Gemeente Schiedam
September
Een geboren luisteraar doet zijn verhaal
24 september 2008
Schrijver Martin Koomen (1939) is al heel zijn leven in de ban van het
geschreven woord en van verhalen. Het feit dat hij naast literaire
geschiedenissen de twaalfdelige thrillerreeks rond detective Robert
Portland schreef, leverde hem de reputatie van literaire duizendpoot
op. De 'man van letters' geeft een veelzijdige invulling aan het thema
van de Week van de geschiedenis: Verhalen van Nederland. In een lezing
op 11 oktober, Landelijke Archievendag, spreekt hij onder meer over
zijn jeugdjaren, zijn visie op literatuur en draagt hij voor uit eigen
werk.
Koomen kwam ter wereld in aan de Singel in Schiedam, de stad waar hij
zijn eerste elf levensjaren doorbracht een periode die hij enigszins
beperkt aanroert in zijn autobiografische tweeluik Drink, drink het
uur (1998) en Een man van letters (1999). Hierin verhaalt hij
respectievelijk over zijn welhaast religieuze toewijding aan de
jazzmuziek in de jaren vijftig en over zijn carrière in de wereld van
het gedrukte woord. Koomen begon als leerling-journalist bij de Zwolse
Courant, later leverde hij als documentalist bijdragen voor Het Vrije
Volk, De Groene en Vrij Nederland. Voor weekblad Vrij Nederland was
hij dag en nacht bezig. Toch vond hij tijd een boek te schrijven over
Britse schrijvers in Parijs, de Literaten van de linkeroever (1983),
dat naast portretten van schrijvers literaire wandeltochten bevat.
Fotobijschrijft: de Singel in 1933, auteur Martin Koomen bracht hier zijn
eerste levensjaren door (Foto: J, Sleding. Skopeo beeldnummer: 16124).
Niettemin was het zijn vroegste jeugd in Schiedam die Koomen in de
kern vormde. Op de schoot van zijn grootvader, banketbakker te Delft,
luisterde hij naar de belevenissen van een koe en een melkmeisje.
Wellicht openbaarde zich hier al zijn natuurtalent in de kunst van het
luisteren, zoals Koomen het omschreef in Een man van letters.
Als zorgeloze kleuter maakte de auteur de oorlogsjaren in Schiedam
mee. Maart 1943 geldt als een zwarte maand voor de stad: er vielen 51
doden bij bombardementen van de geallieerden. Naast de
scheepsindustrie vormden scholen het doelwit, waar de Duitse
manschappen veelal waren ondergebracht. Een van de bombardementen
staat gegrift in het geheugen van Koomen:
Ik denk dat ik niet ouder dan drie of vier jaar was toen er Britse
bommen vielen op het protestants-christelijke schooltje naast ons huis
in Schiedam. In het schoolgebouw was een eenheid van de Wehrmacht
gelegerd. Het bombardement gebeurde 's nachts. Het lawaai, de
plotselinge schrik en ontsteltenis en drukte in huis, de scherven van
onze vensterramen, de tekenen van paniek bij mijn ouders -die hele
nachtmerrie vertaalde zich voor het kind dat ik was in een dodelijke
angst voor de pluchen aap die naast me in bed lag en die van dit alles
de schuld scheen te zijn. (uit: Een man van letters).
Wie meer wil weten over Koomens herinneringen aan Schiedam, vragen
heeft over zijn wetenschappelijke standaardwerk over elfen en dwergen
of de literaire visie wil vernemen van de geestelijk vader van
detective Robert Portland, is van harte uitgenodigd voor de lezing op
de Landelijke Archievendag, zaterdag 11 oktober, 14.00 uur, in het
theater van Bibliotheek Waterweg, Stadserf. Toegang is gratis,
reserveren is niet nodig.
Het Gemeentearchief Schiedam is iedere werkdag geopend van 9 tot 17
uur en gevestigd op de derde verdieping van de nieuwbouw van het
Stadskantoor, Stadserf 1. E-mail: archief@schiedam.nl. Bezoek ook de
webstek archief.schiedam.nl en de tentoonstellingen in de Stadswinkel.
Het Gemeentearchief bewaart informatie over Schiedam en Schiedammers
van 1286 tot gisteren en stelt deze gratis beschikbaar.
Klik hier voor meer informatie.