4. Standpunt Verminderen van suïcidaliteit
Standpunt Verminderen van suïcidaliteit
Kamerstuk, 21 oktober 2008
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
CZ/CGGZ-2886301
21 oktober 2008
Tijdens het algemeen overleg inzake het standpunt op het Beleidsadvies
Verminderen van suïcidaliteit met de Vaste Commissie van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de Vaste Commissie voor Jeugd en
Gezin op 1 oktober j.l. hebben de Minister voor Jeugd en Gezin en ik
toegezegd u te infomeren over de streefnormen voor de vermindering van
suïcidaliteit, de jaarrapportage over suïcidaliteit die wij voortaan
naar de Tweede Kamer zullen zenden en de subsidie voor het initiatief
113online. Deze brief bevat de toegezegde informatie. Tevens komt in
deze brief een aantal onderwerpen aan de orde, waarvoor de leden van
uw commissies eveneens aandacht hebben gevraagd, zoals onder meer de
kapotte hekken bij het spoor in de omgeving van psychiatrische
instellingen en de mogelijkheden van het verbieden van foutieve
voorlichting over suïcide en suïcidaliteit.
Het stellen van streefnormen
In het standpunt (Tweede Kamer, 2007-2008, 22894, nr. 172) zijn in de
Beleidsagenda Suïcidepreventie de voorstellen van de Minister voor
Jeugd en Gezin en van mij geformuleerd betreffende de preventie van
suïcidaliteit.
Deze voorstellen hebben onder meer betrekking op verbeteringen in de
zorgverlening aan personen met suïcidale klachten en aan personen die
een suïcidepogingen hebben ondernomen. Het stellen van streefcijfers
c.q. streefnormen voor de preventie van suïcidaliteit maakt deel uit
van de Beleidsagenda Suïcidepreventie. In het standpunt heb ik tevens
aangegeven dat het lastig is op dit moment te komen met streefcijfers
c.q. streefnormen voor de vermindering van suïcidaliteit.
Daarom zal ik, zoals ik ook in het Algemeen Overleg op 1 oktober jl.
heb uiteengezet, met een streefnorm voor de vermindering van
suïcidaliteit komen nadat de Stuurgroep Zichtbare Zorg ggz met een
nieuwe indicator komt.
Totdat de Stuurgroep Zichtbare Zorg ggz met een goed onderbouwde
indicator komt, streef ik ernaar om het aantal suïcides met vijf
procent per jaar te doen verminderen. Aan de
Stuurgroep zal ik tevens bij de ontwikkeling van de prestatie
indicatoren de vraag voorleggen naar het mogelijke verband tussen
weekendverlof en het plegen van suïcide, aangezien deze vraag tijdens
het algemeen overleg aan de orde kwam.
Bij de ontwikkeling van een nieuwe indicator in plaats van alléén het
aantal suïcides, streeft de Stuurgroep Zichtbare Zorg ggz naar een
indicator waar de kwaliteit van zorg aan patiënten met suïcidale
klachten afgemeten kan worden. De Stuurgroep verwacht begin 2009 met
een nieuwe indicator te komen. Vervolgens zullen de ggz-instellingen
in 2010 gegevens over het jaar 2009, inclusief de nieuwe indicator,
facultatief aanleveren. Instellingen worden met ingang van 2010
verplicht de nieuwe indicator aan te leveren. Dit houdt in dat medio
2011, gegevens over het jaar 2010 inclusief de nieuwe indicator
beschikbaar zijn.
Op basis van de gegevens over het jaar 2010, kan vervolgens een norm
worden gesteld. Immers, medio 2011, nadat alle gegevens over de nieuwe
indicator beschikbaar zijn, kan daaruit afgeleid worden in welke mate
instellingen voldoen aan de nieuwe indicator. Concreet betekent dit
dat ik in de tweede helft van 2011 zal kunnen komen met een
definitieve streefnorm voor suïcidaliteit.
In het algemeen overleg hebben verschillende leden weliswaar
aangegeven behoefte te hebben aan streefnormen op een zo kort
mogelijke termijn, maar bij het stellen van een streefnorm op basis
van een nieuwe indicator voor de ggz-instellingen is dit het tijdpad
waarop een definitieve streefnorm kan worden gesteld. Ik zal u
tussentijds informeren over de voortgang in de hiervoor genoemde
jaarrapportage.
Alhoewel er op dit moment geen wetenschappelijke onderbouwing is voor
een percentage, is mijn ambitie wel om tot een streefcijfer te komen.
Een streefcijfer zie ik namelijk als een permanente aansporing om
daadwerkelijk en effectief werk te maken van de in het standpunt
opgenomen Beleidsagenda suïcidepreventie.
Totdat de Stuurgroep Zichtbare Zorg ggz met een goed onderbouwde
indicator komt, streef ik ernaar - zoals gezegd - om het aantal
suïcides met vijf procent per jaar te doen verminderen.
De Jaarrapportage Vermindering suïcidaliteit
Wat betreft het verschijnen van de jaarrapportage over de vermindering
van suïcidaliteit (Jaarrapportage Vermindering suïcidaliteit), zijn de
minister voor Jeugd en Gezin en ik voornemens om deze ieder jaar in
het najaar naar de Tweede Kamer te zenden. In die periode zijn de
cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek beschikbaar over
het aantal suïcides in Nederland van het voorgaande jaar. In de
jaarrapportage zullen in ieder geval het aantal suïcides, als ook de
aantallen geregistreerde suïcidepogingen, worden vermeld.
