European Union



Brussel, 3 oktober 2008

Betere balans tussen werk en privéleven voor miljoenen vrouwen: Commissie stelt langer en beter zwangerschapsverlof voor

Miljoenen vrouwen in heel Europa krijgen recht op langer en beter zwangerschapsverlof op grond van de voorstellen die vandaag door de Europese Commissie zijn bekendgemaakt. Een apart voorstel verbetert ook de positie van zelfstandig werkende vrouwen door hun op vrijwillige basis een gelijkwaardig recht op zwangerschapsverlof te verlenen. De twee initiatieven maken deel uit van een maatregelenpakket om de balans tussen werk en privéleven voor alle vrouwen en mannen in Europa te verbeteren. Zij hebben als doel de bestaande EU-wetgeving te moderniseren en te verbeteren en worden nu naar het Europees Parlement en de nationale regeringen gestuurd om te worden besproken. Intussen zijn de Europese sociale partners onderhandelingen gestart om andere vormen van verlof om gezinsredenen, zoals ouderschapsverlof, te verbeteren.

"Het combineren van werk, gezin en privéleven is voor miljoenen mannen en vrouwen in Europa een enorme uitdaging", aldus Vladimír Spidla, Europees commissaris voor Werkgelegenheid, sociale zaken en gelijke kansen. "Maar het krijgen van kinderen gaat bij vrouwen te vaak ten koste van hun inkomen en carrièremogelijkheden. Slechts 65,5% van de vrouwen met afhankelijke kinderen oefent een beroep uit, tegenover 91,7% van de mannen. Onze voorstellen om het zwangerschapsverlof te verbeteren, helpen vrouwen om werk en gezin te combineren en komt de levenskwaliteit van deze vrouwen en hun gezin ten goede. Zij moeten ook de arbeidsparticipatie van vrouwen vergroten en bijdragen aan het tegengaan van de vergrijzing: landen waar meer vrouwen werkzaam zijn, hebben namelijk ook hogere geboortecijfers."

Beter zwangerschapsverlof

Het voorstel van de Commissie betreffende zwangerschapsverlof (waarmee de bestaande Richtlijn 92/85/EEG uit 1992 wordt gewijzigd) verlengt de minimale verlofperiode van 14 tot 18 weken en bevat de aanbeveling om vrouwen 100% van hun salaris te betalen, maar met de mogelijkheid voor de lidstaten om een plafond ter hoogte van het ziekengeld vast te stellen. Bovendien krijgen vrouwen meer vrijheid om te kiezen wanneer zij het niet-verplichte deel van het verlof opnemen (vóór of na de bevalling) en zijn zij dus niet langer verplicht een bepaald deel van het verlof vóór de bevalling op te nemen, zoals nu in een aantal lidstaten het geval is.

Ook komt er een betere bescherming tegen ontslag en een recht om na het zwangerschapsverlof terug te keren naar dezelfde of een gelijkwaardige functie. Tot slot wordt er een recht ingevoerd om de werkgever na afloop van het zwangerschapsverlof flexibele werkpatronen te vragen, hoewel de werkgever het recht heeft om dit verzoek af te wijzen.

Meer rechten voor zelfstandig werkende vrouwen

Het voorstel betreffende zelfstandig werkende vrouwen (waarmee de bestaande Richtlijn 86/613/EEG wordt vervangen) verschaft hun een gelijk recht op zwangerschapsverlof als werkneemsters, maar op vrijwillige basis. Tevens krijgen echtgenoten en levenspartners (als zodanig door de nationale wetgeving erkend) die op informele basis in kleine familieondernemingen zoals een boerderij of een plaatselijke dokterspraktijk werken (zogenaamde "meewerkende echtgenoten"), op hun verzoek recht op sociale zekerheid op ten minste gelijk niveau als formeel zelfstandigen.

Andere bepalingen voor een betere balans tussen werk en privéleven

In het kader van hetzelfde pakket heeft de Commissie vandaag ook een verslag uitgebracht over kinderopvangvoorzieningen in de Europese Unie en over de mate waarin elke lidstaat voldoet aan de doelstellingen die de EU-leiders in 2002 in Barcelona hebben vastgesteld (zie IP/08/1449).

Op 17 september 2008 zijn de sociale partners op Europees niveau onderhandelingen over ouderschapsverlof gestart met het oog op herziening van de bestaande EU-wetgeving (Richtlijn 96/34/EG), die is gebaseerd op een kaderovereenkomst van Europese werkgevers- en werknemersvertegenwoordigers. Het is de bedoeling dat de onderhandelingen binnen negen maanden worden afgesloten.

Op langere termijn wil de Commissie ook andere vormen van verlof om gezinsredenen verbeteren, zoals vaderschapsverlof (korte verlofperiode voor vaders rond het tijdstip van de geboorte of adoptie van een kind), adoptieverlof (vergelijkbaar met zwangerschapsverlof rond het tijdstip van adoptie van een kind) en zorgverlof (om te zorgen voor afhankelijke familieleden).

Verdere maatregelen

Beide voorstellen worden behandeld volgens de medebeslissingsprocedure door het Europees Parlement en de lidstaten in de Raad (gekwalificeerde meerderheid). Hopelijk wordt in de loop van het jaar 2009 overeenstemming bereikt. Vervolgens krijgen de EU-landen twee jaar de tijd de wetgeving om te zetten in nationaal recht.

Nadere informatie

Memo/08/603
Mededeling over balans tussen werk en privéleven

http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=606&langId=en Voorstel voor een herziene richtlijn inzake zwangerschapsverlof

http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=607&langId=en Voorstel voor een herziene richtlijn betreffende zelfstandig werkende vrouwen en meewerkende echtgenoten

http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=608&langId=en Website Europese Commissie - enquête over balans tussen werk en privéleven
http://ec.europa.eu/social/home.jsp?langId=en