PH.Nieuwsbrief 320.10

Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht


TE VEEL ONDERNEMERS IN EERSTELIJN


Vele huisartsen, fysiotherapeuten en verloskundigen werken in maatschappen voor eigen rekening. De kleine onderneming is dominant aanwezig. Voor belangenbehartiging bij zorgverzekeraars en gemeenten, voor de communicatie over patiënten via het internet, voor de bijscholing van eigen personeel en voor de complexe zorgvernieuwing is het beter als het aantal ondernemers afneemt. Dat het aantal grote maatschappen van zestig tot honderd maatschappen groeit. Dan zijn er in één regio of grote stad enkele grotere maatschappen of BV's, die soms met elkaar samenwerken en soms elkaar, competitief functionerend, scherp houden. Deze gehele redenering komt aan de orde in het beleidsdebat dat op 7 november plaats zal vinden met prominenten in de eerstelijnszorg. Het debat vormt een onderdeel van het congres Recente ontwikkelingen in de eerstelijn bij het veld, wetenschap, zorgverzekeraars en politiek dat op 7 november plaatsvindt op de Universiteit Utrecht. Tijdens dit congres komen twaalf recente zorginnovaties aan de orde, de nieuwe bekostiging van de eerstelijn en ook de vraag of er veel of te weinig ondernemers zijn in de eerstelijn. Wil je naar dit congres? Schrijf je in via www.integratedcare.nl en klik door op nascholing.

INKOOPROL VOOR PATIËNTENORGANISATIES KOMT NIET UIT DE VERF


Gemeentebestuur kopen huishoudelijke zorg in op basis van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo). Lokale en regionale patiënten- en gehandicapten (pg-) organisaties zijn daarbij niet of nauwelijks betrokken. Niet bij het formuleren van kwaliteitscriteria voor de in te kopen zorg. Niet bij de daadwerkelijke selectie van de zorgaanbieders. En evenmin bij de controle of de geoffreerde zorg inderdaad is geleverd. Dat gemeentebesturen pg-organisaties niet betrekken bij beleidsontwikkeling is opvallend. Zij hebben immers een traditie om met doelgroepen om te gaan, bijvoorbeeld met wijkcomités en sportverenigingen. Maar ook zorgkantoren geven pg-organisaties zelden een rol bij hun Awbz-zorginkoop. Zij stellen bijvoorbeeld geen geld beschikbaar voor raadpleging van achterbannen vaan pg-organisaties over in te kopen zorg. Evenmin vragen zij feedback over geleverde zorg. En zorgverzekeraars blijven eveneens steken in retoriek, intenties en goede bedoelingen. Want ook bij het inkopen van eerstelijns- en ziekenhuiszorg geven zorgverzekeraars zelden een rol aan pg-organisaties. In het Juliusonderzoek Stille Kennis van drs. Mascha Berk en dr. Henk van der Steeg komt naar voren dat er veel kennis bestaat bij de achterbannen van pg-organisaties. Maar die wordt niet ontgonnen en manifest gemaakt door middel van focusgroepen, vragenlijstonderzoek of brainstormsessies. Om daarin verandering aan de brengen organiseert het Julius Centrum een congres op 4 december over deze inkoopfunctie, die maar niet uit de verf wil komen. Wij doen dan samen met vertegenwoordigers van de NPCF, de CG Raad, de Stichting Fonds PGO, Prismant en het Verweij Jonker Instituut. Op dat congres komt niet alleen de inkoopfunctie aan de orde maar ook vele andere recente ontwikkelingen binnen pg-organisaties. Ik roep al wie de lokale en regionale inkoopfunctie van pg-organisaties handen en voeten wil geven, op om aan dit congres deel te nemen. We verwachten evenveel professionals als vertegenwoordigers van pg-organisaties. Wil je erheen? Surf naar www.integratedcare.nl en klik door op nascholing.

TE WEINIG ONDERNEMERS IN DE EERSTELIJN


Vele huisartsen, fysiotherapeuten, verloskundigen en psychologen in de eerstelijn verlenen uitsluitend zorg binnen de Zorgverzekeringswet. Zelden brengen zij een zorgaanbod dat boven die wetten uitgaat. Waarin zij ook bedrijfsgeneeskundige zorg bieden. Of hulp via het internet. Of een wijkziekenboeg en een geboortehuis onder hun leiding. Kortom, er zijn te weinig ondernemers in de eerstelijn. Het bovengenoemde bericht dat er te veel ondernemers zouden zijn, is daarom onjuist. Wat moeten zorgverzekeraars, gemeenten, banken en ander financiële instellingen nu stimuleren? Meer of minder ondernemers in de eerstelijn? Deze vraag komt aan de orde in het beleidsdebat dat na de lunch plaatsvindt met prominenten in de eerstelijnszorg. Dat debat vormt een onderdeel van het congres Recente ontwikkelingen in de eerstelijn bij het veld, wetenschap, zorgverzekeraars en politiek dat op 7 november plaatsvindt op de Universiteit Utrecht. Tijdens dit congres komen twaalf recente zorginnovaties aan de orde, de nieuwe bekostiging van de eerstelijn en ook de vraag of er veel of te weinig ondernemers zijn in de eerstelijn. Wil je naar dit congres? Schrijf je in via www.integratedcare.nl en klik door op nascholing.

