Verslag Landbouw- en Visserijraad van 29 en 30 september 2008
15 oktober 2008 - kamerstuk
Kamerbrief over de uitkomsten van de Landbouw- en Visserijraad in
Brussel, over de informele Landbouwraad in Annecy (Frankrijk) en de
informele bijeenkomst van de ministers van Visserij in Brussel.
Meer informatie
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA 's-GRAVENHAGE
IZ. 2008/1639 15 oktober 2008
Verslag Landbouw- en Visserijraad
29-30/09 & Informele Landbouwraad
21-23/09 2008
Directie Internationale Zaken
Geachte Voorzitter,
In deze brief bericht ik u over de uitkomsten van de Landbouw- en Visserijraad die op
29 en 30 september jl. plaatsvond. Ook informeer ik u over de Informele Landbouwraad
die van 21 t/m 23 september a.s. plaatsvond in Annecy (Frankrijk) en een informele bijeenkomst
van ministers van Visserij op maandag 29 september in Brussel.
Landbouw- en Visserijraad 29-30 september 2008
De Raad heeft ten eerste gesproken over twee visserijdossiers: een voorstel voor het kabeljauwherstelplan
en het visserijprotocol met Mauritanië in verband met de recente staatsgreep
in dat land. Vervolgens heeft Commissaris Fischer Boel haar voorstel voor een
minstbedeeldenregeling gepresenteerd. Hierna heeft de Raad ingestemd met een verzoek
van de Cypriotische delegatie voor staatssteun in verband met de aanhoudende droogte
op het eiland. Vervolgens heeft de voorzitter de Raad ingelicht over het onderhandelingsschema
voor de health check van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Over dit
dossier heeft de Raad ditmaal niet inhoudelijk gedebatteerd. Tenslotte hield de Raad een
discussie over het voorstel voor het schoolfruitprogramma.
Onder 'diversen' stonden vijf punten geagendeerd. De Ierse delegatie heeft aandacht
gevraagd voor de mogelijke gevolgen van het Europese klimaat- en energiepakket voor de
agrarische sector. De Poolse delegatie heeft vervolgens een verzoek gedaan om de onderbesteding
binnen de eerste pijler van het GLB in te zetten voor andere landbouwdoeleinden
en om de invoerheffingen voor granen te herintroduceren. Tenslotte heb ik de
Commissie twee verzoeken gedaan. Ik heb de Commissaris opgeroepen zo snel mogelijk
een voorstel te publiceren over aanvullende wetgevingsmaatregelen in verband met het
FLEGT1-actieplan ter bestrijding van de illegale houtkap en bijbehorende handel. Ook heb
ik samen met onder meer België en Luxemburg de Commissie opgeroepen voldoende
middelen ter beschikking te stellen in 2009 voor de vaccinatie tegen blauwtong.
1 Forest Law Enforcement, Governance and Trade (FLEGT)
Voorstel herstelplan kabeljauwbestand
(Gedachtewisseling)
De Raad heeft een oriënterend debat gevoerd over het voorstel inzake de herziening van
het kabeljauwherstelplan. De Raad toonde zich kritisch over een aantal onderdelen van
het ter tafel liggend voorstel, zoals de reikwijdte en de hoogte van de reductie percentages.
Ik heb mijn zorg uitgesproken over de situatie van het kabeljauwbestand en de
langetermijndoelstelling van het plan onderschreven. Met het kabeljauwbestand gaat het
iets beter, maar nog lang niet voldoende. Het huidige herstelplan heeft ook niet geleverd
wat wij dachten. Ik heb aangegeven te betreuren dat het visserij-inspanningsregime in de
Noordzee blijft opgehangen aan het kabeljauwherstel en gesteld dat een apart kader voor
de visserij-inspanning voor de platvis de voorkeur verdient. Toepassing van de door de
Commissie voorgestelde aanpak leidt er immers toe dat de boomkorvisserij die kabeljauw
als bijvangst heeft, procentueel evenveel bijdraagt aan het herstel van kabeljauw als de
gerichte kabeljauwvisserij. Dit is, zo heb ik opgemerkt, niet terecht en onrechtvaardig. Ik
heb dan ook een proportionele bijdrage aan het kabeljauwherstel van de boomkorvloot
bepleit. Dit komt neer op een bijdrage naar rato van de impact op het kabeljauwbestand.
De voorgestelde reducties voor de visserij-inspanning zal ik beoordelen in het licht van de
uiteindelijk gekozen aanpak.
Ik heb mij eveneens kritisch uitgelaten over het gebrek aan flexibiliteit in het voorgestelde
inspanningsregime. Er wordt onvoldoende aangesloten bij de dagelijkse praktijk in de
visserij. Zo wordt volgens het voorstel de omschakeling van de boomkorvisserij naar de
trawl-visserij erg bemoeilijkt. Ook de voorgestelde verplicht toe te passen communautaire
criteria voor de verdeling van de visserij-inspanning over de nationale vloten zijn te
complex en moeten facultatief zijn. Tenslotte is het naar mijn oordeel noodzakelijk dat
eerst in de EU overeenstemming wordt bereikt over het kabeljauwplan alvorens over het
kabeljauwbeheer met Noorwegen afspraken te maken.
De Europese Commissie heeft gesteld er van uit te gaan dat - ondanks de vele kritische
opmerkingen - de Raad van november een besluit neemt over het kabeljauwherstelplan.
Mauritanië
(Informatie van de Commissie)
De Europese Commissie heeft de Raad geïnformeerd over haar aanpak in verband met de
recente staatsgreep in Mauritanië. De Commissie heeft alle mogelijkheden onderzocht
gericht op herstel van de rechtsorde en de constitutionele democratie en opheldering
gevraagd over de uitvoering van het onlangs overeengekomen visserijprotocol tussen de
EU en Mauritanië en bevestiging gevraagd de aangegane verplichtingen na te komen.
Onlangs heeft Mauritanië in een brief op een bevredigende manier opheldering gegeven
over de vragen van de EU, zodat de Commissie nu de betalingsprocedure in gang kan
zetten.
Ik heb de Commissie bedankt voor haar inspanningen en steun uitgesproken voor de druk
die zij op het Mauritaanse regime zet om te komen tot herstel van de democratie en constitutionele
rechtsorde.
Ik heb tegelijkertijd opgemerkt groot belang te hechten aan de internationaal juridische
verplichtingen onder het visserijakkoord tussen de EU en Mauritanië en daarmee aan de
continuering van de Europese visserijactiviteiten in de wateren van Mauritanië. Met het
voorstel van de Commissie om over te gaan tot betaling, nu Mauritanië voldoende
waarborgen heeft gegeven over de goede uitvoering van het visserijprotocol, heb ik
ingestemd. Ik heb de Commissaris wel gevraagd de vinger aan de pols te houden.
Raadsvoorstel levering voedsel aan de minst bedeelden
Commissaris Fischer Boel heeft het wijzigingsvoorstel voor de regeling voor de levering
van voedsel aan de minstbedeelden in de Unie gepresenteerd. Zij heeft zich beroepen op
het feit dat veel burgers onvoldoende koopkracht hebben om permanent voldoende
voedsel te kunnen kopen. Gecombineerd met het succes van de bestaande regeling,
rechtvaardigt dit volgens haar het voorstel tot verlenging en uitbreiding. Verder heeft de
Commissaris aangegeven de wijziging aan te grijpen om de regeling efficiënter te maken
door een betere planning en de rapportageverplichtingen aan te scherpen. De Raad heeft
na de presentatie van de Commissaris niet over het voorstel gedebatteerd, maar zal dit
doen tijdens de vergadering in oktober.
Verzoek om staatssteun van Cyprus vanwege aanhoudende droogte
De Raad heeft unaniem het verzoek van de Cypriotische delegatie voor het verlenen van
staatssteun aanvaard. Samen met enkele andere lidstaten heb ik mij van stemming
onthouden. Cyprus kan nu eenmalig steun geven aan landbouwers voor de gevolgen van
de aanhoudende droogte op het eiland. De Cypriotische regering dient de steun volledig
nationaal te financieren. Het besluit zal op een volgende Raad als A-punt officieel worden
vastgesteld.