De eerste Jaarrapportage Vermindering suïcidaliteit zal in het najaar
van 2009 aan de Tweede Kamer worden gezonden. Naast de cijfers omtrent
het aantal suïcides, het aantal geregistreerde suïcidepogingen en de
voortgang rond de streefnorm, zullen in deze eerste rapportage aan de
orde komen: de informatie van de Minister van Verkeer en Waterstaat
over het herstel van gaten in de hekken en in de afrastering rond het
spoor, het lotgenotencontact, het eventuele verhoogde aantal suïcides
onder gedwongen opgenomen patiënten, onderzoek naar de relatief forse
daling van het aantal suïcides in 2007 en de stand van zaken in de
regio West Friesland voor wat betreft het relatief hoge aantal
suïcides in vergelijking tot andere regio's in het land.
Nazorg in de NHG-standaarden
In het algemeen overleg is ook gevraagd of de nazorg na een
suïcidepoging in de NHG-standaarden is opgenomen. In de NHG-standaard
voor depressieve stoornissen is aandacht voor diagnostiek,
voorlichting, begeleiding, medicamenteuze behandeling en verwijzing,
waarbij onder andere het suïciderisico ingeschat dient te worden. Net
als bij de NHG-standaarden voor depressieve stoornissen, problematisch
alcoholgebruik en dementie, is er geen specifieke aandacht voor nazorg
na een suïcidepoging in de NHG-standaard voor depressieve stoornissen.
Naar verwachting zal dit aspect worden meegenomen bij het ontwerpen
van de nieuwe multidisciplinaire richtlijn voor suïcidaliteit. In
ieder geval zal ik hierover contact opnemen met het Nederlandse
Huisartsen Genootschap.
Het initiatief 113online
Leden van verschillende fracties hebben gevraagd naar het voorzien in
de startfinanciering van het initiatief 113online dat hulpverlening
zal gaan aanbieden aan suïcidale personen. In het algemeen overleg is
onduidelijkheid ontstaan over de hoogte van de startfinanciering voor
de jaren 2009 en 2010. Over de hoogte van de benodigde
startfinanciering ben ik momenteel in overleg met het initiatief
113online en over de uitkomst hiervan zal ik u separaat berichten.
Gaten in hekken van het spoor bij psychiatrische instellingen
Voorts is in het algemeen overleg ook aandacht gevraagd voor het feit
dat er gaten zouden zitten in de hekken en afrasteringen van het spoor
in de omgeving van psychiatrische instellingen (bijvoorbeeld bij
Ermelo). Dit zou mogelijk gevaar kunnen opleveren voor suïcidale
patiënten van een psychiatrische instelling. Ik heb dit op ambtelijk
niveau onder de aandacht van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat
gebracht. Hierop heeft het Ministerie van Verkeer en Waterstaat mij
laten weten dat door spoorbeheerder ProRail gekeken zal worden of, en
zo ja, welke gebreken er zijn in de afrastering en de hekken rond het
spoor bij psychiatrische instellingen. Voorts is aangegeven dat
ProRail deze gebreken zal herstellen.
Zoals hiervoor al is vermeld, zal de stand van zaken over het herstel
van hekken en afrastering meegenomen worden in de eerste
Jaarrapportage Vermindering suïcidaliteit 2009.
Overigens zal bij de evaluatie van de Tweede Kadernota Railveiligheid
van de Minister van Verkeer en Waterstaat (Tweede Kamer, vergaderjaar
2004-2005, 29 893, nr. 1 en 2), de Minister van Verkeer en Waterstaat
bezien of de in 2004 gestelde ambitie (terugdringen van het aantal
spoorsuïcides) op het gebied van spoorsuïcides nog te realiseren is,
onder welke voorwaarden dit te realiseren is of dat die ambitie dient
te worden bijgesteld. De evaluatie van de Tweede Kadernota
Railveiligheid zal in de tweede helft van 2009 plaatsvinden.
Verbieden van onjuiste voorlichting
De commissies hebben gevraagd naar de juridische mogelijkheden om
eventuele onjuiste voorlichting over suïcide en suïcidaliteit te
verbieden. Dit onderwerp is aan de orde geweest in vragen die door het
lid Ormel (CDA) en het lid Van der Staaij (SGP) zijn gesteld aan de
Minister van Justitie en de Staatssecretaris van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport over een gids met adviezen over zelfdoding. Voor de
juridische mogelijkheden om foutieve voorlichting over suïcide en
suïcidaliteit te verbieden, verwijs ik dan ook naar de antwoorden
(Tweede Kamer, vergaderjaar 2007-2008, Aanhangsel, 2340 en Tweede
Kamer, vergaderjaar 2007-2008, Aanhangsel, 2339) op de vragen van de
zojuist vermelde leden.
Tenslotte, over het verminderen van de wachtlijsten in de jeugd-ggz
wordt u bij separate brief, vóór de behandeling van de begroting van
de Minister voor Jeugd en Gezin geïnformeerd.
De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
dr. A. Klink
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport