Postadres Postbus 8456, 1005 AL Amsterdam
Aan de leden van de Vaste Commissie
voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
Datum Uw kenmerk
13 oktober 2008
Ons kenmerk Telefoonnr.
+31 20 58 16 562
Onderwerp E-mail
Ri&e en recht op informatie Rik.vanSteenbergen@vc.fnv.nl
Geachte dames en heren,
Hierbij ontvangt u ter kennisneming een afschrift van onze brieven van heden aan de minister van
Sociale Zaken en Werkgelegenheid over
1) het recht van werknemers kennis te kunnen nemen van de risico-inventarisatie en -evaluatie
(ri&e) en
2) het recht van werknemers op informatie over veiligheid en gezondheid in relatie tot hun
werkplek.
Beide, verwante onderwerpen zijn bijzonder actueel nu `Een Gezonde Werkplek' het thema is van
de Europese Week, georganiseerd door het Europees Agentschap voor de veiligheid en de
gezondheid op het werk, die start met een conferentie op 20 oktober a.s. Centraal daarin staat het
belang van de risico-inventarisatie en -evaluatie (ri&e) voor veiligheid en gezondheid op het werk.
Over onze brieven merken we nog het volgende op.
1) Het recht van werknemers kennis te kunnen nemen van de ri&e
Over de zorgplicht van de werkgever staat in de Guidance on risk assessment at work van de
Europese Commissie (1996) o.m. het volgende: The records of assessments should be drawn up
with the consultation and participation of the workers and/or their representatives and made
available to them for information. The workers concerned should, in any case, be informed of the
outcome of each assessment that relates to their work and the action to be taken as a result of the
assessment.
In de praktijk komt deze zorgplicht van de werkgever echter onvoldoende uit de verf. Volgens
onderzoek van Jan Popma1 wordt slechts 30% van de werknemers voorgelicht over de uitkomst
van de ri&e. Het rapport Cliëntenonderzoek Arbo Unie 2006-2007 meldt: "In 2005 hebben we voor
1 J. Popma (2006) Medezeggenschap draagt bij aan betere RI&E, in: OR-Informatie december 2006.
Datum
13 oktober 2008
Ons kenmerk
Pagina('s)
2 van 3
het eerst gevraagd naar de bekendheid van de werkenden met hun risico-inventarisatie en naar
de mate waarin zij over de risico's in hun arbeid en het voorkomen van gezondheidsschade door
arbeid zijn voorgelicht. De uitkomsten van dit onderzoek waren tamelijk schokkend. Slechts 26%
van de werkenden had toen de ri&e van zijn werkplek gezien. En maar 35% van de werkenden
had door zijn leidinggevende/ bedrijf of namens deze door de arbodienst voorlichting gehad over
de preventie van gezondheidsschade door werk. In 2006/7 was het percentage dat voorlichting
kreeg echter nog lager: slechts 28%. Het verzorgen van deze voorlichting betreft echter een
wettelijke taak van de werkgever!"
Gelet op het belang van werknemers om kennis te kunnen nemen van de veiligheids- en
gezondheidsrisico's die aan hun werkzaamheden kleven en van de te nemen maatregelen om die
risico's zoveel mogelijk te beteugelen, mag het dan ook geen verbazing wekken dat werknemers
als hun werkgever in gebreke blijft zelf het initiatief nemen om naar de relevante informatie te
vragen. Zoals in onze brief is aangegeven blijkt uit de wetsgeschiedenis klip en klaar dat het de
bedoeling van de wetgever is geweest de werkgever te verplichten erop toe te zien dat iedere
werknemer desgewenst kennis kan nemen van de ri&e, gezien het belang dat daarmee gediend
is. Dat standpunt heeft de huidige minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, zoals blijkt uit
zijn brief van 31 maart jl. verlaten. Tijdens een recent seminar van het instituut van het Europees
Verbond van Vakverenigingen (EVV) over de Europese week in Vilnius, 11-14 september, waarbij
23 lidstaten vertegenwoordigd waren, bleek het standpunt van onze minister op grote verbazing te
stuiten. Alleen de vertegenwoordigers uit Malta zeiden in hun land tegen hetzelfde probleem aan
te lopen.
Gelet op het evidente belang voor de werknemer en de bedoeling van de wetgever (zie voor de
overige argumenten onze brief) bepleit de FNV een bepaling in artikel 5 Arbowet die werkgevers
de plicht oplegt ervoor te zorgen dat iedere werknemer (niet alleen de ingeleende) kan beschikken
over een beschrijving uit de ri&e van de gevaren en risicobeperkende maatregelen en van de
risico's voor hem op diens arbeidsplaats. Daarmee wordt bereikt dat de werkgever tenminste
gehoor dient te geven aan een daartoe strekkend verzoek van de werknemer.
2) Het recht van werknemers op informatie over veiligheid en gezondheid in relatie tot hun
werkplek
De tweede, verwante kwestie is opgekomen na de eerdere correspondentie met de minister over
het recht op de ri&e. Inmiddels hebben ons ook vergelijkbare signalen bereikt over andersoortige
verzoeken van werknemers aan hun werkgever om informatie in de sfeer van hun veiligheid en
gezondheid. Naar het oordeel van de Arbeidsinspectie is een weigering van de werkgever om
dergelijke informatie te verstrekken geen schending van artikel 8 Arbowet (voorlichting en
onderricht) en derhalve geen beboetbaar feit. Dat standpunt de plicht van de werkgever om
dergelijke informatie te verstrekken impliceert geen recht van de werknemer om die informatie te
claimen blijkt desgevraagd te worden gedeeld door de beleidsafdeling van het ministerie. Dat
heeft geresulteerd in bijgaande tweede brief aan de minister, nu over het recht op informatie van
de individuele werknemer. In die brief wordt de minister gevraagd om het standpunt van de
toenmalige minister van Sociale Zaken (Albeda ) te onderschrijven, dat de in artikel 8 Arbowet
vervatte verplichting om aan de werknemers informatie te geven juridisch het recht op informatie
bevat. Dat is ook nog steeds ons standpunt. De FNV wil het bedoelde recht op informatie van de
werknemer waarborgen, desnoods als de huidige minister afstand neemt van het standpunt van
zijn voorganger via een wetswijziging.
Datum
13 oktober 2008
Ons kenmerk
Pagina('s)
3 van 3
Daarbij is het van belang dat het recht op informatie van de werknemer geformuleerd blijft als een
plicht van de werkgever om die informatie te verstrekken, omdat dan de Arbeidsinspectie zo nodig
kan optreden naar aanleiding van een klacht van een werknemer. Als de werknemer een eigen,
niet van een werkgeversplicht afgeleid recht op informatie zou moeten afdwingen via de rechter,
zou van de realisering van dat recht weinig terecht komen.
Hoogachtend,
Leo Hartveld,
Federatiebestuurder FNV
FNV Sport