Health check
De Raad hield ditmaal geen plenaire discussie over de health check van het GLB. In plaats
daarvan hebben voorzitterschap en Commissie met elke lidstaat trilaterale gesprekken
gevoerd. De voorzitter herbevestigde dat hij uiterlijk in de Raad van november een politiek
akkoord wenst te bereiken, nadat het Europees Parlement over de health checkvoorstellen
heeft gestemd.
Schoolfruitprogramma
De Raad heeft aan de hand van een vragenlijst van het voorzitterschap gediscussieerd over
het voorstel voor een Europees schoolfruitprogramma. Over het algemeen hebben de lidstaten
het voorstel verwelkomd en hebben zij de Commissie opgeroepen tot meer flexibiliteit,
ondermeer op het gebied van de leeftijd van de doelgroep. Ook vroegen diverse
lidstaten om bestaande nationale programma's in aanmerking te laten komen voor
cofinanciering. Veel landen hebben aangegeven een hoger budget dan de door
Commissie voorgestelde ¤ 90 miljoen te wensen. Opmerkelijk was de breed gedragen
oproep de herkomst van de te verdelen producten te beperken tot producten uit de Unie.
In haar reactie heeft de Commissaris aangegeven het budget niet te willen verhogen en de
lidstaten voldoende vrijheid te willen geven in het bepalen van de leeftijd van de doelgroep.
Het voorzitterschap heeft aangegeven het dossier voor het einde van het jaar te
willen afronden nadat het Europees Parlement er over heeft gestemd.
Ik heb aangegeven in beginsel positief tegenover een Europees schoolfruitprogramma te
staan, maar daarbij wel een aantal kritische kanttekeningen te plaatsten. Zo is het voor mij
van belang dat ook bestaande nationale initiatieven moeten kunnen profiteren van deze
regeling. Dat is met het huidige voorstel nog niet mogelijk. Verder heb ik de Commissie
opgeroepen de nationale cofinanciering zo flexibel mogelijk op te zetten en parafiscale
heffingen als bron van de vereiste nationale cofinanciering niet uit te sluiten. Over het
voorgestelde budget heb ik aangegeven de ¤ 90 miljoen als maximum te beschouwen. De
groenten en fruit die uitgedeeld gaan worden op de scholen, mogen wat mij betreft ook
uit derde landen komen. Tenslotte heb ik bepleit dat de administratieve lasten voor
scholen en bedrijfsleven tot een minimum beperkt blijven.
Diversen
a) Gevolgen van Europese klimaat- en energiepakket voor de agrarische sector
(Verzoek Ierse delegatie)
De Ierse delegatie stelde de relatie tussen het Europese klimaat- en energiepakket
enerzijds en de voedselzekerheid en rurale ontwikkeling anderzijds voor de agrarische
sector aan de orde. De minister gaf aan dat als Ierland aan de verplichtingen moet
voldoen om broeikasgassen met 20% te verminderen dit een zeer negatief en disproportioneel
effect zal hebben op de agrarische productie in zijn land en dat productie en
werkgelegenheid zich naar landen buiten de Unie zal verplaatsen. In haar reactie heeft
Commissaris Fischer Boel aangegeven dat de health check voldoende mogelijkheden en
financiële maatregelen biedt om klimaatmaatregelen via het POP aan- en op te pakken. Te
denken viel daarbij onder andere aan maatregelen om de broeikasgasemissie in de
landbouw te reduceren.
b) Suggestie voor gebruik van de onbenutte GLB-middelen in eerste pijler
(Verzoek Poolse delegatie)
De Poolse delegatie heeft in de Raad de suggestie gedaan de onbenutte GLB-middelen in
de eerste pijler voor andere landbouwdoeleinden in te zetten. Polen constateert dat in de
eerste pijler van het GLB-middelen op het ogenblik niet volledig benut worden, onder
meer doordat er veel minder exportrestituties worden toegekend dan voorheen. De hoge
prijzen die producenten op de markt krijgen voor hun producten dragen bij aan deze
trend, evenals de recente hervormingen van het GLB. Polen denkt aan twee concrete
bestedingsdoelen: artikel 68 van de health check en meer middelen voor de promotie van
landbouwproducten buiten de EU. Als onderbouwing gaf de Poolse minister aan dat de
15 oude lidstaten meer mogelijkheden hebben om artikel 68 daadwerkelijk te benutten
dan en de 12 nieuwe lidstaten. Hij bepleitte deze budgettaire ongelijkheid tussen de oude
lidstaten en de nieuwe lidstaten te verkleinen. Een aantal, hoofdzakelijk nieuwe, lidstaten
heeft de oproep van Polen ondersteund. De Commissaris benadrukte dat niet-gebruikte
middelen van de landbouwbegroting toebehoren aan de lidstaten en niet zonder besluit
van de Raad voor andere doeleinden ingezet kunnen worden, ook al vallen die binnen
dezelfde begrotingscategorie. Verder heeft zij gewezen op de afspraken in de diverse
Toetredingsverdragen over het infaseren van de directe inkomenssteun in de twaalf
nieuwste lidstaten.
c) Verzoek opheffing schorsing invoerrechten op granen
(Verzoek Poolse delegatie)
In de Raad heeft de Poolse delegatie een verzoek gedaan tot het herintroduceren van de
invoerrechten op granen in de EU. Gezien de recente prijsontwikkeling en de oogstsituatie
in de EU en de rest van de wereld is Polen van mening dat de schorsing van de invoerrechten
kan en moet worden opgeheven. Een groep lidstaten heeft dit pleidooi ondersteund.
Ook ik heb de Commissie opgeroepen er voor te zorgen dat zij de invoerrechten
voor granen weer instelt vóórdat de interventie in de EU voor granen in november weer
wordt opengesteld. Dit kan naar mijn oordeel omdat nu duidelijk wordt dat de prijzen zich
structureel op een veel lager niveau gaan bewegen en dat de vooruitzichten voor het
marktevenwicht positief zijn. Daarmee kan nu aan alle criteria voor de opheffing van de
huidige tijdelijke schorsing, die de Raad en de Commissie in de besluiten rond dit dossier
hebben vastgelegd, worden voldaan.
d) FLEGT
(Verzoek Nederlandse delegatie)
Zoals ik uw Kamer heb aangekondigd tijdens het Algemeen Overleg "Duurzaam en illegaal
hout" van woensdag 24 september jl., heb ik in de Raad de Commissie opgeroepen zo
spoedig mogelijk te komen met een concreet wetsvoorstel voor maatregelen die de
import van illegaal hout op de EU-markt tegengaan. Ook heb ik gezegd uit te kijken naar
de toegezegde Mededeling van de Commissie over dit onderwerp. Ik heb daarbij gerefereerd
aan de informatie die de Commissie de Raad in december 2007 op mijn uitdrukkelijk
verzoek heeft gegeven. Uit de reactie van de Commissie concludeerde ik toen dat de
Commissie in mei van dit jaar een Mededeling over dit onderwerp zou uitbrengen, eventueel
vergezeld van een wetsvoorstel. Beide documenten heeft de Commissie vooralsnog
niet gepubliceerd. Verdere vertraging zal naar mijn mening de geloofwaardigheid van de
internationale inspanningen van de EU ondermijnen, zowel op het gebied van het bestrijden
van de handel in illegaal hout, als het stimuleren van duurzaam bosbeheer. Zeven
lidstaten hebben mijn oproep ondersteund. Commissaris Fischer Boel heeft in haar reactie
namens Commissaris Dimas aangegeven dat het dossier daadwerkelijk grote aandacht van
de Commissie geniet en dat er de afgelopen maanden hard gewerkt is aan een voorstel. Zij
verwacht dat het College van Commissarissen het voorstel van Milieucommissaris Dimas
op 15 oktober bespreekt en zal aannemen, waarna publicatie automatisch volgt. Ook was
mevrouw Fischer Boel het mij eens dat dit onderwerp in belangrijke mate kan bijdragen
aan de geloofwaardigheid van de Unie voor de burger.
e) Blauwtong
(Verzoek van onder meer de Nederlandse delegatie)
Ik heb er samen met mijn Belgische, Luxemburgse en Spaanse collega's op gewezen
voorstander te zijn van een geharmoniseerde vaccinatiecampagne voor de bestrijding van
blauwtong. Voor een effectieve bestrijdingscampagne zal in 2009 voldoende cofinanciering
beschikbaar moeten komen, waarbij het gaat om hetzelfde niveau van cofinanciering
als in 2008 (100% van de vaccinkosten en 50% van de toedieningskosten).
Naast het algemene gemeenschappelijke pleidooi voor voldoende cofinanciering, heb
ik aangegeven dat de vaccinatiecampagne tegen blauwtong in Nederland goed
verloopt en dat er tot nu toe maar 40 nieuwe gevallen zijn geconstateerd, die alleen nietgevaccineerde
dieren betreffen. Ik heb daarom mijn dank uitgesproken aan de Europese
Commissie voor het beschikbaar stellen van budget voor de cofinanciering van de
vaccinatiecampagne.
Mede hierdoor is de campagne in Nederland zo succesvol verlopen. Voorts heb ik het
belang onderstreept om ook in de toekomst tegen blauwtong te kunnen blijven vaccineren,
onder meer omdat ik mij enerzijds zorgen maak over de verdere verspreiding van
blauwtong type 8. Ondanks de massavaccinatiecampagne is het type 8 gebied groter
geworden en is het virus nu ook in Zweden en Hongarije opgedoken en anderzijds de
verspreiding van type 1, dat vanuit Frankrijk en Spanje richting het noorden oprukt. Ook
heb ik de suggestie gegaan om het Europees Referentielaboratorium in Pirbright te vragen
om de lidstaten te adviseren over de haalbaarheid van uitroeiing van blauwtong in het
algemeen, en serotypes 8 en 1 in het bijzonder. Tenslotte heb ik Commissaris Vassiliou
opgeroepen zo spoedig mogelijk met een concreet voorstel te komen voor de cofinanciering
van de vaccinatiecampagne voor 2009. In haar reactie benadrukte zij dat blauwtong
tot grote verliezen leidt in de sector en dat vaccinatie een zeer belangrijk middel
blijft in de bestrijding van deze ziekte. De Commissie heeft daarom in 2008 ¤ 136 miljoen
beschikbaar gesteld en zoekt nu naar middelen voor volgend jaar en streeft daarbij naar
een substantieel hoger bedrag.
Informele bijeenkomst visserijministers maandag 29 september 2008 over de
hervorming van het Gemeenschappelijk visserijbeleid
Op initiatief van het voorzitterschap heeft de Raad op maandagochtend 29 september a.s.
informeel van gedachten gewisseld over de hervorming van het Gemeenschappelijk
Visserijbeleid (GVB). In mijn bijdrage ben ik ingegaan op de sinds de hervorming van 2002
gerealiseerde verbeteringen, die ik van bijzondere betekenis acht voor het functioneren
van het GVB. Het gaat hier om de rol van de regionale adviesraden, de toepassing van de
meerjarenbenadering en de ondersteunde rol van het Europees visserijfonds voor het
bereiken van de doelstellingen van het GVB. Desalniettemin kunnen we constateren dat
het GVB haar doelstellingen nog niet heeft bereikt en dat we - met inachtneming van voor
mij wezenlijke uitgangspunten - naar oplossingen zullen moeten zoeken om dit te verbeteren.
Deze moeten, zo heb ik ingebracht, gevonden worden in de richting van een op
het ecosysteem gericht beheer, een meer marktgerichte benadering, zoals het gebruik van
economische instrumenten in het GVB, en een substantiële versteviging van de regionale
samenwerking.
In mijn antwoorden op de vragen van het Voorzitterschap heb ik - met de kanttekening
dat nadere analyse nodig is - onder meer opgemerkt dat ik vooralsnog geen voorstander
ben van wijzigingen in het 12 mijlszone regime, dat een verschuiving in het visstandbeheer
van toegestane vangsthoeveelheden(TACs)/quota naar visserij-inspanning serieus
overweging verdient, dat het systeem van verdeling van vangstmogelijkheden over lidstaten
met een vaste verdeelsleutel (zogenoemde relatieve stabiliteit) meer flexibel moet
worden toegepast en dat ik in het vlootbeleid geen terugkeer wil naar het in 2002 afgeschafte
systeem van meerjarige oriëntatieprogramma's met verplichte capaciteitsreductie.
