Codes kraken tijdens Wetenschapsdag
Leuk voor kinderen, interessant voor volwassenen. Op zondag 19
oktober vindt in Leiden de jaarlijkse Wetenschapsdag plaats: op
acht locaties is er van alles te doen. Volwassenen kunnen ook
een van de lezingen bezoeken. Op zaterdag de 18e vindt in
Naturalis het DNA-festival plaats.
Afbeelding: Tijdens de Wetenschapsdag kunnen kinderen vooral
veel zelf doen.
Genetica, de ogen en het hart
Op zondag 19 oktober barst de wetenschap echt los: dan is er op
acht plaatsen van alles te doen, te zien en te beluisteren. In
het LUMC is er de Wetenschapsmarkt waar allerlei proefjes
kunnen worden gedaan. Het gaat over genetica, de ogen, het
hart, psychiatrie, forensisch onderzoek, infecties en
tikfoutjes in het DNA. Ook de bedrijven BaseClear/Verlabs en
het Centre for Human Drug Research (CHDR), gevestigd in het Bio
Science Park doen mee. Het LUMC biedt ook twee rondleidingen,
een naar het Anatomisch Museum, een naar de CTR- en
MRI-scanners. En dan worden nog diverse lezingen gegeven: over
diverse genetica-onderwerpen en over flauwvallen.
Möbiusworkshop
De Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen richt eveneens
een Wetenschapsmarkt in waar veel proefjes kunnen worden
gedaan. Ook hier weer aandacht voor het DNA. Maar ook een
Möbiusworkshop, kraters op de maan, onzichtbaar licht en de
leugendetector. Het Pretlab staat helemaal in het teken van
proeven doen. Op de Sterrewacht wordt uitleg gegeven over
sterren kijken.
Afbeelding: Dit is de Möbiusband, genoemd naar ontdekker ervan,
de Duitser August Ferdinand Möbius. Deze band kan niet echt
bestaan, maar er kan wel een tweedimensionale afbeelding van
worden gemaakt. Hoe kan dat? Tijdens de Wetenschapsdag wordt
hierover een workshop gegeven.
Afluisteren
Nergens ter wereld worden per hoofd van de bevolking zoveel
telefoongesprekken afgeluisterd als in Nederland. Zo begint de
toelichting op de activiteiten in het Scheltema. Hoogleraar
Contra-terrorisme Bob de Graaff geeft er acte de presence. Hij
houdt een lezing over de gespannen verhouding tussen terrorisme
en privacy. Daarna vindt het debat Big brother is watching you
plaats, waaraan De Graaff ook deelneemt. Daarnaast zijn de hele
dag installaties (bewegende kunst) te zien en geeft Anja
Ligtenberg van het collectief Seeing the Unseen een
demonstratie fotograferen met een techniek die ook voor blinden
en slechtzienden geschikt is.
Rondleidingen in de hortus
In de Hortus botanicus worden enkele rondleidingen gegeven.
Hierbij wederom aandacht voor DNA. Het is namelijk DNA-techniek
die zorgt voor een nieuwe indeling van planten in families.
Inderdaad, op grond van hun DNA.
Afbeelding: Ook in de plantenwereld zijn codes gekraakt. Op
grond van DNA-vergelijking is een nieuwe indeling van planten
in families gemaakt. Dat vindt ook zijn weerslag in de Leidse
hortus botanicus, waar op 19 oktober rondleidingen worden
gehouden.
Lage temperaturen en materialen bewerken
Andere instellingen die meedoen zijn Museum Boerhaave, waar met
hulp van Rino aandacht wordt besteed aan lage temperaturen, en
aan de telescoop, de Leidse instrumentmaker School waar
allerlei materialen bewerkt kunnen worden en museum Naturalis,
dat proefjes laat zien die kinderen thuis over kunnen doen.
18 oktober: Genographic
Op zaterdag 18 oktober vindt in Naturalis onder de naam
`DNA-festival' de presentatie plaats van het project `Het
genoom van Nederland', georganiseerd door het Centre for
Society and Genomics . Dit gebeurt in het kader van de
Nederlandse editie van Genographic - waar ter wereld liggen je
roots? Dat is een mondiaal project van National Geographic.
Leerlingen uit diverse delen van het land lieten hun DNA
afnemen om te kijken waar hun verre voorouders vandaan kwamen.
Samen met leerlingen uit andere steden maken ze het `Genoom van
Nederland. Kinderen kunnen óp het DNA-festival zelf ook een
stukje DNA identificeren.
DNA van Marjolein Kriek
Op de 18e worden soortgelijke festivals ook elders in Nederland
georganiseerd. Onderdeel van het Leidse festival is een
rondleiding langs de apparatuur waarmee het DNA van Marjolein
Kriek is ontrafeld. Zij is de eerste met naam en toenaam
bekende vrouw ter wereld van wie dit is gebeurd. Gangmaker
achter de Leidse editie van het festival in Leiden is
hoogleraar Peter de Knijf, ambassadeur van Oktober Kennismaand.
Het volledige programma van 18 en 19 oktober staat vanaf
circa 10 oktober op de site van de Wetenschapsdag.
(30 september 2008/CH)
30/9/2008
Universiteit Leiden