Nieuws
Meteosat-8 legt inslag asteroïde vast
13 oktober 2008 - De weersatelliet Meteosat-8 heeft de inslag van een
asteroïde, die op 7 oktober boven het noorden van Sudan de dampkring
binnenkwam, kunnen detecteren. Het intreden van de brokstukken in de
dampkring ging gepaard met een spectaculaire lichtshow.
Asteroïde 2008 TC3 vastgelegd door Meteosat-8
Asteroïde 2008 TC3 vastgelegd door Meteosat-8
Asteroïde 2008 TC3 kwam de atmosfeer op 7 oktober boven het noorden
van Sudan in Afrika om 2.46 UTC binnen met een snelheid van 12,8
kilometer per seconde. Deze asteroïde zou de aarde niet
rakelings passeren maar daadwerkelijk de aardse atmosfeer raken en om
als zeer heldere vuurbol grotendeels te verbranden. Dergelijke heldere
meteoren worden enkele malen per jaar waargenomen maar, in
tegenstelling tot de `gebruikelijke` meteoren, kon nu van tevoren
uitgerekend worden waar 2008 TC3 de aardatmosfeer binnen zou treden.
Bij binnenkomst wordt de lucht in de aardse atmosfeer samengeperst
waardoor de brokstukken worden verhit en een vuurbal ontstaat.
Asteroïden, die de aardse atmosfeer binnendringen, genereren volgens
seismoloog en expert op het gebied van atmosferisch geluid Läslo Evers
van het KNMI naast licht ook infrageluid. Omdat de objecten sneller
reizen dan het geluid doorbreken ze, net als een supersoon vliegtuig,
de geluidsbarrière. Deze schokgolf is op korte afstand hoorbaar, maar
reist nog honderden kilometers verder als onhoorbaar infrageluid. Vele
asteroïden en meteoroïden bereiken het aardoppervlak niet, maar
ontploffen op enkele tientallen kilometers hoogte in de atmosfeer.
Hierbij komt nog eens veel extra infrageluid vrij. De grotere
objecten, van enkele meters doorsnede, wekken net zoveel infrasone
energie op als een nucleaire test.
De energie die vrijgekomen is bij de ontploffing van asteroïde 2008
TC3, wordt geschat op 1 à 2 kiloton TNT (ter vergelijk, de atoombom
"Fat man" op Nagasaki had een explosieve kracht van rond de 20 kiloton
TNT). Het infrageluid van asteroïde 2008 TC3 is gemeten in Kenia.
Hier ligt een meetpost voor infrageluid die gebruikt wordt voor de
verificatie van het kernstopverdrag. Wereldwijd wordt een netwerk van
60 infrageluid meetpunten ingericht om bovengrondse kernbomproeven te
detecteren.
KNMI informeert KLM
Een half uur voor de verwachte inslag informeerde
luchtvaartmeteoroloog Jacob Kuiper van het KNMI de KLM die op dat
moment enkele vluchten boven Afrika uitvoerde, waaronder vlucht 592 op
weg van Johannesburg naar Amsterdam.
"De piloten van deze vlucht voerden de verwachte meteoorpositie in hun
navigatiesysteem in om daarmee zo nauwkeurig mogelijke de plaats te
bepalen waar men moest kijken om het lichtverschijnsel te zien. Vanaf
02.44 UTC werd de hemelstreek vlak boven de horizon in het
oostnoordoosten secuur in de gaten. Om ongeveer 0245 UTC+40 sec zag
men op de bewuste positie plotseling de horizon en een stukje van de
hemel erboven oplichten, alsof er achter de horizon iets leek te
ontploffen. Over een breedte van ongeveer 10 graden lichtte de hemel
daar in ruwweg anderhalve seconde twee tot drie keer op. De kleuren
varieerden daarbij tussen geel en rood.
De meteoor zelf is door de piloten niet gezien omdat zij op dat moment
op ongeveer 800 nautical miles (bijna 1500 km) afstand waren van het
object. De meteoor bevond zich vanuit hun positie achter de horizon of
werd door de onderste lagen van de dampkring aan het oog onttrokken.
Het meerdere malen oplichten duidt waarschijnlijk op het in stukken
breken van het hemellichaam waarbij de overblijvende delen
afzonderlijk exploderen. Het feit dat de lichtexplosies toch tot op
deze grote afstand zeer duidelijk konden worden waargenomen, duidt er
op dat de betreffende verschijning zeer helder moet zijn geweest".
Het binnentreden van buitenaards materiaal in de aardatmosfeer komt
volgens Jacob Kuiper veel vaker voor. Nu was het echter voor het eerst
dat een dergelijk object is ontdekt voordat hij opbrandde in de
dampkring. De gewaarschuwde twee KLM piloten zijn, voor zover nu
bekend de enige en unieke ooggetuigen geweest van dit verschijnsel.
Meer onder Externe Links- Eumetsat- Meteosat-8 Rapid Scan captures
asteroid impact
Eerste uitgave: 13-10-08
Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut