee projecten zijn die vallen onder de regeling ruimte voor
contact die ik heb ingesteld om de samenwerking tussen burgers met
diverse achtergronden te stimuleren. Het gaat om Jolo uit Rotterdam en
Vooruit uit Amsterdam, die allebei het gedeeld belang vooropstellen
van burgers van verschillende afkomst.
Bij JOLO zijn het jongeren die bemiddelen bij conflicten tussen
wijkbewoners en het project Vooruit in Amsterdam-West houdt in dat
studenten in de sociale wetenschappen gratis in de buurt mogen wonen,
in ruil voor vrijwilligerswerk. Dit zijn voorbeelden van projecten
waarbij het talent van jongeren goed benut wordt. Het project JOLO ken
ik ook goed: ongelovelijk hoe professioneel die ongeren kunnen
bemiddelen!
Maar de andere vier projecten zijn niet minder inspirerend. Bij de
Kunstexpress zijn het studenten van de Hogeschool Utrecht die zich
aanmelden als "maatje" voor kinderen in een wijk in Amersfoort. De
studenten laten zien wat ze zelf doen en ze laten de kinderen zien wat
zij kunnen, welke creatieve talenten ze hebben.
Atana in Zuid-Limburg zorgt ervoor dat organisaties ook eens ándere
gezichten in het bestuur krijgen. Bij de Volkstuinen in Roermond
houden flatbewoners samen een moestuin bij. En via het project
Spraaksaam in Breda krijgen allochtone moeders Nederlandse les op de
school van hun kinderen met een autochtone moeder als "taalmaatje".
Wat alle projecten gemeen hebben is, dat ze op zoek gaan naar het
gemeenschappelijk belang. Want het succes is pas echt blijvend, als
iedereen er wat aan heeft.
Het is zo makkelijk om schamper te doen over dit soort projecten.
Kinderen steunen in hun creativiteit, studenten onderbrengen in een
vergrijsde wijk is dat geen weggegooid geld? En wat levert dat nou op?
Het antwoord is: heel veel. Juist bij integratie geldt de uitspraak
Kleine stappen, groot effect. Echte integratie regelen we uiteindelijk
maar voor een deel met wetten; de inzet van de mensen zelf is veel
belangrijker.
Een allochtone moeder die haar angst overwint en het huis uitgaat,
Nederlands leert en actief wordt in de buurt dat is niet alleen voor
haarzelf een enorme stap, maar de buurt wordt er ook beter van. En
datzelfde geldt voor elk kind dat zelfvertrouwen krijgt, omdat het
zijn talenten ontdekt.
Het zijn juist de kleine stappen die de aanzet kunnen geven tot
verandering, als ze maar goed worden gebruikt. Joop den Uyl had daar
een mooie uitdrukking voor: "muizen hebben kleine pootjes maar lange
staarten". Het zijn juist de kleine veranderingen die grote gevolgen
kunnen hebben.
Dames en Heren,
U wilt nu natuurlijk heel graag weten welk project de winnaar is van
de Parels van Integratie 2008. Maar u moet nog even wachten, want van
elk van de zes genomineerden is een mooi filmpje gemaakt dat u nu te
zien krijgt...
KunstExpress Maatjesproject in Amersfoort en Zeist is dé Parel van
Integratie 2008
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer