Ministerie van Buitenlandse Zaken
Kamerbrief inzake bijeenkomst van de Europese Raad te Brussel, 15-16 oktober 2008
17-10-2008 |
Graag bieden wij u hierbij, mede namens de minister-president en de minister
van Financiën, het verslag aan van de bijeenkomst van de Europese Raad die op 15
en 16 oktober 2008 te Brussel plaatsvond.
De minister van Buitenlandse Zaken, De staatssecretaris voor Europese Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen Drs. F.C.G.M. Timmermans
Verslag van de bijeenkomst van de Europese Raad op 15 en 16 oktober
2008 te Brussel
Inleiding
Deze bijeenkomst van de Europese Raad stond in het teken van de economische
en financiële crisis.Voorzitter Sarkozy zette daarnaast twee andere voor de
economie belangrijke onderwerpen op de agenda: het klimaat- en energiepakket en
de energiezekerheid. Het laatste onderwerp was op zijn beurt verbonden, aldus
het voorzitterschap, met het onderwerp Rusland en het vervolg op de besluiten
die de Europese Raad in zijn buitengewone zitting op 1 september jl. had
genomen.
Verslag
De Europese Raad begon met het gebruikelijke overleg met de voorzitter van
het Europese Parlement, de heer Hans-Gert Pöttering. Zijn toespraak treft u als
bijlage bij deze brief aan.
Economische en financiële situatie
In het bijzijn van de president van de Europese Centrale Bank, de heer
Jean-Claude Trichet, besprak de Europese Raad de economische en financiële
situatie. Minister van Financiën Bos woonde dit deel van de vergadering bij.
Voorzitter president Sarkozy verwees naar de uitkomsten van de bijeenkomst
van de Eurogroep op zondag 11 oktober jl. (zie brief van de minister-president
en de minister van Financiën aan Uw kamer van 12 oktober jl.). Hij vroeg of de
leden van de Europese Raad de gecoördineerde aanpak van Parijs konden
onderschrijven. Voorts wees hij op de noodzaak om ook buiten het Europese
verband op mondiaal niveau over de kredietcrisis te overleggen.
Er bestond onder de regeringsleiders veel steun en waardering voor het Franse
initiatief om de bijeenkomst van regeringsleiders van de Eurolanden te beleggen
en voor de uitkomsten van dat overleg.
Minister-president Balkenende complimenteerde voorzitter Sarkozy met het
sterke Franse optreden. Ook prees de minister-president de (voorzitter van) de
Europese Centrale Bank voor de rol die hij gespeeld heeft. Hij wees er --met
andere regeringsleiders- op dat bij alle ingrepen in de financiële markten en
het bankwezen het noodzakelijk is de regels van de interne markt (en in het
bijzonder die voor staatssteun) en van het Stabiliteits- en Groeipact te
respecteren. De minister-president pleitte ervoor voor om in de
voorzitterschapsconclusies een beroep op te nemen op de verantwoordelijken in de
financiële sector om naast de overheden- verantwoordelijk te handelen. Voorts
wees hij op het belang van een versterking van het toezicht op Europees niveau
en op de noodzaak om de Europese regelgeving voor de zogenaamde 'credit rating
agencies' te verbeteren.
De Europese Raad onderschreef de gecoördineerde aanpak die de zondag tevoren
was overeengekomen door de staatshoofden en regeringleiders van de landen in de
Eurozone. Er wordt, zo concludeerde de voorzitter van de Europese Raad, een
informeel waarschuwings- en informatie-uitwisselingsmechanisme opgezet dat het
EU-voorzitterschap, de Commissie, de ECB en de voorzitter van de Eurogroep met
elkaar in verbinding stelt. Lidstaten die in moeilijkheden komen kunnen via dit
systeem relevante informatie uitwisselen met de instellingen en de andere
lidstaten opdat de onderlinge coördinatie wordt verbeterd. In de conclusies
wordt het belang onderstreept om bij alle maatregelen om de financiële sector te
ondersteunen ook de bescherming van de belastingbetalers en de eigen
verantwoordelijkheid van bankmanagers en aandeelhouders in aanmerkking te nemen.
Voorts is afgesproken dat de Unie zal toewerken naar versterkt toezicht op de
financiële sector. Om te beginnen zullen de nationale toezichthouders tenminste
eenmaal per maand bijeenkomen.
Klimaat- en energiepakket
Het klimaat- en energiepakket leverde in de Raad een stevige discussie op.
Een aantal lidstaten bleek forse bedenkingen te hebben tegen verschillende
onderdelen van de wetgevingsvoorstellen van de Commissie en sprak de vrees uit
dat de lasten voor verschillende economische sectoren te hoog zullen uitvallen.
Een aantal andere lidstaten stelde daartegenover de noodzaak om de ambitie en
het tempo in de onderhandelingen te handhaven. Minister-President Balkenende
heeft aangegeven dat besluitvorming in 2008 cruciaal is voor het Europese
leiderschap in de aanloop naar de klimaatconferentie in Kopenhagen. Het pakket
is over het geheel genomen evenwichtig en fair. Het spreekt vanzelf dat terdege
moet worden rekening gehouden met de belangen van de internationaal
concurrerende industrie. Daarvoor zijn onderbouwde, op maat gesneden oplossingen
mogelijk binnen het kader van het Commissievoorstel. De Minister-President heeft
tenslotte aandacht gevraagd voor een voorstel van het Europees Parlement voor de
financiering van de demonstratieprojecten voor afvang en opslag van CO2, een
technologie die cruciaal is voor het welslagen van het pakket.
De Europese Raad heeft in zijn conclusies bevestigd dat zij het ambitieniveau
zoals uitgesproken door de Voorjaarsraden van 2007 en 2008 ⤤" wil handhaven.
Voorzitterschap en Commissie zijn gevraagd in de komende weken te zoeken naar
oplossingen voor de gesignaleerde economische knelpunten, met het doel te
besluiten in december van dit jaar. Daarbij zal een strenge toets op
kosteneffectiviteit worden gehanteerd en rekening worden gehouden met de
specifieke situatie van ieder van de lidstaten.
Energiezekerheid
Het voorzitterschap presenteerde over het thema energievoorzieningszekerheid
een eigen rapport. De Europese Raad onderstreepte onder meer het belang van
energie-efficiëntie, diversificatie van energiebronnen en de versterking van
vitale infrastructuur, in het bijzonder de trans-Europese netwerken. Tijdens de
Voorjaarsraad zal een diepgaander discussie over dit thema plaatsvinden op basis
van de dan beschikbare tweede Strategic Energy Review.
Verdrag van Lissabon
In het bijzijn van de voorzitter van het Europees Parlement werd de stand van
zaken rond de parlementaire goedkeuring en bekrachtiging van het Verdrag van
Lissabon besproken. Minister-president Cowen verklaarde dat vier onderwerpen
tijdens de referendumcampagne voorafgaand aan het Ierse 'nee' een rol hebben
gespeeld: de eigen Commissaris, defensie en de traditie van neutraliteit,
sociaal/ethische zaken en belasting. Hij beloofde in december te komen met de
elementen voor een oplossing die Ierland denkt nodig te hebben, rekening houdend
met het feit dat de lidstaten het verdrag niet willen heronderhandelen.
Voorzitter president Sarkozy verzocht de juridische dienst van de Raad te
helpen bij het formuleren van zulk een oplossing en besloot dat de Europese Raad
van december een routekaart zal vaststellen voor het verdere verloop van het
parlementaire goedkeuringsproces. Dan zal tevens een besluit worden genomen over
de vraag of de verkiezingen voor het Europees Parlement in juni 2009 onder het
regime van Nice of dat van Lissabon zullen worden gehouden.
Reflectiegroep
De Europese Raad keurde de samenstelling van reflectiegroep goed. De groep
brengt een twaalftal vooraanstaande Europeanen samen, afkomstig uit
verschillende sectoren van de samenleving. De Nederlandse architect Rem Koolhaas
is één van de benoemde leden. De reflectiegroep zal zich bezinnen op de
uitdagingen van de Unie op de langere termijn (horizon 2020-2030). Het gaat
daarbij om zaken als het concurrentievermogen van de EU, duurzame ontwikkeling,
migratie, energie en klimaatbescherming, wereldwijde onveiligheid en
stabiliteit, internationale criminaliteit en terrorisme. De reflectiegroep zal
zijn verslag aanbieden aan de Europese Raad van juni 2010.
Immigratie en asiel
Zoals voorzien bekrachtigde de Europese Raad het Asiel- en Migratiepact dat
tijdens de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken van 25 september jl was
aangenomen. In het pact zijn politieke prioriteiten vervat inzake grensbewaking,
legale en illegale migratie, integratie, terugkeer, en asiel en migratie in
relatie tot ontwikkeling. Hiermee wordt een krachtige impuls gegeven aan de
voorbereiding van een meer coherent en eenvormig emigratie- en asielbeleid.
Follow-up van de bijzondere zitting van de Europese Raad van 1 september
2008
De ministers van Buitenlandse Zaken spraken tijdens hun diner over Georgië en
de relaties van de EU met Rusland. Hiermee vervolgden zij hun bespreking tijdens
de RAZEB op 13 oktober jl. Bij deze dinerbespreking richtten de ministers zich
met name op de uitkomsten van de bijeenkomst in Genève diezelfde dag, 15
oktober, over een duurzame oplossing voor de regio.
De ministers spraken hun teleurstelling uit over het feit dat de
vertegenwoordigers van Abchazië en Zuid-Ossetië hadden geëist dat zij met eigen
vlag als zelfstandige staten aan tafel zouden zitten, hierin gesteund door
Rusland. Aangezien dit van de zijde van de Europese Unie en de internationale
gemeenschap niet werd geaccepteerd, hadden zij de besprekingen verlaten. De
besprekingen bleven aldus zonder resultaat.
Minister Verhagen wees er in dit verband op dat ook bij de voorziene
vervolgbespreking op 18 november a.s. het niet zo kon zijn dat aanwezigheid van
vertegenwoordigers van Abchazië en Zuid-Ossetië op enigerlei wijze impliciet of
expliciet erkenning van deze gebieden kon inhouden. De territoriale integriteit
van Georgië op basis van de internationaal erkende grenzen stond buiten kijf.
Minister Verhagen stelde voorts dat de constructieve medewerking van Rusland
bij de besprekingen over een duurzame oplossing voor de regio onderdeel
uitmaakte van de implementatie van het zogeheten zes-puntenakkoord. Meerdere
ministers steunden in dit verband de Nederlandse opvatting dat de terugtrekking
van de Russische troepen uit de zogeheten bufferzones een positieve stap was,
maar dat de uitvoering van het gehele zes-puntenakkoord nog geen feit was. De
dialoog met Rusland moest worden voortgezet en in dit kader moest ook de voor 14
november a.s. voorziene Top van de EU met Rusland verder worden voortgezet, maar
op dit moment kon nog niet worden overgegaan tot 'business as usual'. De
voorzitter stelde vervolgens vast dat de RAZEB de door de Europese Raad van 1
september jl gevraagde evaluatie van de betrekkingen van de EU met Rusland zal
voortzetten, mede met het oog op de voorziene Top met Rusland.
---
Ministerie van Buitenlandse Zaken