NMa: prijzen gas en stroom kunnen lager bij efficiëntere import
03/10/2008 11:00
Nederlandse Mededingingsautoriteit
De prijzen voor gas en elektriciteit in Nederland kunnen omlaag wanneer de buitenlandverbindingen efficiënter worden benut. Hierdoor kunnen Nederlandse bedrijven en consumenten profiteren van goedkopere stroom en gas uit omringende landen. Het voordeel kan oplopen tot zo'n EUR 30 miljoen op jaarbasis.
Dit concludeert de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) in haar rapport "Monitor Energiemarkten 2007". De NMa oordeelt dat er door de landelijke netwerkbeheerders al belangrijke stappen zijn gezet om de Nederlandse energiemarkten sterker te integreren met de buitenlandse markten. Een voorbeeld hiervan is de dit voorjaar in werking getreden verbinding van de Nederlandse elektriciteitsmarkt met de elektriciteitsmarkt in Noorwegen (de zogenaamde NorNed-kabel). In de gasmarkt wordt sinds een jaar informatie over de omvang van de beschikbare grenscapaciteit online verspreid, waardoor de transparantie voor ondernemingen in deze markt is toegenomen. Desondanks blijkt uit de monitorrapportage dat extra inspanningen noodzakelijk zijn om de groothandelsmarkt beter te laten werken. De beheerder van het landelijke gastransportnetwerk (GTS) en de beheerder van het landelijk hoogspanningsnet (TenneT) spelen daarbij een belangrijke rol.
Knelpunten gasmarkt oplossen
Uit de monitor blijkt dat de gasmarkt sterk achterblijft bij de elektriciteitsmarkt. Een belangrijk knelpunt dat de werking van de gasmarkt hindert, is de onderbenutting van buitenlandverbindingen. Bestaande importcapaciteit blijft nog vaak onbenut, ook wanneer benutting wel rendabel zou zijn gezien het prijsverschil met de buurlanden. Volgens de NMa is het noodzakelijk dat GTS nog meer inspanningen verricht om onbenutte capaciteit alsnog ter beschikking te stellen aan marktpartijen. Een ander belangrijk aandachtspunt is het zogenaamde balanceringsregime. Een systeem waarmee handelaren op marktconforme wijze hun in- en uitgaande gasstromen in balans kunnen brengen, is een voorwaarde voor een betere werking van de groothandelsmarkt. De Minister van Economische Zaken (EZ) kondigde begin dit jaar in de Gasbrief aan dat het nieuwe systeem per 1 januari 2010 in werking zal treden. De NMa verwelkomt deze stap.
Daarnaast baart de ontwikkeling van de centrale handelsplaats Title Transfer Facility (TTF) de NMa zorgen. Een volwaardige handelsplaats voor gas is van groot belang voor de ontwikkeling van de gasmarkt en daarmee ook voor de positie van Nederland als gasrotonde voor Europa. Een groter en meer divers productenaanbod is nodig om deze marktplaats goed van de grond te krijgen. In de Gasbrief kondigt de minister een wetswijziging aan waardoor marktpartijen voortaan al hun gas via het TTF kunnen kopen. De NMa vindt onverkorte doorvoering van deze voorgenomen aanpassing noodzakelijk. Het ministerie heeft de wetswijziging momenteel in voorbereiding.
Concurrentie elektriciteitsmarkt blijft beperkt
De markt voor elektriciteit werkt naar het oordeel van de NMa beter dan de gasmarkt. Een belangrijk aandachtspunt is het beperkte aantal aanbieders dat stroom produceert. De prijzen zijn daardoor hoger dan wanneer er voldoende concurrentie zou zijn. De concurrentie kan verbeteren als de Nederlandse elektriciteitsmarkt verder integreert met de markten van buurlanden. Een van de middelen is het inzetten van zogenaamde marktkoppeling. De koppeling van de Nederlandse elektriciteitsbeurs APX met die van België en Frankrijk heeft al laten zien dat de grensoverschrijdende verbindingen efficiënter worden gebruikt. De marktkoppeling met Duitsland en Noorwegen moet daarom zo snel mogelijk tot stand komen.
Het monitoren van de markten voor gas en elektriciteit is een wettelijke taak van de NMa. De monitor Energiemarkten 2007 gaat over de groothandelsmarkten voor gas en elektriciteit. In het vierde kwartaal publiceert de NMa een rapport over de consumentenmarkten voor gas en elektriciteit.