Opening vispassage
Toespraak | 03-10-2008 | Roermond | Staatssecretaris Tineke
Huizinga-Heringa
Alleen de uitgesproken tekst geldt.
Dames en heren,
Wat fijn om hier te zijn en om te zien hoe abstract waterbeleid met
een concreet voorbeeld tastbaar wordt. Het belang van vismigratie
wordt onderstreept door beleidsdocumenten, zoals de kaderrichtlijn
water, de Beneluxbeschikking vismigratie en het rapport `Nederland
leeft met vismigratie'.
En hier in Roermond komt ons beleid tot leven. Na de woorden van de
heer Schrijen is er geen twijfel meer mogelijk over de vraag of dat
belangrijk is: neusjes van de zalm zijn kostbaar en moeten niet
vermalen worden in een waterkrachtcentrale. En de migratie mag ook
niet onderbroken worden door andere obstakels. Niet in Nederland, maar
ook niet in Duitsland.
Darum freut es mich sehr auch der Vorstand des Wasserverbandes Eiffel
Ruhr - Herr Firk - hier zu sehen. Fischen schwimmen sowohl in
Niederländisches als in Deutsches wasser ohne sich um Grenze zu
kümmern. Darum ist es wichtig das wir über die Grenze zusammen
arbeiten.
De vissen leggen een lange afstand af: helemaal van Zwitserland tot de
Noordzee en weer terug. Eigenlijk verdienen zij net als olympisch
kampioen Maarten van der Weijden een gouden medaille voor het zwemmen
in open water.
Wij mensen hebben het deze vissen niet gemakkelijk gemaakt. Veel
rivieroevers zijn gekanaliseerd tot strakke kades. Hierdoor vinden de
vissen onderweg minder bescherming in beplanting van de oevers.
Bovendien komen de vissen allerlei obstakels tegen tijdens hun trek.
Zoals de waterkrachtcentrale hier in Roermond, maar ook alle kleine en
grotere stuwen en sluizen zoals de Deltawerken.
Toen deze kustwerken ontworpen werden, waren natuur en ecologie
ondergeschikt ondergeschikte aan waterbeheer. Alles stond toen in het
teken van het voorkomen van een overstroming zoals ons land die in
1953 heeft meegemaakt.
Inmiddels is er veel veranderd. We zijn ons ervan bewust dat ons
ecologisch systeem kwetsbaar is. Bovendien moeten we ons aanpassen aan
de effecten van klimaatverandering. Het kabinet maakt een plan om het
Nederlandse waterbeheer aan te passen aan deze ontwikkelingen. Ik
presenteer dit Nationaal Waterplan begin volgend jaar. De rode draad
van dit plan is dat wij rekening houden met zowel de natuur en
ecologie als onze veiligheid en zoetwatervoorraad. Vaak gaat dat goed
samen, maar niet altijd.
Een project waarbij zowel de natuur als onze veiligheid gediend zijn,
is Ruimte voor de Rivier. Hierbij worden maatregelen genomen om
overstromingen te voorkomen door rivieren meer ruimte te geven. En
ruimte voor de rivier is vaak ook ruimte voor de natuur. Later vandaag
verricht ik de starthandeling voor een groot project waarin de rivier
veel meer ruimte gaat krijgen, namelijk de Grensmaas.
Een ander voorbeeld van maatregelen waarbij natuur en veiligheid hand
in hand gaan, is het storten van zand in zee. De stroming, de golven
en de wind zorgen ervoor dat het zand precies terechtkomt op de plaats
waar je het wilt hebben. Daar ontstaat kustverbreding. Hiermee
beschermen wij ons tegen de zee, maar er komt er ook ruimte voor de
natuur.
Toch staan de belangen van de natuur vaak ook haaks op onze eigen
belangen om veilig te leven en genoeg zoetwater te hebben. Dit zien we
terug bij de openstelling van de Haringvlietkier die gepland staat
voor 2010. Het binnenlaten van zout water heeft positieve gevolgen
voor de natuur. Het overgangsgebied tussen zoet en zout is de ideale
leefomgeving voor talloze soorten. Bovendien is de kier ook een
vispassage. Maar het binnenlaten van zout water heeft ook negatieve
gevolgen, bijvoorbeeld voor de boeren die het water gebruiken om hun
akkers te besproeien.
Hier in Roermond heeft u een goede balans gevonden tussen het belang
van de natuur en de behoeften van de mens. Naast de
waterkrachtcentrale is er nu ook ruimte voor de vissen. Ik vind het
fantastisch dat er nu al een zalm van maar liefst 97 centimeter van de
passage gebruik heeft gemaakt. Hopelijk komt deze vis in het voorjaar
straks weer terug met een aantal kleine visjes in zijn kielzog. Want
daar was het toch allemaal om te doen.
Ik wil u hier allemaal van harte mee feliciteren: de waterschappen, de
provincie, de gemeente en alle vrijwilligers die zich enthousiast voor
deze vispassage hebben ingezet. Dat er nog maar veel grote en kleinere
vissen door uw passage mogen zwemmen!
Verwante onderwerpen
* Staatssecretaris
* Water internationaal
Ministerie van Verkeer en Waterstaat