Over de KB
KB digitaliseert 45 jaar ANP radionieuws
29 oktober 2008 De eerste radioberichten verzorgd door het Algemeen
Nederlands Persbureau werden in februari 1937 uitgezonden. In deze
bulletins werd uitvoerig bericht over de Spaanse burgeroorlog, het wel
en wee van het Nederlandse koningshuis en het laatste sportnieuws. Er
zouden nog velen radiobulletins van het ANP volgen. Dit materiaal uit
het ANP Historisch Archief is op initiatief van de Koninklijke
Bibliotheek gedigitaliseerd en is vanaf vandaag online beschikbaar via
de website
www.kb.nl/anpradiobulletins.
Ongeveer 1,5 miljoen vellen met uitgetypte teksten van de
radiobulletins - vaak aangevuld met aantekeningen van de nieuwslezer -
zijn gescand. Het project, gefinancierd door het Geheugen van
Nederland en de Koninklijke Bibliotheek, bevat zo'n 45 jaar
geschiedenis aan radionieuws.
De digitale ANP radiobulletins bevatten groot en klein nieuws over
nationale en internationale onderwerpen, van een geschrokken olifant
tot de eerste maanlanding, van de Elfstedentocht tot de Olympische
Spelen, van Willy Alberti tot John Lennon en van Abe Lenstra tot Diego
Maradona. De radioberichten zijn op datum door te bladeren en op elk
woord in de tekst te doorzoeken.
In 1993, bij een verhuizing van een villa in Hilversum, kwamen de
uitgetypte radionieuwsbulletins in de kelder tevoorschijn. De
Radionieuwsdienst ANP, die de villa een tijd in gebruik had, heeft de
kelder destijds voor opslag gebruikt. Met bemiddeling van medewerkers
van de Stichting Film en Wetenschap (SFW) in Amsterdam werd contact
gelegd met Stichting ANP, de formele eigenaar van de radiobulletins.
Het materiaal werd - op voorspraak van SFW - ondergebracht in het
depot van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag, waar het tot 2006 in
zo'n 750 verhuisdozen bewaard is gebleven.
De bulletins bevatten informatie voor de nieuwslezer zoals allerlei
aantekeningen in potlood, de volgordenummering voor het voorlezen van
de berichten, uitspraakaccenten en de laatste redactionele
aanpassingen. Maar ook welke berichten speciaal wel of niet voor een
bepaalde omroep moesten worden voorgelezen: 'Alleen voor VARA!'. In de
jaren vijftig tonen de bulletins ook de tussenvoeging van `live'
informatie van correspondenten. Dit waren hoofdzakelijk bijdragen van
de vaste radiocorrespondent Bernard Person uit New York. Zijn verhalen
werden op plaat opgenomen, overgevlogen en tijdens de uitzending
afgespeeld.
Mediahistoricus Paul Koedijk over de waarde van het materiaal: "Het
bevat een schat aan informatie die op veel manieren te gebruiken is,
zowel voor historisch als taalkundig onderzoek. Je ziet bijvoorbeeld
hoe ons taalgebruik is veranderd, welke woorden wanneer in de mode
kwamen en wanneer bepaalde onderwerpen voor het eerst in het nieuws
verschenen. De mogelijkheden zijn legio".