Ingezonden persbericht


Verkopen bedrijfsonroerend goed stijgen, Duitse open-ended fondsen en investeerders in Midden Oosten actiever in eerste helft 2008 - wat staat ons te wachten in 2009? Een update van Jones Lang LaSalle over de wereldwijde kapitaalmarkt

Amsterdam, 9 oktober 2008 - In lijn met de verwachting dat de wereldwijde economie zal blijven verzwakken gedurende de rest van 2008 en in 2009, is het waarschijnlijk dat de waarde van kapitaal onder druk blijft. Dit blijkt uit het meest recente Global Capital Flows-rapport dat vandaag door Jones Lang LaSalle is gepubliceerd. Hoewel er waarschijnlijk transacties blijven plaatsvinden, zal dat vermoedelijk meer het resultaat zijn van verkopen onder druk en het benutten van goede kansen dan van een toename van de vraag. De wereldwijde volumes voor heel 2008 benaderen waarschijnlijk de helft van de wereldwijde volumes van 2007, het recordbedrag van $759 miljard.

Tony Horrell, hoofd van European Capital Markets bij Jones Lang LaSalle, legt uit: "Nu een groter wordend aantal opportunity funds is opgezet, zullen aankopen voornamelijk gedreven worden door het aandelenvermogen. Terwijl er krediet beschikbaar is voor kleinere deals van hogere kwaliteit, blijven de vraaggestuurde transactievolumes relatief laag."

In Europa daalden de transactievolumes in de eerste helft van 2008 tot $105 miljard, wat vergeleken met de eerste helft van 2007 in dollars een daling van 38% betekent. In euro's was de daling nog sterker (44%). Grensoverschrijdende investeringen namen af met 46% tot $61 miljard, maar maakten nog bijna 60% van de totale activiteit uit.

Vooruitblikkend op directe investeringsactiviteit in Europees onroerend goed in 2009 voegt Horrell toe: "Gedurende het afgelopen jaar heeft de kredietcrisis een neerwaartse prijsaanpassing in het Europees commercieel vastgoed teweeggebracht, vooral in het Verenigd Koninkrijk. Deze trend zet zich naar verwachting voort in 2008 en 2009. De algemene Europese volumes voor 2008 zullen liggen rond de 50% van het totaal van het afgelopen jaar ($333 miljard), waarbij de meeste transacties primair met vermogen werden gefinancierd.

In Global Real Estate Capital Volume 8 werd een aantal belangrijke trends gesignaleerd die gedurende de eerste helft van 2008 wereldwijd opkwamen. In 2008 waren de transactievolumes over de hele wereld over het algemeen lager. De corporate sales vormden hierop echter een uitzondering. Hogere kosten van schulden en een over het algemeen tragere economische activiteit hadden tot gevolg dat veel ondernemingen wereldwijd probeerden om hun schuldenlast te verminderen door de verkoop en verhuur van vastgoed, de zogenoemde sale en leaseback constructie.

Deze trend heeft zich gedurende de afgelopen paar jaar ontwikkeld. In de eerste helft van 2005 bedroegen de wereldwijde verkopen door ondernemingen in totaal $10,4 miljard. Dit bedrag steeg tot $24,9 miljard in de eerste helft van 2006 en $30,7 miljard in de eerste helft van 2007. Nu de wereldwijde kredietcrisis verhoogde druk legt op de balansen van ondernemingen, stegen de transactievolumes in de eerste helft van 2008 verder tot $33,9 miljard. Regionaal gezien vond 56% van de verkopen door ondernemingen plaats in Europa. Het grootste gedeelte van het Europees volume kwam voor rekening van Duitsland, maar corporate sales vonden ook veel plaats in Spanje ($3,8 miljard), Frankrijk ($1,9 miljard), het Verenigd Koninkrijk ($1,7 miljard) en Rusland ($1,2 miljard). Ongeveer een derde van de verkopen door ondernemingen vond plaats in de regio Azië-Pacific. Noord- en Zuid-Amerika waren goed voor 9% van de zakelijke verkopen in de eerste helft van 2008, waarbij het verkoopbedrag $1,1 miljard bedroeg in de VS en $0,9 miljard in Canada.

Nu wordt voorspeld dat de wereldwijde economische groei in 2009 verder zal vertragen en van kredietmarkten wordt verwacht dat zij zwak blijven, kan van zakelijke verkopen worden verwacht dat ze blijven plaatsvinden.

Hoewel wereldwijde fondsen de belangrijkste interregionale investeerders blijven, waren de open-ended fondsen in het Midden-Oosten en Duitsland ook buiten hun eigen regio erg actief. De meeste Duitse grensoverschrijdende aankopen in de eerste helft van 2008 werden gedaan binnen Europa, waar ze goed waren voor een bedrag van $8 miljard. Er werd echter interregionaal door Duitse investeerders voor $4 miljard aan vastgoed aangekocht, waarbij Japan de belangrijkste bestemming was ($3 miljard geïnvesteerd in de gehele regio Azië Pacific). In Noord- en Zuid-Amerika werd $2 miljard geïnvesteerd.

Tony Horrell verklaart: "Duitse fondsen waren de koplopers wat betreft het investeren in internationaal commercieel vastgoed in de eerste helft van 2008. De Duitse fondsen waren goed voor 14% van de totale grensoverschrijdende aankopen en Duitsland was de belangrijkste bron voor grensoverschrijdend investeringskapitaal. Sterke binnenlandse spaartegoeden maken het de open-ended investeringsfondsen mogelijk het aandelenkapitaal te benutten om gebruik te maken van zwakkere wereldwijde vastgoedprijzen, veroorzaakt door de kredietcrisis.

Gesteund door de uit de pan rijzende energieprijzen, bevestigen de landen van de Gulf Cooperation Council (GCC) meer en meer hun status als grote aankopers van wereldwijd onroerend goed. De overzeese investeringen stegen in de eerste helft van 2008, waarbij de GCC-landen rond de $5 miljard investeerden in internationale onroerendgoedmarkten. Verwacht wordt dat het volume van grensoverschrijdende transacties van de GCC in 2008 het bedrag van 2007, $7,6 miljard, zal overschrijden. De markten in het VK en de VS, die hebben geleden onder ingrijpende herwaarderingen, hebben het leeuwendeel (73%) van de totale grensoverschrijdende aankopen van de GCC-landen ontvangen. Directe onroerendgoedaankopen waren goed voor $2,6 miljard in het Verenigd Koninkrijk voor de eerste helft van 2008, terwijl de VS een investeringswaarde van $1 miljard aantrok gedurende dezelfde periode.


- einde -