20 oktober 2008
6,7 miljard tekort om wensen van het Rijk te realiseren
Ook na 2009 geld nodig voor woningbouw in de Randstad
Het Rijk en de grote steden staan volgens de Structuurvisie Randstad
2040 gezamenlijk voor een urgente en immense opgave. Amsterdam, Den
Haag, Rotterdam en Utrecht vormen de economische motor van de Randstad,
die als topregio blijvend moet kunnen concurreren in Europa. Investeren
in stedelijke ontwikkeling is een zaak van lange adem en continuteit.
De wethouders Wonen en stedelijke vernieuwing van de G4 (Amsterdam, Den
Haag, Rotterdam en Utrecht) doen een klemmend beroep op het Rijk om de
inhoudelijke en financiële bijdrage ook na 2009 te garanderen. Anders
komt het opknappen van 77.000 bestaande woningen en het bouwen van
123.000 nieuwe woningen onder grote druk te staan.
Binnenstedelijke vernieuwing
De G4 moeten in de komende 10 jaar meer dan 150.000 nieuwe woningen
bouwen, waarvan meer dan 80 procent op moeilijke binnenstedelijke
locaties. Bovendien bestaat een groot deel van de bestaande
woningvoorraad uit verouderde, kleine en gestapelde woningen. Tot 2020
moeten tenminste 45.000 corporatiewoningen en 57.000 particuliere
woningen samen met de directe woonomgeving ingrijpend worden aangepakt.
Een aantrekkelijk woonklimaat in sterke steden vermindert eveneens de
druk op de groene en recreatieve gebieden buiten de stad. Dit betekent
actief inzetten op binnenstedelijke woningbouw, realiseren van
innovatieve woonvormen, transformatie van voormalige bedrijven- en
haventerreinen, herstructurering, aanpak van de particuliere voorraad en
het aantrekkelijker maken van zwakke buurten voor kapitaalkrachtigere
groepen. Ook nieuwkomers moeten in Nederland een plek krijgen. Veelal
rust deze uitdaging op de schouders van de grote steden.
Financieel fundament
Recentelijk is met de wijkaanpak een belangrijke stap gezet. Echter,
daarmee wordt slechts een deel van de stedelijke opgave gedekt. De
wijkenaanpak heeft een stevig fundament nodig, bijvoorbeeld in de vorm
van het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV). Zonder een
dergelijk fundament is de uitvoering van de wijkenaanpak een moeilijke,
zo niet onmogelijke, opgave.
De corporaties investeren mee in de vernieuwing van de sociale
woningvoorraad, maar de overheid moet ook blijvend investeren in
bijvoorbeeld de slechte particuliere voorraad, openbare ruimte inclusief
grootschalige groenprojecten, bereikbaarheid van de binnensteden,
milieumaatregelen en capaciteit om de opvang van water te vergroten.
Investeringstekort
De G4 moeten 43 miljard euro investeren in de periode 2010-2020.
Daarvan is 38 miljard direct gerelateerd aan woningbouw en bijhorende
aanpassingen van de woonomgeving. Niet alles komt ten laste van de
overheid. Meer dan tweederde deel wordt door andere partijen
gefinancierd. Ontwikkelaars en andere marktpartijen dragen bijna 30
miljard bij. Van het tekort à 13 miljard euro kan ruim de helft door
corporaties en de gemeenten gefinancierd worden, maar er resteert een
bedrag van 6,7 miljard euro dat als rijksbijdrage nodig is om de opgave
in de vier steden tot 2020 te realiseren.
In financiële termen gaat het om:
â- 3,7 miljard subsidies uit het ISV, waarvan 0,9 miljard voor
noodzakelijke milieumaatregelen
â- 1,4 miljard locatiegebonden subsidies (BLS),
â- 1,6 miljard voor overige zaken zoals de wateropgave vanwege de
klimaatverandering en investeringen in de wijkeconomie.
De bijdragen van de overheid zijn van groot belang voor het uitlokken
van forse investeringen door derden. Een deel vloeit via belastingen en
heffingen weer terug in de publieke middelen.
Gevolgen
Als we er niet in slagen gezamenlijk te investeren in de grote steden,
valt het fundament onder de wijkaanpak weg en komt de binnenstedelijke
bouwopgave in de knel. Meer concreet zullen de volgende
voorbeeldprojecten vertragen of vervallen met alle maatschappelijke
gevolgen van dien:
Amsterdam: ingrijpende verbetering van 20.000 woningen, nieuwbouw van
50.000 woningen, 720 ha op te knappen openbare ruimte, circa 2,5 miljoen
m2 bodemsanering en bijbehorende cultuuropgave
Den Haag: aanpakken van 32.500 kwetsbare particuliere woningen, waarvan
10.000 ingrijpend verbeteren en het bouwen van 25.000 tot 30.000
woningen met bijbehorende aanpak openbare ruimte
Rotterdam: ingrijpend opknappen van 20.000 verouderde woningen en
bouwen van 40.000 nieuwe woningen, waarvan 80 % binnenstedelijk op
moeilijkere locaties en deels financieel onrendabel
Utrecht: ingrijpend opknappen of vervangen van 5.000 woningen (Utrecht
Vernieuwt) in bestaande wijken en het bouwen van 8.000 nieuwe woningen
op binnenstedelijke locaties zoals de Merwedekanaalzone en de
Cartesiusdriehoek (exclusief het Stationsgebied, Leidsche Rijn en
Rijnenburg)
Samen staan we sterk!
Het mag duidelijk zijn: als G4 willen we investeren in onze steden. We
willen kansen grijpen en problemen oplossen. Maar we kunnen dit niet
alleen met onze lokale partners. We hebben het Rijk nodig en vragen het
Rijk om te investeren in de vier grote steden, ook na 2009. Want, wat
goed is voor onze steden is ook goed voor de Randstad en voor Nederland.
Noot voor de redactie,
Gemeente Den Haag