De Europese Commissie zal begin 2009 een discussiedocument presenteren en een brede
consultatie starten met lidstaten en stakeholders. Begin 2010 zal een overzicht van de
uitkomsten van het publieke debat worden gepresenteerd en zal een impact assessment
worden uitgevoerd. Begin 2011 zal een voorstel voor hervorming van het GVB worden
gepresenteerd, waarover de Raad uiterlijk in 2012 moet besluiten.
Informele Landbouwraad van Annecy (Frankrijk), 21-23 september 2008
Tijdens de informele Landbouwraad heeft de Raad aan de hand van een discussiestuk van
het Franse voorzitterschap gediscussieerd over de toekomst van het GLB na 2013. Een
overgrote meerderheid van de lidstaten heeft gepleit voor het behoud van het GLB, ook ná
2013. Het Verenigd Koninkrijk en Tsjechië hebben als enige lidstaten twijfels geplaatst bij
de noodzaak van een sterk GLB ná 2013. Veel ministers hebben het belang van voedselzekerheid,
marktoriëntatie en verdere ontkoppeling benadrukt, maar ook van ondersteuning
van boeren voor hun bijdrage aan maatschappelijke ontwikkelingen. Over de
noodzaak van een horizontaal crisisfonds werd verschillend gedacht. Commissaris Fischer
Boel heeft aangegeven crisismaatregelen louter een vangnet in uiterste noodgevallen te
willen laten zijn. Ik heb van de gelegenheid gebruikgemaakt om mijn "Houtskoolschets
Europees landbouwbeleid 2020" met mijn collega's te delen.
DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,
G. Verburg
Ministerie van Landbouw,
Natuur en Voedselkwaliteit
Directie Internationale
Zaken
Bezuidenhoutseweg 73
Postadres: Postbus 20401
2500 EK 's-Gravenhage
Telefoon: 070 - 3786868
Fax: 070 - 3786100
Bijlage
De volgende punten heeft de Raad als A-punt aangenomen, dat wil zeggen zonder
discussie.
- Richtlijn van de Raad betreffende het in de handel brengen van teeltmateriaal van
fruitgewassen, alsmede van fruitgewassen die voor de fruitteelt worden gebruikt
(herschikte versie);
- Voorstel voor een verordening van de Raad tot wijziging van Verordening (EG)
nr. 834/2007 van de Raad inzake de biologische productie en de etikettering van
biologische producten;
- Voorstel voor een besluit van de Raad betreffende de sluiting namens de Europese
Gemeenschap van de Visserijovereenkomst voor de Zuid-Indische Oceaan;
- Aanneming van de conclusies van de Raad betreffende de mededeling van de
Commissie over de rol van het GVB bij de implementatie van een ecosysteembenadering
van het beheer van de zeeën;
- Voorstel voor een verordening van de Raad betreffende machtigingen voor visserijactiviteiten
van communautaire vissersvaartuigen buiten de communautaire wateren
en de toegang van vaartuigen van derde landen tot de communautaire wateren;
- Voorstel voor een verordening van de Raad houdende de totstandbrenging van een
communautair systeem om illegale, ongemelde en ongereglementeerde visserij te
voorkomen, tegen te gaan en te beëindigen (IUU);
- Ontwerp van gemeenschappelijk standpunt van de Raad tot verlenging van Gemeenschappelijk
Standpunt 2004/694/GBVB betreffende aanvullende maatregelen ter ondersteuning
van de daadwerkelijke uitvoering van het mandaat van het Internationaal
Straftribunaal voor het voormalige Joegoslavië (ICTY);
- Transparantie - toegang tot documenten:
o Confirmatief verzoek van de heer Olivier Remien (11/c/01/08);
o Confirmatief verzoek 13/c/01/08.
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit