KNMG

Hoge Raad beslist dat OM patiëntendossier in mag zien

Op 21 oktober 2008 heeft de Hoge Raad een uitspraak gedaan in een procedure over de vraag of het Openbaar Ministerie het recht heeft patiëntendossiers in te zien, in het geval waarin de verdenking bestaat dat een patiënt is overleden door een fout van een arts.

Op grond van de wet is het zo, dat het Openbaar Ministerie (OM) geen recht heeft om patiëntendossiers in beslag te nemen en in te zien. De wetgever meent dat de belangen die worden gediend met het beroepsgeheim van de arts belangrijker zijn dan waarheidsvinding door Justitie.

Een aantal jaren geleden heeft de Hoge Raad op deze wettelijke regel wel een uitzondering geformuleerd, vooral gericht op gevallen waarin een arts zelf verdacht wordt van een strafbaar feit. In zo'n geval is inzage door het OM mogelijk indien er sprake is van "zeer uitzonderlijke omstandigheden". Tot dergelijke omstandigheden behoren dat er sprake is van een ernstig strafbaar feit, en dat alleen via inzage van het dossier het nodige bewijs kan worden verkregen.

In zijn uitspraak van 21 oktober handhaaft de Hoge Raad het uitgangspunt van de "zeer uitzonderlijke omstandigheden". Wel noemt de Hoge Raad enkele nieuwe aspecten die van belang zijn bij het beantwoorden van de vraag of van dergelijke uitzonderlijke omstandigheden sprake is: de veronderstelde toestemming van de (overleden) patiënt en de omstandigheid dat patiënten er in het algemeen op moeten kunnen vertrouwen dat bij een ernstig vermoeden van een verwijtbaar ondeskundig handelen van de arts het patiëntendossier voor onderzoek (door het OM) beschikbaar moet zijn.

De uitspraak van de Hoge Raad heeft zoals gezegd specifiek betrekking op de situatie waarin de arts wordt verdacht van een strafbaar feit jegens zijn patiënt. Aangezien de arts een beroepsgeheim heeft in het belang van de patiënt, heeft de KNMG er begrip voor dat de Hoge Raad in dergelijke gevallen inzage in patiëntendossiers door het OM toelaatbaar acht. Wel is naar de mening van de KNMG terughoudendheid geboden bij het uitoefenen van deze bevoegdheid door het OM, aangezien het beroepsgeheim niet alleen een belang van de individuele patiënt dient, maar ook een algemeen belang (toegankelijkheid van de gezondheidszorg). Inzien van patiëntendossiers door het OM dient de uitzondering op de regel te blijven.

Publicatie datum: 21-10-2008