Techniekfilosofie en het goede leven
Geen wereldprobleem van begin 21^e eeuw of techniek vervult erin een
hoofdrol. Daarom moeten we nieuwe technologieën al bij hun
ontwikkeling beoordelen op maatschappelijke relevantie. Dat zegt
Philip Brey op donderdag 9 oktober 2008 bij zijn inauguratie als
hoogleraar Algemene Wijsbegeerte aan de Universiteit Twente.
Het milieuvraagstuk, schaarste aan hulpbronnen, maatschappelijke
veiligheid, sociale cohesie en integratie, gezondheid en zorg, volgens
Brey (1966) speelt technologie daarin een centrale rol. Maar of die
rol een constructieve is, ligt mede daaraan of we tot een normatieve
evaluatie in staat zijn die de ontwikkeling en inzet van technologie
helpt verbeteren.
Dat ethische bezinning dan tekortschiet, illustreert de UT-hoogleraar
(en opvolger van Hans Achterhuis) aan winkelen op Internet. Hoewel dit
verschijnsel misschien moreel neutraal is, kan de sociale cohesie in
steden eronder lijden, zodat de vraag: goed of slecht recht overeind
blijft. Brey c.s. zoeken daarom voor elk van de urgente
maatschappelijke vraagstukken een breed-normatief beoordelingskader.
Met als "ultieme" waarde voor alles wat economisch, ethisch,
esthetisch of anderszins van waarde is: het goede leven, en
samenleven.
Escapistisch vermaak
In de onderzoekslijn "Het goede leven in een technologische cultuur"
zal vooropstaan hoe innovaties aan de kwaliteit van ons leven toe- of
afdoen. Niet alleen het overbekende Internet en mobieltje - omdat die
persoonlijke vrijheid, autonomie en verbondenheid bezorgen èn ons
opzadelen met een stresscultuur van totale bereikbaarheid. Ook de
virtuele leefstijl, want bieden World of Warcraft en Second Life
louter escapistisch vermaak of serieuze alternatieven voor een gewoon
leven? Net als, tegen een oplopend personeelstekort, de inzet van
robots in verpleging en ouderenzorg.
Andere verdiepingen die Brey voor de techniekfilosofie bepleit, zijn
de anticipatie op gebruik en maatschappelijke gevolgen van
technologie-in-wording (recent voorbeeld is de moleculaire diagnostiek
die ter voorspelling van gezondheidsrisico's genetische informatie uit
het menselijk lichaam haalt). En: de afweging van waarden, zoals of
veiligheid boven privacy gaat, een sterke economie boven een schoon
milieu.
Het Twentse techniekfilosofische onderzoek vindt grotendeels plaats in
het 3TU.Centre for Ethics and Technology, een centre of excellence
waarin de UT samenwerkt met de technische universiteiten van Delft en
Eindhoven. Nederland geniet een wereldwijde reputatie met de nog jonge
tak van wijsbegeerte die techniekfilosofie heet; het UT-aandeel daarin
kreeg in de laatste internationale visitatie de beoordeling
"excellent".
Noot voor de pers
De oratie van prof. dr. P.A.E. Brey, "Techniek en Alles Wat van Waarde
Is" is elektronisch verkrijgbaar bij Petra Bruulsema, 053-489 3297,
p.bruulsema@utwente.nl.
Contactpersoon Universiteit Twente, afdeling Communicatie: drs. Berend
Meijering, 053-489 4385, b.meijering@utwente.nl.
Top
Laatst gewijzigd op 26-09-2008 10:01:13 door Webmaster
Universiteit Twente