DISEASE MANAGEMENT HEEFT ANTWOORD VOOR ZORGVRAAG JEUGD


Niet ouderen maar jongeren veroorzaken de meer dan trendmatige groei van de Awbz kosten. Dat geeft de Sociaal Economische Raad aan in haar Awbz advies van maart 2008. Die toenemende vraag van jongeren komt niet alleen te voorschijn bij deze wet. Ook in de Wet Arbeidsongeschiktheid Jongeren (Wajong) komt deze naar voren. Minister Donner hield hierover op het congres Volksgezondheid in april 2008 een alarmerend betoog. Ook de Wet op de Jeugdzorg (Wjz) blijft maar om meer geld vragen: de bureaus jeugdzorg hebben desondanks nog steeds lange wachttijden. Het lukt niet om de groeiende zorgvraag van kinderen en jongeren te beteugelen. Bussemaker ontmoet dezer dagen grote weerstand als ze iets aan de Awbz jeugd uitgaven wil doen. Donner mag niet aan de Wa-jongeren komen. En Rouvoet blijft maar geld stoppen in zijn bureaus jeugdzorg. In de afgelopen weken heeft ondergetekende in Dordrecht een voorstel gedaan om de groeiende vraag naar deze zorg eerder, beter en goedkoper te beantwoorden met behulp van een disease management aanpak. Dat voorstel bestond uit zes onderdelen. Ik formuleer ze hier kort en krachtig: 1. Beschouw de doelgroepen en budgetten van de Awbz, Wajong en Wjz als één geheel (Awbz voor zover deze jeugd bedient) 2. Splits de doelgroepen op in homogene groepen hulpvragers bijvoorbeeld kinderen met een verstandelijke handicap; kinderen met autisme of kinderen met een lichamelijke handicap 3. Ontwerp zorgtrajecten en zorgstraten per subdoelgroep 4. Leg bij deze trajecten de nadruk op preventie en de mogelijkheden die het kind nog wel heeft 5. Realiseer één systeem van indicatiestelling 6. Stem de indicatiestelling af op het beschikbare budget en wees soepel als er budgetverschuivingen nodig zijn tussen de genoemde drie wetten.

VRAAGGESTUURDE ZORG IS WEL BETAALBAAR: EEN REACTIE


In navolging van de Sociaal Economische Raad (SER) heeft ondergetekende betoogd dat vraaggestuurde zorg in de Awbz onbetaalbaar is. Er blijft daarom kostenbeheersing nodig aan de voorkant, bij de toegang tot de Awbz ofwel bij de indicatiestelling. Aanbodsturing kan dan vervallen. Na het bericht hierover in PH.Nieuwsbrief 317 publiceerde ik reacties van medestanders. Nu volgt een bericht van collega's die mijn stelling te ongenuanceerd vinden. Ze zijn ervaren verpleegkundigen en lectoren bij de Hogeschool Rotterdam. Rosemarie van Troost, directeur van het Van Kleef Instituut, mailt namens de groep: Beste Guus, In het project Thuis Zorg Gevraagd (www.thuiszorggevraagd.nl) waarin we als Van Kleef Instituut nauw samenwerken met de lectoraten logistics (Frits Blessing) en transities in zorg (Jacomine de Lange) van de Hogeschool Rotterdam, hebben we in de afgelopen periode ons sterk gemaakt om te laten zien dat vraaggestuurde zorg niet leidt tot meer vraag, maar wel tot een beter antwoord op de vraag. Om een en ander niet alleen in kwalitatieve termen te laten zien, maar juist ook in kwantitatieve termen, zetten we nu het project voort. In deze voortzetting willen we met behulp van businesscases aantonen dat de inzet van logistieke hulpmiddelen/principes in combinatie met de uitgangspunten van persoonsgerichte zorg leidt tot tevreden cliënten en effectieve en efficiënte zorg. De beide hierboven genoemde lectoren, Annemarie Klaassen, projectleider van dit project en ondergetekende nodigen je hierbij uit een keer met ons van gedachten te wisselen. Ik heb de uitnodiging graag geaccepteerd. Wil je ook een gesprek? Het emailadres van Rosemarie van Troost is r.vantroost@vankleefinstituut.nl

