Universiteit van Amsterdam

Gepubliceerd op 24 september 2008

Nieuw boek geeft beeld van zwarte mens in Nederlandse illustratiekunst

Gepubliceerd op 24 september 2008

Op vrijdag 3 oktober vindt de presentatie plaats van Zwart. Sambo, Tien kleine negertjes, Pijpje Drop en anderen. Het beeld van de zwarte mens in de Nederlandse illustratiekunst 1880-1980 van Jeroen Kapelle en Dirk J. Tang. Dit boek is het eerste deel van een reeks over geĂŻllustreerde (kinder)boeken onder redactie van prof. dr. Saskia de Bodt, bijzonder hoogleraar Illustratie aan de UvA.

In Zwart wordt aan de hand van afbeeldingen beschreven hoe het beeld van de zwarte mens zich in honderd jaar in boekillustraties (in boeken voor kinderen, maar ook voor volwassenen) ontwikkelde. Van karikatuur tot stereotype figuur, en in verhalen over bijvoorbeeld Sambo, Epaminondas en de populaire lappenpop Golliwog. Maar ook Jan Compagnie, de zwarte vriend van Michiel de Ruyter, komt aan bod.

Veel plaatjes - afkomstig uit boeken met genante titels als Oki en Doki bij de nikkers, De neger die wit wilde zijn en Moortje Nikker in Luilekkerland - moeten in het licht van hun tijd worden gezien. Het beeld veranderde pas toen een kleine groep kunstenaars en pedagogen aan het begin van de twintigste eeuw genuanceerder naar het zwarte deel van de wereldbevolking ging kijken. Zo begonnen ook voor kinderen meer serieuze etnografische beschrijvingen als prentenboek te verschijnen. Aan de academie of kunstnijverheidsschool opgeleide illustratoren maakten platen die de gekleurde mens in zijn waarde laten en hem als mens weergeven. Een beeld dat in de huidige westerse, multiculturele samenleving intussen gewoon geworden is.

Zwart wordt uitgegeven door Uitgeverij d'jonge Hond en kwam tot stand in samenwerking met de Koninklijke Bibliotheek. Het boek is vormgegeven door Brigitte Slangen.

De boekpresentatie op vrijdag 3 oktober begint met een korte inleiding door De Bodt. Vervolgens is het woord aan Kapelle en Tang die het thema nader zullen belichten. Locatie: De Nieuwe Kerk, Dam 17, Amsterdam. Belangstellenden kunnen contact opnemen met Uitgeverij d'jonge Hond via kristel@tielheiner.demon.nl.
Bron: UvA Persvoorlichting