DBC VOOR SPOEDEISENDE HULP WERKT AVERECHTS


Laatst had ik op de Spoedeisende Hulp (SEH) een patiënt met een keelontsteking. Ik liet die na drie dagen terugkomen. Want anders mag ik geen DBC openen. Want die stelt als eis dat een patiënt tenminste tweemaal komt. Eigenlijk had ik die patiënt naar de eigen huisarts moeten terugverwijzen, zeker bij een keelontsteking. Maar dan komt de SEH in de rode cijfers. Woorden van de strekking sprak een SEH arts tijdens een conferentie over spoedposten in het Sint Jansziekenhuis te Harderwijk op donderdag 23 oktober. Aanwezige collega's en SEH managers bevestigden de juistheid van deze informatie. In de zaal ontstond consternatie rond de vraag, hoe het kan gebeuren dat anno 2008 zo'n domme DBC wordt gemaakt. Ondergetekende hield op de conferentie ook een voordracht. Ik pleitte voor bekostiging van SEH's met een standby tarief: dat is een tarief per inwoner van het verzorgingsgebied. Dat tarief is hoger als de SEH een hoger niveau ofwel level van zorgaanbod paraat moet houden. Daarnaast krijgt de SEH in mijn voorstel een tarief per consult bijvoorbeeld van negen euro zoals bij huisartsen.

VERSLAVINGSZORG EN PSYCHIATRIE OVERLAPPEN ELKAAR


Van de psychiatrische patiënten heeft zestig tot tachtig procent een verslavingsprobleem. Van de verslaafden heeft twintig tot vijftig procent een psychiatrisch probleem. Deze overlap heeft grote gevolgen. Ten eerste voor de structuren. Zo fuseerde onlangs de Utrechtse geestelijke gezondheidszorg (GGz) instelling Altrecht met het Centrum Maliebaan, dat voor Utrechtse verslaafden werkt. Ten tweede heeft de overlap gevolgen voor intake procedures. Zo kan de verslavingszorg niet meer volstaan met een grondige inventarisatie van alleen de verslavingsproblematiek van een individuele patiënt. Zo zijn vertrouwde diagnostische instrumenten als de ASI (Addiction Severity Index) te eenzijdig geworden en daarmee verouderd. Om die reden wijdde het Centrum Maliebaan haar jaarlijkse onderzoeksdag op 23 oktober aan multidisciplinaire indicatiestelling en zorgtoewijzing. Ondergetekende had de eer deze dag te openen. Psychiater Zoran Sokal schetste de problematiek van de patiënten en de noodzaak van multidisciplinaire intake. De nieuwe instrumenten zijn in de maak, Maliebaan loopt voorop, maar definitief uitgeteste en gevalideerde instrumenten voor én de GGz en de verslavingszorg zijn nog niet beschikbaar.

ONDERZOEK GESTART NAAR MEERWAARDE EERSTE HULP ARTSEN


In een aantal ziekenhuizen werken speciaal opgeleide Eerste Hulp artsen. Zij kunnen spoedeisende hulp verlenen aan alle typen patiënten, bijvoorbeeld aan chirurgische, cardiologische, psychiatrische en huisartsgeneeskundige patiënten. Is de spoedeisendheid verholpen, dan gaat de patiënt eventueel voor verdere behandeling terug naar huisarts of specialist. In de UK en de USA verlenen SEH artsen al jaren deze zorg onder de vlag emergency medicine. In Nederland is nog niet onderzocht of SEH's met Eerste Hulp artsen meerwaarde hebben ten opzichte van SEH's die op traditionele wijze werken: met poortartsen en assistenten in opleiding. De theorie is dat er meerwaarde bestaat vanwege grotere kennis, ervaring en passie bij de Eerste Hulpartsen. Maar de juistheid van deze theorie is nog niet onderzocht. Brian de Lange, semi-arts bij het Julius Centrum, gaat deze vraag voor een deel beantwoorden. Hij vergelijkt drie ziekenhuizen met en drie zonder Eerste Hulp artsen. Wat hij vergelijkt zijn afhandelingssnelheid, ontslagpatronen en de door professionals gepercipieerde kwaliteit van zorg. Ben jij ook al bezig met zo'n onderzoek? Beschik jij over casuïstiek, feiten of opgeschreven ervaringen? Neem dan contact op Brian de Lange, semi-arts ofwel zesdejaars geneeskunde student die zes maanden op het Julius Centrum werkt. Zijn emailadres is B.A.deLange@students.uu.nl

ZORGDOMEIN EN BUURTZORG STARTEN MET ELEKTRONISCH AANVRAGEN VAN THUISZORG


Elektronisch verwijzen van huisarts naar medisch specialist is in een aantal gebieden van Nederland al langer mogelijk. Tegenwoordig kan een huisarts ook verwijzen via het internet naar thuiszorg.
Huisartsen loggen dan in op ZorgDomein (dat is een grote verwijs website) via hun huisartsinformatiesysteem (HIS). Zij geven aan welke thuiszorg bij hun patiënt nodig is, bijvoorbeeld wondzorg, kateter inbrengen of palliatieve zorg. Het aanvraagformulier wordt automatisch gevuld met gegevens uit het HIS. Dit bericht wordt elektronisch verzonden naar Buurtzorg, een innovatieve, snel groeiende thuiszorgorganisatie. Na ontvangst van de verwijzing start een coördinerend wijkverpleegkundige van Buurtzorg de zorg op. Deze innovatie komt aan de orde op het congres Recente ontwikkelingen in de eerstelijn bij het veld, wetenschap, zorgverzekeraars en politiek dat op 7 november plaatsvindt op de Universiteit Utrecht. Huisarts Walstock, huisarts, Buurtzorgmanager Van Maasacker en Zorgdomein leidinggevende Leferink presenteren deze innovatie. Tijdens dit congres komen twaalf recente zorginnovaties aan de orde, waarvan de hier genoemde er één is, Ook de nieuwe bekostiging van de eerstelijn via keten DBC's en de module Modernisering en Innovatie komen uitgebreid aan de orde. Wil je in één dag op de hoogte raken van alles dat dezer dagen speelt in de eerstelijn? Kom naar dit congres. Je schrijft je in via www.integratedcare.nl , doorklikken op nascholing.

MEER DAN 50% VAN HUISARTSEN KRIJGT BETALINGEN VIA KETEN DBC'S


Meer dan de helft van de Nederlandse huisartsen neemt deel in een zorggroep. Dat is een groep van professionals in de eerstelijn en het ziekenhuis die samenwerken rond één ziektebeeld bijvoorbeeld diabetes. Zo'n groep ontvangt dan een betaling per patiënt voor al hun gezamenlijke activiteiten ofwel via een keten DBC. Deze betaling loopt fantastisch en bevordert in hoge mate de continuïteit van zorg en voorkomt plotselinge verergering van de aandoening. Het Ministerie van VWS en zorgverzekeraars zijn zo enthousiast dat zij nu veel meer zorg via keten DBC's willen betalen. Nou, dan lopen ze wel te hard van stapel. Want er zijn vele chronische zieken met meer dan één aandoening. Krijgen die dan zo maar twee of drie DBC's opgeplakt? Verder behandelt de eerstelijn heel veel zieken zonder chronische aandoeningen. Gaat het abonnementstarief voor hun dan veranderen? Wil jij meer over de landelijke ontwikkelingen omtrent zorggroepen en keten DBC's te weten komen en hierover in gesprek gaan? Neem dan deel aan de interactieve workshop van Jan Erik de Wildt, directeur Commonsense, die namens de Landelijke Vereniging Georganiseerde eerste lijn (LVG) landelijk onderzoek naar zorggroepen heeft gedaan. Zijn workshop vindt plaats tijdens het congres Recente ontwikkelingen in de eerstelijn bij het veld, wetenschap, zorgverzekeraars en politiek dat op 7 november plaatsvindt op de Universiteit Utrecht. Tijdens dit congres komen twaalf recente zorginnovaties aan de orde, Wil je naar dit congres? Schrijf je in via www.integratedcare.nl en klik door op nascholing. Ben je specifiek geïnteresseerd in keten DBC's voor de zorg aan COPD patiënten? Neem dan deel aan het congres dat specifiek over innovaties voor deze groep patiënten gaat. Dat vindt plaats op 12 december. Je schrijft je in via de genoemde website.

WEER VELE OPLEIDINGEN MOGELIJK BIJ NSPOH


De nieuwe brochures van de Netherlands School of Public and Occupational Health (NSPOH) zijn uitgekomen. Die bieden een prachtig overzicht van de beroepsopleiding Arts Maatschappij en Gezondheid, nascholing voor sociaal medische advisering en tal van andere nascholingscursussen. Weet dat de Public Health springlevend is. Wil je een boeiende stap zetten in je carrière? Surf naar www.nspoh.nl en lees, neen spèl de brochure.

VERANTWOORDING


Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op via PH.Nieuwsbrief@planet.nl. Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan via www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/aanmelding_web.htm en af via http://www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/opzeggen_nu.htm Omdat we nog bezig zijn met de automatisering van de PH.Nieuwsbrief kan het twee weken duren voordat de aan-en afmelding verwerkt is.

De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan vanaf nr 65 op de internetsite www.integratedcare.nl

Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: www.intergratedcarenetwork.org Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op www.ijic.org Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom.
Opsteller van deze nieuwsbrief is:
Guus Schrijvers
Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de
Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen
en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl
tel: 088 755 9356